ANKARA- Cumhur İttifakı tarafından Meclis’e getirilen Seçim Kanunu’ndaki değişiklikler Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Kanunda en çok tartışma yaratan düzenlemelerden biri vilayet ve ilçe seçim şurası lider ve üyelerinin birinci sınıfa ayrılmış yargıçlar ortasından kurayla belirlenmesi oldu. CHP bu bahisteki hususların iptali için Anayasa Mahkemesi’ne gitti.
Recep Özel AK Parti’nin Yüksek Seçim Şurası (YSK) temsilcisi Recep Özel, 28 vilayette kuraya girecek birinci sınıf hâkim olmadığı için bu vilayetlerde eski sistemin uygulanacağını açıkladı. Muhalefetin YSK temsilcilerine nazaran bu durum, yasanın üstünkörü hazırlandığını ve hazırlayanların sırf üç büyük ili düşündüğünü gösteriyor.
AK PARTİLİ ÖZEL: BUNDA BİR SORUN YOK
AK Parti’nin YSK temsilcisi, Isparta Milletvekili Recep Özel, YSK toplantısında 28 vilayette kuraya girecek birinci derece hâkimin olmadığını söyledi, “Kıdem temeline nazaran eski yordam devam edecek, kura çekilmeyecek. Bunda bir sorun yok” dedi.
Kanuni değişiklikten evvel vilayet seçim konseyi, vilayet merkezinde misyon yapan en kıdemli hâkimin başkanlığında ve merkez ilçe seçim şurası liderlerinden sonra gelen en kıdemli iki asıl ve iki yedek hâkim üyeden oluşuyordu. Yasal değişikliğe karşın 28 vilayette birinci derece hâkim olmaması nedeniyle bu uygulamaya devam edilecek.
CHP’Lİ YAKUPOĞLU: KURA ÜÇ BÜYÜK VİLAYET İÇİN GETİRİLDİ, ONLAR İÇİN 28 VİLAYETTE OLMAMASININ EHEMMİYETİ YOK
CHP’nin YSK temsilcisi Hadimi Yakupoğlu’na nazaran seçim konseylerinin belirlenmesine yönelik ‘kura’ düzenlemesi, üç büyük vilayet olan İstanbul, Ankara ve İzmir için getirildi. 28 vilayette ya da 30 vilayette kuraya katılacak birinci derecede hâkimin olmamasının düzenlemeyi getirenler için ehemmiyet taşımadığını düşündüğünü tabir eden Yakupoğlu, “Çünkü İstanbul, Ankara ve İzmir’de birinci derecede hâkim var. Onları ilgilendiren kısım burası. Bu benim şahsi yorumum” dedi.
Mehmet Rüştü Tiryaki HDP’Lİ TİRYAKİ: YASANIN ÜSTÜNKÖRÜ HAZIRLANDIĞINI GÖSTERİYOR
HDP’nin YSK temsilcisi, Batman Milletvekili Mehmet Rüştü Tiryaki’ye nazaran de 28 vilayette birinci derecede hâkimin olmamasına karşın kura sistemine geçilmesi yasanın çok üstünkörü hazırlandığını gösteriyor. Bir vilayette birinci sınıfa ayrılmış hâkimin olmamasının başka bir sorun olduğunu belirten Tiryaki, “Bu durum, ülkede ne kadar kıdemsiz hâkimin olduğunu ve birtakım kentlerde bunların vazife yaptığını gösteriyor. Bir kentte ağır ceza mahkemesinin olmaması düşünülemez. Bu durum, ağır ceza mahkemelerinde birinci derece hâkimin olmadığı manasına geliyor. Natürel bu seçim konseylerinin oluşturulmasından bağımsız bir tartışma” diye konuştu.
CHP VE HDP’Lİ TEMSİLCİLER: KURA ÇEKİMİ YAPILSIN, OLUŞTURULAN KONSEYLER VAZİFEYE BAŞLATILMASIN
YSK, 6 Nisan 2022’de yürürlüğe giren Seçim Kanunu’ndaki değişiklikleri içeren yasa uyarınca 3 ay içerisinde seçim şuralarının yine belirlenmesine dönük adım attı ve seçim şuralarının 6 Temmuz’a kadar tekrar belirlenmesi karar verdi.
YSK toplantısında CHP’nin YSK temsilcisi Yakupoğlu ile HDP’nin YSK temsilcisi Tiryaki’den bir teklif kayda geçti. Her iki isim de yasa uyarınca YSK’nin kura ile seçim şuralarını belirlemesini ancak bu yeni belirlenen şuraların 6 Nisan 2023’ten evvel vazifeye başlamamaları tarafında karar almasını istedi.
CHP ve HDP temsilcileri, bu türlü bir karar alındığı takdirde yasanın yürürlüğe girdiği tarih olan 6 Nisan 2022’nin üzerinden bir yılın geçmiş olacağını ve Anayasa’nın 67’nci unsurunda yer alan, “Seçim kanunlarında yapılan değişiklikler bir yıl içerisinde yapılacak seçimlerde uygulanamaz” unsurunun ihlal edilmeyeceğini belirtti. CHP ve HDP’li temsilcilerin itirazına karşın YSK bu teklifi kabul etmedi.
AK PARTİLİ ÖZEL: YSK’NİN, ‘BU ANAYASAYA AYKIRI’ KONTROLÜ YAPMA VAZİFESİ YOK
CHP ve HDP’li YSK temsilcilerinin teklifinin kabul edilmemesinin nedenine dair konuşan AK Parti’nin YSK temsilcisi Özel, “Meclis bu hususta, üç ay içerisinde bunların belirlenmesi ve vazifeye başlamasında irade ortaya koydu. Buna muhalif bir süreç yapılamaz. Anayasa kontrolü varsa CHP de Anayasa Mahkemesi’ne gitti. O karar verecek. Yüksek Seçim Kurulu’nun, ‘Bu Anayasa’ya alışılmamış, uygun’ kontrolü yapma misyonu yok. YSK’nin bu türlü bir karar alması doğal” sözlerini kullandı.
YAKUPOĞLU: TEKLİFİMİZİN AYM’YE YAPILAN İTİRAZLA ALAKASI YOK
Hadimi Yakupoğlu Tekliflerinin kabul edilmemesi üzerine konuşan CHP’nin YSK temsilcisi Yakupoğlu YSK’nin geçmişte misal kararlar aldığını hatırlattı, erken seçim olduğunda bu düzenleme uygulanırsa Anayasa’ya ters bir durum ortaya çıkacağını söyledi.
YSK toplantısında düzenlemenin Anayasa’ya uygun ya da karşıt olduğunun tartışılmadığını, bu hususun CHP’nin hususları AYM’ye taşımasıyla da ilgisinin olmadığını, YSK’nın kuraları çekmesinin akabinde vazifeleri 6 Nisan 2023’te başlatması adımının atılabileceğini vurguladıklarını belirten Yakupoğlu, YSK temsilcilerinin belirlenmesi örneği üzerinden tekliflerini şu tabirlerle anlattı:
“Biz YSK temsilcileri olarak neye nazaran vazife yapıyoruz? 298 sayılı kanunun 17’nci unsuru. Pekala 17’nci husustaki değişiklik ne vakit yapıldı. 2010 yılında. Pekala biz ne vakit misyona başladık 2011 yılı nisan ayında. Neden? Zira 2010 yılında misyonda olan YSK, ‘Siyasi partiler daimî temsilci bulundurabiliyor lakin Anayasa 67 ‘ye nazaran bunu biz bir yıl sonra uygulayabiliriz’ dediler. 2010 Nisan’dan 2011 Nisan ayına kadar beklediler. Bir yıl sonra lakin siyasi partilere yazı yazarak ‘temsilci bildirin’ dediler. Bizim burada vazife alışımızın tabiatı bu kural üzerine şekilleniyor. Artık ben de birebir itirazı yaptım. ‘Ben bir yıl bekledim, şura bir yıl bekleyerek bunu uyguladı. Kurayla belirlenecek olan vilayet seçim şurası lider ve üyeleriyle ilçe seçim heyeti liderlerini bir yıl sonra misyona başlatın, buna karar verme yetkisi sizin’ dedim. Bunun Anayasa Mahkemesi’ne yapılan itirazla hiçbir ilgisi yok. Elma ile armut kadar birbirinden farklı hususlar. Ancak YSK bu teklifimizi değerlendirmedi.”
