ANKARA- Yükseköğretim Kurulu’nun (YÖK) Doçentlik Yönetmeliği 15 Nisan 2018’de Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. 10 Ağustos 2021 tarihinde ise doçentlik yönetmeliğinde değişikliklere dair yönetmelik yayımlandı ve yeni unsurlar eklendi.
Doçentlik Yönetmeliği’nin 4’üncü unsuruna eklenen 6’ncı fıkra ile, doçentlik müracaatında bulunup eser kıymetlendirme kademesinde ‘başarısız’ sayılan, ‘asgari müracaat kaidelerini sağlamadığı’ yahut ‘etik ihlalde bulunduğu’ gerekçesiyle müracaatının iptaline karar verilen adayın, bu süreçlere karşı dava açması durumunda birebir bilim/sanat alanında tekrar doçentliğe müracaat yapması açtığı davasının katılaşmasına bağlandı. Yönetmelikle, doçentlik başvurusu reddedilen adayın, itirazı yargısal olarak sonuçlanmadan tekrar doçentlik başvurusu yapmasının önüne geçildi.
YENİDEN MÜRACAAT YAPAMAYAN DOÇENT ADAYI DANIŞTAY’DA DAVA AÇTI
Bir doçent adayı, Ekim 2020’de doçentlik müracaatında bulundu. “Etik ihlali” gerekçesiyle doçent adayının başvurusu 30 Haziran 2021 tarihinde iptal edildi. Doçent adayı müracaatının iptal edilmesi kararına karşı Ankara 16’ncı Yönetim Mahkemesi’nde dava açtı. Eylül 2021 devrinde tekrar müracaat yapmak isteyen doçent adayı, yönetmelik uyarınca “yargı kararı kesinleşmediği” için yeni müracaat yapamadı.
Aday bunun üzerine, “başvurma hakkının elinden alındığı” ve “dava konusu düzenlemenin doçent adaylarının haklarını aramaktan caydırmayı amaçladığını” ileri sürerek yönetmeliğin iptali ve yürütmesinin durdurulması talebiyle Yükseköğretim Konseyi Başkanlığı ile Üniversitelerarası Konseyi Başkanlığı’na karşı Danıştay’da dava açtı.
DANIŞTAY: CAYDIRICILIK NİTELİĞİ TAŞIYOR
Danıştay 8’inci Daire davayı görüştü ve “Doçentlik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 1. hususu ile Doçentlik Yönetmeliği’nin 4. hususuna eklenen 6. Fıkranın” yürütmesinin durdurulması kararı verdi.
Kişilere yargı mercileri önünde dava hakkı tanınmasının adil bir yargılamanın ön şartını oluşturduğu söz edilen Danıştay’ın kararında, “Mahkemeye erişimi etkisiz kılacak ya da yargı yoluna başvurmayı caydırıcı nitelikteki düzenlemelerin, hak arama özgürlüğüne uygun olduğundan kelam edilemez” denildi: “Dava konusu Yönetmelik kararı bu bağlamda incelendiğinde; doçentlik müracaatında bulunan doçent adayının eser kıymetlendirme basamağında başarısız sayılması, taban müracaat kaidelerini sağlamadığı yahut etik ihlalde bulunduğu gerekçesiyle müracaatının iptal edilmesi halinde; bu süreçlere karşı dava açılması durumunda tıpkı bilim/sanat alanında tekrar doçentliğe müracaat yapılmasının davanın katılaşmasına bağlandığı ve bu durumun hak arama özgürlüğünü kullanmak suretiyle dava açmış olan doçent adaylarının yargı yoluna başvurması tarafından değerli ölçüde caydırıcı nitelik taşıdığı anlaşılmaktadır.”
‘AKADEMİSYENLERİ YARGIYA BAŞVURMAKTAN CAYDIRMAK İSTEDİLER, DANIŞTAY ‘DUR’ DEDİ’
Konuyu yargıya taşıyan doçent adayının Avukatı Abdullah Enes Baltacı, kelam konusu yönetmeliğin doçent adaylarının yargı yoluna başvurmasını engelleyen nitelikte olduğunu belirterek şu değerlendirmeyi yaptı: “Kişilere yargı mercileri önünde dava hakkı tanınması, adil bir yargılamanın ön şartını oluşturmakla birlikte, hak arama özgürlüğü bakımından tek başına kâfi bulunmamaktadır. Mahkemeye erişimi etkisiz kılacak ya da yargı yoluna başvurmayı caydırıcı nitelikteki düzenlemelerin, hak arama özgürlüğüne uygun olduğundan kelam edilemez. Bu düzenleme de, yaptığı süreçlerin çoğunluğu hukuka ters olan ÜAK’ın, dava açılmasının önüne geçme teşebbüslerinden biriydi. Akademisyenleri müracaat iptal ederek cezalandırmak istediler ve yargıya başvurmaktan caydırmak istediler. Lakin Danıştay ‘dur’ dedi.”
BAŞVURU YAPABİLECEKLER
Danıştay’ın yürütmeyi durdurma kararı vermesinin akabinde, davası devam eden doçent adaylarının 20 Mart’ta başlayan 2022 Mart Doçentlik Müracaat periyodunda müracaat yapabilmelerinin önü açıldı.
