Aydın Sezer, Gazete Duvar ismine Rusya’nın Türkiye Büyükelçisi Aleksey Yerhov’a Batı’nın yaptırımları ve Türk-Rus bağlarıyla ilgili sorular iletti. Rus Büyükelçi, sorulara verdiği yanıtlarda, yaptırımların Rusya’ya geri adım attıramayacağı ve bu ortada Türk iş insanlarının siyasi konjonktür ve hislerin tesirinden muhafazası gerektiği yolundaki görüşlerini lisana getirdi.
Bu yaptırımlar Rusya’yı nasıl etkileyecek? Yaptırımlar Rusya’ya geri adım attıracak mı? Ben, Rusya iktisadını dikkatle takip eden birisi olarak yaptırımların olumsuz sonuçlarıyla karşı karşıya kaldığında ne yapılacağını merak ediyorum.
Yaptırımlar Rusya’ya geri adım attıramayacak. Kötülüğümüzü isteyenleri sevindirecek sonuçlar olacak, bunlar şu anda var ve daha da olacak. Sıkıntı günler geçireceğiz. Lakin durum, kelamım ona “uygar dünyanın” Rusya’ya ardını döndüğü ve onunla bütün diplomatik, ticari, iktisadi ve insani münasebetlerini kopardığı 1917 Devrimi’nden sonra olduğundan daha sıkıntı değil. Ülkenin üçte birinin yıkıntılar altında bulunduğu, fabrikalar ve tarlalarda o periyodun Nazileriyle kanlı muharebelerin sonucu olarak kaybettiğimiz milyonlarca el ve beyinden mahrum kaldığımız II. Dünya Savaşı’ndan sonra olduğundan daha güç değil.
O vakit ayakta kaldık, artık de ayakta kalacağız. Benim ümitlerim, halkımızın yaratıcı yetileri, onun işçi ve mucit, savaşçı ve öğretmen yetenekleri üzerinde yükseliyor. Eminim, Rusya’nın içinde, toplumumuzun bağrında, üretici ve manevi bir temel; güçlerimizi açığa çıkararak, artık ne Rolls Royce ve Mercedes almaya, ne de bizi çıkararak cezalandırmak istedikleri “Eurovision” ve “toplumsal cinsiyet eşitliği mücadelesi” üzere düşkün ve ahlaksız batı cümbüşlerine gereksinim duymayan bir ülkeyi inşa etmemize imkan sağlayacak bir takviye bulabileceğiz.
Tersine, yaptırımların bize faydalı olacağına inanmak geliyor içimizden.
Rusya’da iş yapan, orada yatırımları olan ve bilhassa turizm alanında çalışan Türk iş insanları büyük bir panik ve kaygı içindeler. Onlara ne söyleyebilirsiniz? Somut teklifleriniz olabilir mi?
Türk iş insanlarını anlıyorum. Ben de Rusya-Türkiye bağlantılarının gelişmesi için çok uğraş gösterdim; çok fazla kuvvet, çok pahalı vakit ve yaratıcı güç harcadım. Hepimizin böylesine ümitler bağladığımız ve bağlamakta olduğumuz ortak davamızın geleceği için bugün ben de kaygılıyım. Hasımlarımızın, uzun yıllar boyunca harcanan emekle tesis ve tahkim ettiğimiz, karşılıklı fayda getiren bağlantıları yıkmak için hangi eforları gösterdiklerini de çok uygun biliyorum. Onlara ne? Rusyalı turistlerin güneşli Antalya’ya akışının durmasından hiçbir şey kaybetmeyecekler, onların iş insanları, Türkiye’nin ziraî eserlerinin Rusya’ya ihracatının kesilmesinden yalnızca yarar sağlayacaklar. Ve herhalde, Türk inşaat şirketleri artık Rusya pazarında çalışmayacak olsalar da çok sevinirlerdi; bakın, Türkiye de zayıflayacak, ona irademizi dikte etmek kolay olacak, derlerdi.
Bu nedenle, Türk iş beşerlerine sesleniyorum: Bilgelik gösterin, provokasyonlara kapılmayın. İşinizi siyasi konjonktür ve hislerin tesirinden korumak için efor gösterin, bunlar süratle geçer sarfiyat; halbuki bir şeyleri yeni baştan inşa etmek büyük para ve uğraş gerektirir.
Sorduğunuz somut teklifler benim açımdan bunlardır.
Akkuyu Nükleer Santrali’nin 2023’te işletmeye alınması, Rusya’ya uygulanan yaptırımlar yüzünden gecikir mi? Ne dersiniz?
Akkuyu Nükleer Santrali’nin başlatılmasını kuşkum yok ki belirlenen tarihte, yani 2023’te sizinle birlikte kutlayacağız. İnşallah.
Aydın Sezer’in Notu: Sayın Büyükelçi Türkiye – Rusya ilgilerinin yeni durumuna yönelik sorularımıza karşılık vermedi. Anlayışla ve hürmetle karşılıyorum.
