Senanur Sözen
1963 yılında Norveç te dünyaya gelen Merethe Lindstrøm 1983 te ‘Sexorcisten og andre Alsancak Travestileri fortellinger’ isimli bir hikaye derlemesi yazarak edebiyat hayatına başladı O vakitten beri çok sayıda hikayesi romanı ve bir çocuk kitabı yayımlanan müellif Norveç te kısa bir mühlet içinde ün kazandı Bornova Travestileri İrtibat Yayınları tarafından Hoş Etik in titiz çevirisiyle Türkçeye kazandırılan ‘Sessizlik Tarihinden Günler’ 2022 ise hem Nordic Council Edebiyat Ödülü nü hem de Norveç Edebiyat Eleştirmenleri Ödülü nü kazanarak müellifin Buca Travestileri mesleğine taraf verdi
‘Sessizlik Tarihinden Günler’ yalın üslubuyla sizi birinci sayfalarından itibaren büyüleyerek sürükleyici ve huzursuz edici bir seyahate çıkarıyor Lindstrøm acı dolu bir geçmişin artık yaşlanmaya başlayan bir çiftin Konak Travestileri hayatını nasıl sarstığını sade ve çarpıcı bir halde anlatıyor Ayrıntıların bir bir açığa çıkması ve anıların trajik bir hal almaya başlaması sürükleyici ve tıpkı vakitte huzursuz edici kılıyor bu anlatımı Üçyol Travestileri Müellif ailenin bu küçük öyküsünden yola çıkıp İkinci Dünya Savaşı nın insanları sessizliğe hapsettiği bir periyoda politik bir bakış sunuyor Sessizlik hayal kırıklığı sır ve aile hususlarının derinlemesine ele alındığı kitapta Eva ve Simon çiftinin geçmişinde hüzünlü bir seyahate çıkıyoruz

Norveç in sakin bir bölgesinde yaşayan Eva ve Simon çiftinin hayatı emekliliklerinin tadını çıkarmaları beklenen bir devirde tuhaf bir olayla sarsılıyor Eva nın epizot ismini verdiği ve çiftin hayatında sarsıcı bir tesir bırakmış olan bir olay çiftin geçmişlerine acı dolu bir seyahat yapmasına neden oluyor Güya bir şeyin içine kazınmış üzere duran geçmişlerine uzanmalarını sağlayan bu olayı Eva Tamamen sıradan bir günde kalın bir bezde gözyaşı üzere bir kesik oluşuyor ve o kesiğin ortasından dışarı çıkmaması görünmemesi gereken bir şey yüzeye çıkıyor kelamlarıyla tanımlıyor Sıradan bir günde sessizlik tarihinde gerçekleşen bu olay çiftin hayatındaki bu kesiğin ortasından görünmemesi gereken bir şey üzere sinsice yüzeye çıkıyor
Yıllarca süren savaş Simon un hayatına adeta bir terk edilmişlik duygusu getiriyor ve o da terk ediyor her şeyi Çocukluğunda sesi duyulmasın diye ufacık odalarda zorla sessizliğini korumak zorunda kalan Simon ailesinden birçok insanın kaybını ve acılarını geride bırakmanın zahmetiyle giriyor yetişkinliğe Savaşın gürültüsü tüm dünyayı kasıp kavururken bu gürültü yıllar sonra bir adamın sessizliğiyle sonuçlanıyor Sessizlik temasını farklı biçimlerde ele alan muharrir savaşlar üzere geride hayaletlerini bırakan mevzuları da tekrar sessiz ve dingin bir biçimde sunuyor okuyucuya
Lindstrøm kendimizden bir şeyler bulabileceğimiz hayatları sırlarla dolu karakterlerle buluşturuyor okuru Evvelce bir tabip olan Simon un geçmişi çocukluğu sırasında gerçekleşen İkinci Dünya Savaşı sebebiyle ailesinden verdiği kayıplarla dolu Eva altı aylıkken evlatlık verdiği oğlunu sık sık hatırlasa da geçmişini Simon dışında kimseyle paylaşmamayı tercih ediyor Öte yandan Simon un geçmişini ve kaybettiği ailesini kızlarıyla paylaşma dileği ne yazık ki boşa bir uğraş Sessizlik çiftin ömründe ince bir sis katmanı üzere yayılırken sessizlik tarihinden günlerin izlerini taşıyan başlangıçların geçmişe karşı nasıl savunmasız ve kırılgan olduğuna tanıklık ediyoruz ‘Sessizlik Tarihinden Günler’ kimi vakit tam aksine muhtaçlık duysak da Faulkner ın Geçmiş asla ölmüş değildir kelamının doğruluğunu ispatlar nitelikte
Simon un sessizliğe bürünmesiyle çiftin anılarına hakikat bir seyahate çıktığımız bu roman okuyucuyu derinden sarsarak son buluyor Geçmişin gündelik hayatın sıradanlığıyla harmanlandığı bu minimalist yapıtı okurken Simon ve Eva nın sırlarını açığa çıkaran üçüncü bir kişi üzere hissetmemek elde değil Lindstrøm un geçmiş savaş sessizlik ve hayal kırıklığı üzere mevzular üzerinde şiirsel bir anlatım sunduğu ‘Sessizlik Tarihinden Günler’ büyük kelamlar edilmeyen lakin politik bağlamıyla bizi içine çeken çarpıcı bir eser olarak literatürde yerini alıyor