ANKARA – Türkiye’de bilhassa korona virüsü salgını sürecinde yaşlılara yönelik çok sayıda hak ihlali kayıtlara geçti. 65 yaş üstü vatandaşlara özel sokağa çıkma yasakları, toplu taşıma kullanmalarının engellenmesi üzere siyasetlerin uygulandığı periyotta Senex Yaşlanma Çalışmaları Derneği, yaşlılara yönelik hak ihlallerini 2021 Ocak ayından bu yana sistemli olarak her ay raporlaştırdı.
Yaşlılara yönelik şiddet, istismar, ihmal, hak ihlali ve ayrımcılığın önlenmesi için merkezi ve mahallî idareler, sivil toplum kuruluşları, akademi ve tüm ilgililer ortasında farkındalık oluşturmayı amaçlayan derneğin datalarına nazaran, Türkiye’de son 14 ayda yaşlılara yönelik 2 bin 396 ihlal hadisesi yaşandı.
İHLALE MARUZ KALAN İKİ YAŞLIDAN BİRİ HAYATINI KAYBETTİ
Senex Yaşlanma Çalışmaları Derneği’nin yaşlılara yönelik şiddet ve ihlalleri saptadığı raporlarına nazaran, 2021 yılının ocak ayında Türkiye genelinde 133, şubat ayında 139, mart ayında 155, nisan ayında 155, mayısta 150, haziranda 133, temmuzda 162, ağustosta 182, eylülde 209, ekimde 210, kasımda 191, aralıkta ise 214 olay kayıtlara geçti. Yaşlılara yönelik hak ihlalleri 2022’de de sürdü. 2022 Ocak’ta 181, şubatta 182 olay olmak üzere son 14 ayda Türkiye’de yaşlılara karşı işlenen şiddet, istismar, ihmal, hak ihlali ve ayrımcılık sayısı 2 bin 396 oldu.
Türkiye’de yaşlılara yönelik bir yılı aşkın müddette yaşanan 2 bin 396 hak ihlalinin bin 89’u vefatla sonuçlandı. Tüm ihlal hadiselerinin vefatla sonuçlanma oranı yüzde 45,45 olurken, ihlale maruz kalan neredeyse iki yaşlıdan birinin vefat ettiği sonuç ortaya çıktı.
417 YAŞLININ VEFATI ‘ŞÜPHELİ’ OLARAK KAYITLARA GEÇTİ’
Derneğin datalarına nazaran düşme, çarpma, zehirlenme, iş kazası, karbonmonoksit zehirlenmesi, yangın üzere doğal olmayan yollarla ve ihmal sonucu son 14 ayda 601 vefat gerçekleşti. Bu müddet içerisinde 417 yaşlı bireyin vefatı ise “şüpheli” olarak kayıtlara geçti. Son 14 ayda 60’a yakın yaşlı da intihar ederek vefat etti.
Senex Yaşlanma Çalışmaları Derneği’nin bilgilerine nazaran yaşlılara yönelik dolandırıcılık olayları da aylar içerisinde artış gösterdi. Buna nazaran son 14 ayda toplam 185 dolandırıcılık hadisesi kaydedildi.
Senex Yaşlanma Çalışmaları Derneği’nin son çalışması olan 2022 Şubat raporuna nazaran, Türkiye genelinde yaşlılara karşı işlenen şiddet, istismar, ihmal, hak ihlali ve ayrımcılık incelendiğinde 182 olay tespit edildi. Hadiselerin çoğunluğu (19 vaka) İstanbul’da gerçekleşti. Daha sonra sırasıyla Bursa (17 vaka), Antalya, Kahramanmaraş, Manisa, Sakarya, Tekirdağ ve Zonguldak sıralandı ve bu kentlerde 7’şer hadise kaydedildi.
2022 Şubat ayında yaşlı bayan ve erkekler ortasında yüksekten düşme, donma, yangın, kaza, karbonmonoksit zehirlenmesi üzere doğal olmayan nedenlerle gerçekleşen ölümlerin epey yaygın olduğu belirtilen dernek raporunun kıymetlendirme kısmında şu tespitlere yer verildi:
DOLANDIRICILIK HADİSELERİ YÜKSEK: 2022 Şubat ayında dolandırıcılık olayları da epeyce yüksek. 10 yaşlı bayan, 7 yaşlı erkek ve 3 yaşlı çift maksat alındı. Yangın hadiselerinde 9 yaşlı bayanın, 3 yaşlı erkeğin ve 4 yaşlı çiftin etkilendiğini görüyoruz. Şubat ayı içerisinde 6 yaşlı erkeğin, 6 yaşlı bayanın ve 1 yaşlı çiftin ihmal kaynaklı kaza olayları yaşadıklarını tespit ettik.
VAKALARDAN EN FAZLA ETKİLENEN KESİM FAKİR YAŞLILAR: Geçen on üç ayda olduğu üzere 2022 Şubat ayında da tüm şiddet, istismar, ihmal, hak ihlali ve ayrımcılık olaylarında en fazla etkilenen kesitin neredeyse tamamının fakir yaşlılardan oluşması epey çarpıcı. Gerçekten şiddet ve ihmal sonucu gerçekleşen vefatlar fakir yaşlılar ortasında bir oldukça yaygın. Yaşanan kayıpların büyük bir kısmının alınacak önlemler sonucu önlenmesi mümkün. Yaş dostu etraf ve hizmetlerin sunumuyla yüksekten düşme, çarpma, yangın, iş kazası ve gibisi hadiselerin önlenebileceği görülüyor.
TEDBİRLERLE YAŞANAN KAYIPLAR AZALTILABİLİR: Fakir yaşlıların, özellikle dul ve engelli yaşlı bayanların karşılaştıkları şiddet, istismar, ihmal, hak ihlali ve ayrımcılık olaylarının tamamı yapısal faktörler nedeniyle ortaya çıkıyor. Lokal idarelerin yaş dostu etrafa ait olarak geliştirecekleri hizmetlerle kamu kurumlarının alacakları önlemler, yaşanan kayıpları azaltabilir.
