Ressam Medine İrak, 20 yıldır fotoğraf sanatı üzerine çalışmalar yapıyor. İrak, İstanbul’da Ani Harabeleri, İstanbul Su Kemerleri, Yedikule Surları ve bostanlar üzere tarihi yapılarla kurduğu ekolojik ilgiyi ele alan ‘Yapı Kabuğu’ isimli şahsî standını açtı.
‘Yapı Kabuğu’ standı, Simbart Projects Çukurcuma’da 3 Mart’ta başladı ve 30 Nisan’a kadar devam edecek. Stant, tarihi yapıların etrafıyla kurduğu ekolojik bağlantıyı ele alıyor.
İrak’ın çalışmaları taşlar, bitkiler, öbür organizmalar ile insan emeğiyle inşa edilmiş yapıların birbirlerine eklemlenerek oluşturduğu ekosisteme odaklanıyor. Standın bütünlük içinde kıymetlendirilmesi, bu artikülasyon sürecine tanıklık etme ve farklı dinamik boyutlarını izlemeye yardımcı oluyor.
İrak’ın stantta yer alan ‘Kabuklar, İzler’ isimli çalışması Yedikule Surları ve bostanlarında yapılan araştırmaya dair elde edilen dökümantasyon sürecinin pratiğe dönüşmesini inceliyor. Burada taş, su kuyusu, bitki, baraka, bez kesimlerine, alana dair kabuklara ve izlere odaklanarak tarihî sürecin kaydı tutuluyor.
“Süreklilik ve değişimin çatışmalı birlikteliğinin ana belirleyicisi, tasarım ise onun temel girdisi ‘emek’ olmalıdır” görüşünü savunan sanatçı İrak, insan emeği devreye girince yerleşik nizam, tüketim toplumu ve beraberinde de tasarım oluşumunun geldiğini belirtiyor. Buna nazaran İrak’ın ‘Yapı Kabuğu’ isimli şahsî standındaki eserler, ekosistemlerin geçirdiği süreçlerin dinamik, canlı bir kayıt altına alınma eforu olarak nitelendirilebilir.
‘SERGİ, TARİHİ YAPILARLA KURDUĞU EKOLOJİK BAĞLANTIYI ELE ALIYOR’
Sergide yer alan çalışmalara ait konuşan İrak, şunları söyledi: “İnsanın tabiat ile kurduğu bağ benim sanatsal uğraşılarımın bir modülü. Bilhassa yakın vakitlerde sanatsal üretimim bu bağlantıyı derinlemesine keşfetmek üzerine kurgulanıyor. Elbet bunda kendi gözlemlerimin rolü büyük. Standın oluşumunda çıkış noktasını oluşturan ve günlük geçiş güzergahım üzerinde bulunan Yedikule Surları ve onların önündeki bostanların çatışmalı beraberliğini gözlemlemek, tabiat ve insanın tarihinin muhakkak ‘süreklilik ve değişimler’ üzerinden yürüdüğünü düşündürüyor.
Sergi birkaç yapıtaşı üzerine oturuyor: Ani Harabeleri, İstanbul Su Kemerleri, Yedikule Surları ve bostanlar… Çalışmalarım, bu tarihi yapıların etrafla kurduğu ekolojik ilgiyi ele alıyor. Buradaki çalışmaların her biri, taşlar, bitkiler, başka organizmalar, kabuklar ve izler olarak tanımladıklarım ile insan emeğiyle inşa edilmiş yapıların birbirlerine eklemlenerek oluşturduğu ekosisteme odaklanıyor. Standın bütünlük içinde kıymetlendirilmesi, bu artikülasyon sürecine tanıklık etme tezinin farklı dinamik boyutlarını izlemeye yardımcı oluyor.”
‘BİR DİZİ YENİ VE İLİŞKİLİ ÇALIŞMA…’
“Süreklilik ve değişimin çatışmalı birlikteliği üzerine insan emeği girince yerleşik sistem, tüketim toplumu ve beraberinde tasarım oluşumunu getirdiğine” vurgu yapan İrak, “Bu yaklaşım bana seriler halinde üretim yapma fırsatı sağladı. Fizikî emeğin de bağımlı olduğu, düşünsel emeğin oynadığı rolün tespitinden yola çıkarak, dizaynın, kültür sanayilerinin üretim süreçlerinin, toplamının doğayı dönüştürmek, onun üzerinde hakimiyet kurmak, doğayı metalaştırmaktan bağımsız olamayacağı fikri yavaş yavaş projemi de yönlendirmeye başladı. Bu haliyle bir dizi yeni ve temaslı çalışmanın, insan emeği, doğa-insan bağı, süreklilik ve değişimler ikileminde gelecek kurgusunun fantastik ögeleri kendi düşün alanında oluşmaya başladı. Beraberinde bu bakış değişimini takip edip bir manada kayda dönüştürmeye evrildi ve yeniden birebir minvalde yapıtaşlarını ele alarak projemi ilerlettim” dedi.
‘İSKELELER, TARİHİN SÜREKLİLİK VE DEĞİŞİMİN KAYDI’
Su Kemerleri ve Ani Harabelerine dair müşahedeler edinerek stanttaki yapıların ana ögeleri oluşturduğunun altını çizen İrak, tarihi yapıların onarımı için kullanılan iskelelerin ehemmiyetine değindi:
“İskeleleri, tarihin süreklilik ve değişiminin kaydı ekseninde geçmiş ve şimdinin müsabaka süreçlerinde bir arayüz ve yapıya dair süreksiz bir konstrüksiyon olarak tanımlıyorum. ‘Yapı Kabuğu’, mimariye dair bir bina kabuğu yahut zarf, bir yapı içindeki iç alanları etraftaki dış alanlardan ayıran tüm bileşenleri içerir. Kabuk, duvarlar, pencereler, kapılar, çatı, altlıklar ve temeller dahil olmak üzere birçok farklı özellikten oluşabilir. ‘Yapı Kabuğu’ çeşitli materyallerden yapılmış olsa da ekseriyetle bir ölçü ahşap, taş, metal yahut betondan yapılır.”