Sinem Kocamaz: Rusya ciddi kazanım elde etmeden savaş bitmeyecektir

Gelinen noktada Rusya nın Ukrayna yı işgali ile başlayan savaş Çankaya Escort Bayan nereye gerçek seyrediyor

Rusya işgalin başlangıcında hayli kolay bir zafer beklentisi içinde olmasına karşın Ukrayna nın başarılı direnişi memleketler arası kamuoyunun dayanağını almak konusundaki başarısı ve Batı ittifakının Ukrayna ya sağladığı takviye savaşın beklenilen seyrinden farklı biçimde gelişmesine neden oldu İşgal müddetince gerçekleşen müzakereler barış için süreksiz umutlar yaratmasına karşın tarafların mutabakat tabanından uzak bakış açıları ve Rusya nın Ukrayna nın ülke bütünlüğüne ziyan verebilecek nitelikteki talepleri savaşın devam etmesini beraberinde getirdi Gelinen noktada işgal devam etmekle birlikte Rusya nın Donetsk ve Luhansk bölgelerinin toprakları üzerinde tam denetim sağlamaya odaklandığı ve Doğu bölgesindeki baskıları arttıracağı istikametinde beklentiler hâkim Müzakere sürecinin beklenilen sonucu getirememesi ve Rusya nın Kiev üzerindeki ataklarda istediği sonucu elde edememiş olması Rusya nın topyekün savaş ilan ederek akınların dozunu arttıracağı değerlendirmesini beraberinde getiriyor Bilhassa Rusya’nın Buça Mariupol de gerçekleştirdiği taarruzların sertliği de bu öngörüyü dayanaklar nitelikte Bununla birlikte Rusya nın şiddetli taarruzlarına karşın Zelensky yeniden de Putin ile görüşmeye hazır olduğunun altını çiziyor Her ne kadar Türkiye nin de etkin biçimde katkı sağladığı müzakere süreci için beklentiler ağırlaşsa da kısa vadede bir tahlil beklentisi umudu için şimdi erken Müzakerelerin muvaffakiyete ulaşması Rusya nın taleplerinin büyük oranda karşılanmasını gerektirecek ki bu epeyce şiddetli bir müzakere süreci manasına geliyor Çünkü Rusya nın talepleri Kırım ın bağımsızlığının tanınmasını ve Donbas bölgesinin gelecek statüsü ile ilgili istekleri kapsıyor Bu uyuşmazlıkların giderilmesi de epeyce güç Hasebiyle savaşın sonuna gelmekten uzak bir noktada olunduğunun söylenmesi yanlış olmayacaktır

Ege Üniversitesi Memleketler arası İlgiler Kısmı Öğretim Üyesi Doç Dr Sinem Kocamaz

‘ SAVAŞ BATI DÜNYASINI BİR TUTKAL TESİRİYLE BİRLEŞTİRDİ’

Rusya nın Ukrayna yı işgalinin Batı yı birleştirdiği görülüyor Fakat buna karşılık Rusya nın da atakları var Rusya Batı ittifakını bölebilir mi Batı’nın yumuşak karnı neresidir

Batı ittifakı Ukrayna savaşı öncesinde dağılmış ortak tehdit tarifi yapmakta zorlanan ve kendi ruhunu kaybetmiş bir profil ortaya koymaktaydı Bilhassa Trump devri siyasetlerinin kusurları hayli esaslı olan ABD ve AB bağlantıları açısından yıkıcı oldu tarafları birbirlerinden uzaklaştırıp hem NATO ittifakı içerisinde hem de ikili münasebetlerde pek çok sorunu beraberinde getirdi Bununla birlikte Biden iktidara geldiğinde bu yanlışları düzeltmeye çalışarak Amerika geri döndü sloganı çerçevesinde Batı ittifakını tekrar bir ortaya getirmeye çalıştı Lakin ABD nin İngiltere ve Avustralya ile yaptığı AUKUS Mutabakatı ve Avustralya ya sattığı nükleer denizaltılar ile Fransa nın yaptığı mutabakatın iptaline neden olması Biden idaresinin Fransa tarafından önemli bir biçimde eleştirilerek bir defa daha ittifakın sorgulanmasına neden oldu Bu çerçevede Batı ittifakında uyuşmazlıklar ve kaos kelam konusuyken Rusya nın Ukrayna yı işgali Batı dünyasını bir tutkal tesiriyle birleştirdi uzun müddettir etkin siyasetler üretmekten uzak olan AB nin harekete geçmesini sağladı hatta savunma harcamalarını yükseltmek konusunda direnen Almanya nın bile savunma harcamalarını süratli biçimde yükseltmesini sağladı 2014 Ukrayna krizi de o devir telekulak skandalı nedeniyle yara almış transatlantik bağlantılar üzerinde olumlu bir tesir yaratmıştı lakin Ukrayna savaşı müttefiklerin hiçbir çatlak ses ve fikir ayrılığı olmadan birlikte hareket etmelerini sağladı Gelecekte yaşanacak tehdidin büyüklüğü açısından ortaya koyduğu tablo ile savaş tarafların bir sefer daha ortak bir tehdit karşısında dayanışma ruhunu ortaya koymalarını beraberinde getirdi

‘BATI NIN YUMUŞAK KARNI GÜÇ BAĞIMLILIĞI’

Rusya karşısında Batı nın yumuşak karnı ise güce olan bağımlılıkları Örneğin Almanya nın güç konusunda uyguladığı yaptırımlar kendi iktisadının küçülmesine neden olarak ülke iktisadı üzerinde resesyon yaratma tesirine sahip Bu çeşit ekonomik zorluklar ve NATO içerisinde üyeler açısından beklenilen sorumlulukların artması gelecek günlerdeki dayanışma ruhu üzerinde zorluklar yaratabilir Yeniden de Rusya nın yarattığı ortak tehdidin Batı ittifakı açısından yıllardır aranan birleştirici olduğu söylenebilir Batı ittifakı bilhassa haziran ayında açıklayacağı yeni stratejisi çerçevesinde dayanışma ruhunu daha fazla ön plana çıkaracaktır

‘RUSYA KENDİ BLOĞUNU OLUŞTURMA EFORUNUN İÇERİSİNDE’

Batı ittifakı karşısında Rusya nın oluşturduğu ittifakın durumu nedir Bu bağlamda Çin in tavrını ve Türkiye nin yerini kıymetlendirebilir misiniz

Rusya Batı ittifakı karşısında uzun yıllardır süren bir bölgeselleşme ve kendi blokunu oluşturma gayretinin içerisinde Avrasya Ekonomik Birliği Kolektif Güvenlik ve İşbirliği Muahedesi Örgütü ve Şangay İşbirliği Örgütü üzere bölgeselleşme modelleri Rusya tarafından Batı İttifakı na ve onun kurumlarına bir alternatif olarak da inşa edilmekte Hasebiyle Rusya Ukrayna savaşının çok öncesinde bir bloklaşmadan kelam etmek mümkün Bilhassa Şangay İşbirliği Örgütü çerçevesinde Çin İran Hindistan ve Pakistan üzere ülkelerin birebir çatı altında bir örgütlenmenin içerisinde yer alması bu açıdan düşündürücü Münasebetiyle Rusya nın kendi bloğunu oluşturma gayretleri savaşın çok öncesine dayanıyor Çin ve Rusya nın Batı ittifakına karşı alternatif oluşturma eforları Ukrayna Savaşı nın çabucak öncesinde 4 Şubat 2022 tarihinde Yeni Bir Periyoda Giren Memleketler arası Bağlar ve Sürdürülebilir Global Kalkınma Hakkında Rusya Federasyonu’nun ve Çin Halk Cumhuriyeti’nin Ortak Bildirisi üzere ortak açıklamalarda da göze çarpar nitelikte Rusya ile Çin bu bildiri ile ortalarındaki yeni çeşit bağlantıların Soğuk Savaş devrinin askeri politik ittifaklarından daha üstün olduğunu da teyit ettiler 2014 Ukrayna krizinde de Rusya ya uygulanan ekonomik yaptırımlara karşı Çin in ekonomik dayanağı ve finansmanı Rusya için epeyce kıymetli bir rol oynadı

Bununla birlikte Çin in Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu’ndaki Rusya nın kınanması oylanmasında çekimser kaldığını da belirtmek gerekir Çin her ne kadar Ukrayna da olanları işgal olarak değerlendirmese de Batı ittifakını da büsbütün karşısına almayacak formda bir tavır sergilemeye çalışıyor Çin ve Rusya kısa vadede mevcut sistemi değiştirmek ismine işbirliği içerisinde hareket ediyorlar Lakin uzun vadede Çin ve Rusya nın müttefiklik münasebetinin süreceğini öngörmek güç Çünkü Çin in artan ekonomik gücü ve Orta ve Merkez Asya üzere Rusya nın art bahçesi olan bölgelerde de aktifliğinin artması Rusya açısından rahatsız edici bir tesire de sahip Şimdilik ortak hareket ediyor olsalar da iki gücün müttefiklik ilgisinin dayanıklılığını vakit gösterecek

‘ TÜRKİYE EN ÇOK ZORLANAN AKTÖR’

Türkiye ye gelince Türkiye Rusya Ukrayna savaşının tahminen de en çok zorlanan aktörü oldu NATO ittifakı içerisinde yer alıyor olması fakat Rusya ve Ukrayna ile de yeterli ikili alakalara sahip olması savaşın başında zorlayıcı bir faktördü Lakin hem Antalya Diplomasi Forumu nda hem de daha sonra İstanbul daki müzakerelerde Türkiye nin arabulucu rolünü öne çıkararak istikrar bulma eforları ülke dış siyaseti açısından başarılı bir profilin ortaya konulmasını sağladı İki tarafla da konuşuyor olmak ve münasebetlere önemli bir hasar vermeden sürecin devamlılığını sağlamak memleketler arası barışa katkı sağladığı üzere ülkenin çıkarları açısından da değerli Bununla birlikte Batı ittifakı ile Türkiye ortasındaki meseleler uzun müddettir bağlantılar üzerinde negatif bir tesir yaratmaktaydı Ukrayna savaşı bu açıdan tarafların birbirlerine olan muhtaçlık ve bağımlılıklarını görmeleri ve alakalarını tekrar gözden geçirmeleri açısından da bir fırsat sundu Türkiye NATO üyesi bir ülke olarak gerektiği takdirde sorumluklarını yerine getirmeye çalışmakta bununla birlikte Rusya yı da karşısına alacak adımlardan kaçınmakta Gelecek devirde de bu istikrar çizgisinde ilerleyeceğini öngörmek yanlış olmayacaktır Ayrıyeten arabuluculuk ve müzakerelere faal olarak iştirak devam ettirilmesi gereken bir profile işaret ediyor

‘UKRAYNA SAVAŞI ALMANYA YI ZORLUYOR’

Almanya’nın Ukrayna’ya tank gönderme kararı Olaf Scholz hükümetinin Ukrayna’ya ağır silah göndermeme tavrından geri adım atması olarak yorumlandı ve reaksiyon çekti Almanya’nın Rusya ve Batı ortasında bir sıkışma durumumu var

Almanya nın silah gönderme konusundaki hassasiyeti kendi dış siyaseti ile yakından bağlantılı Almanya 2 Dünya Savaşı sonrasında sivil güç olarak kalmayı tercih eden bir ülke Genel olarak askeri operasyonlara dayanak vermek Almanya için her vakit güç bir karar olmuştur Örneğin daha evvel de Kosova ve Afganistan üzere NATO müdahalelerine takviye vermek ülke çerisinde tartışmalara neden olan hususlardı Bununla birlikte Ukrayna Savaşı nda kendi politik duruşundan fedakârlık yaptığını söylemek mümkün Silah sevkiyatı yapması bile kıymetli bir adım sayılabilecekken Avrupa’da Barış ve Özgürlüğü Savunmak Ukrayna’ya Kapsamlı Destek isimli önergeyi kabul ederek Ukrayna ya ağır silah sevkiyatı yapmayı da kabul etmiş durumda Bu çerçevede Almanya açık biçimde üstüne düşen sorumluluğu yerine getirmeye çalışıyor demek yanlış olmayacaktır Almanya nın uyguladığı güç yaptırımları kendi iktisadının küçülmesine neden olurken ağır silahların gönderilmesi kararı da kendi politik duruşu açısından değerli bir karar Münasebetiyle Ukrayna savaşı açık biçimde Almanya yı da zorlarken Almanya nın yanlışsız adımlar attığını düşünmekteyim Çünkü gelmekte olan tehdidin büyüklüğü ekonomik telaşları aşmış durumda

‘ NÜKLEER SİLAHLAR CAYDIRICI DİPLOMASİNİN BİR PARÇASI’

Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin Ukrayna savaşına dışarıdan müdahale etmeye çalışan ülkelere yıldırım süratiyle karşılık vereceklerini söyledi Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov üçüncü dünya savaşı çıkması mümkünlüğünün gerçek bir risk olduğunu söyledi Sizce çatışmalar böylesi ürpertici bir mümkünlüğü düşündürüyor mu ?

Putin savaşın başından beri muhtemel bir Batı müdahalesine yönelik karşı tarafı uyarmakta Bununla birlikte üçüncü dünya savaşının çıkma mümkünlüğü daha evvel Biden tarafından da lisana getirildi İşgalin başlamasından bu yana geçen vakit mühletince Batı ittifakının fiilen savaşa müdahil olmamasının nedenleri de bu felaketin önüne geçme uğraşından ibarettir ABD nin savaş konusunda gerekeni yapmadığı tenkitlerine karşı Ukrayna nın NATO üyesi olmadığını bir sefer daha hatırlatmak gerekiyor Münasebetiyle ABD nin vereceği karşı yanıt dünyayı önlenemez bir felakete sürükleyebilir hakeza Rusya tarafından vakit zaman lisana getirilen nükleer silahların kullanılması seçeneği de bu tehlikeyi içeriyor Münasebetiyle Batı ittifakı Rusya ya bugüne kadar uygulanmış en kapsamlı yaptırımlar olarak isimlendirilen yaptırım paketleri Ukrayna ordusunun desteklenmesi ve silah sevkiyatlarıyla dolaylı olarak verebileceği dayanağı sağlamakta Açık bir karşı hücum dünyayı üçüncü bir savaşın eşiğine sürükler Bu açıdan Batı ittifakının Lavrov un açıklamalarında belirttiği yıldırım karşılığı verecek adımlar atmayacağı söylenebilir Nükleer silahların kullanılması için ise caydırıcılık caydırıcılık içindir kelamıyla cevap vermek hakikat olacaktır Nükleer silahlar caydırıcı diplomasinin bir kesimidir ve kolay kolay başvurulabilecek bir seçenek değildir Çünkü ikinci vuruş kapasitesinin hesaplanmasını nükleeri kullanan ülkenin karşı saldırıyı da düşünmesini ve kendi popülasyonu üzerinde bir kıyıma neden olabilecek bu türlü bir seçeneğin bedelini hesaplaması gerekir Hasebiyle bu husustaki açıklamaları caydırıcılığın bir ögesi olarak görmek daha gerçek olacaktır

‘BARIŞ ORTAMININ SAĞLANMASI TÜM TARAFLARIN ÇIKARINA OLACAKTIR’

Rusya nın Ukrayna yı işgali ne vakit sona erer Pek çok yorum diyor ki ‘Batı Rusya nın yıpranması için bu savaşın bitmesini istemiyor ‘ Ne dersiniz bu savaş uzun mu sürecek

Rusya önemli bir kazanım elde etmeden savaş bitmeyecektir Rusya kendisine uygulanan bu önemli yaptırımların ekonomik maliyetin kaybedilen itibarın somut karşılığını elde etmek durumunda Bu da bize savaşın uzayabileceğini gösteriyor Zira Rusya nın talepleri Ukrayna nın ülkesel bütünlüğünü bozacak kabul edilmesi kolay olmayan talepler Bununla birlikte Batı ittifakının Rusya nın yıpranması için savaşın sürmesini istediği yorumlarına katılmıyorum Savaş tüm dünya için ekonomik yorgunluk güvenlik tehdidi ve mevcut memleketler arası sistemin sarsılması demek Münasebetiyle bağımlılıkların yüksek olduğu milletlerarası münasebetlerin dinamiklerinde yaptırımı uygulayan taraf bile ekonomik açıdan önemli fedakarlıklara katlanıyor Ülkelerin yeşil iktisat işsizlik dijitalleşme Çin ile artan ekonomik rekabet üzere daha pek çok çözülmeyi bekleyen meseleleri var Münasebetiyle Avrupa nın yanı başında büyüyen bu tehdidin uzamasından çıkar sağladığını pek düşünmüyorum Müzakerelerin bir an evvel sonlandırılıp barış ortamının sağlanması tüm tarafların yararına olacaktır Toz duman içerisinde kaotik bir milletlerarası münasebetler ve ekonomik daralma hiçbir aktör için yarar manasına gelmez