12 Eylül darbesinin üzerinden beş yıl geçmeden Türkiye nin birinci toplumsal muhalefeti üniversitelerde filizlenmeye başladı Şişli suriyeli escort Üniversitelerde yasal öğrenci derneklerinin kurulup kurulamayacağı üzerinden başlayan tartışmalar birinci öğrenci derneklerinin 1985 1986 öğretim yılında kurulmaya başlaması ile sonuçlandı İktidarda Turgut Özal ın Anavatan Partisi vardı Sosyalist öğrencilerin kurduğu Şişli yeni escort bu dernekler kısa müddette tüm Türkiye deki üniversitelere yayıldı Nabi Kımran ile birebir periyotta bu öğrenci örgütlenmelerinde yer aldık O İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi nde ben Basın Yayın Yüksek Okulu Şişli travestileri nda öğrenci temsilciliği yaptık
Nabi Kımran periyodun iktidarının hazırladığı tek tip öğrenci derneği yasa tasarısına karşı yaptığımız 12 Eylül sonrası birinci büyük karşı çıkış olan 14 Nisan 1987 deki yürüyüşe Şişli esc atıfla 87 liler olarak isimlendirdiği bu neslin hikayesini yazdı Murathan Mungan ın bu yürüyüşün akabinde yazdığı Fırtına şiirinde geçen Ne Geçmiş Tükendi Ne Yarınlar dizelerinden ilham alarak ismini verdiği kitabı Şişli escort İrtibat Yayınları ndan çıktı
Nabi Kımran ile tıpkı periyodun öğrenci gayreti içinde yer almış iki şahit olarak kitabı ve bir nesli konuştuk
’70’LER TÜRKİYE’NİN ALTIN ÇAĞIYDI’
Kitabınızda 87 liler olarak tanımladığınız jenerasyonu anlatıyorsunuz 84 85 lerde öğrenci hareketinin başlangıcında yer alan bizler 80 öncesi politik atmosferden etkilenmiştik 80 öncesi ortaokulda lisedeydik Biraz aktarır mısınız o yılların atmosferinden nasıl etkilendiğinizi
Türkiye’nin 70’li yıllardaki politik atmosferi memleketin kılcal damarlarına kadar sinmiş insanların hayatını derinden etkilemişti Evet biz kenarda köşede bir yerdeydik çocuktuk ergendik ancak anafor üzere herkesi içine çeken bir atmosfer vardı Altınoluk üzere yörelerde çok sert çatışmalar yoktu olsa bile biz yaşımız itibariyle gereğince algılamayabilirdik Lakin fevkalade bir heyecan vardı umut rüzgârları esiyordu Subjektif olabilir fakat Türkiye’nin altın çağıydı 70’ler muhtemelen 60’lar da öyleydi Biz o çağın çocuklarıyız O rüzgârı yaşadık ve kendimi şanslı kabul ediyorum o yıllarda çocuk ve ergen olabildiğim için
84 lerde üniversiteye girdik Ancak yaprağın kımıldamadığı o ortamda üniversitelerde sosyalist gençlerin birbirini bulma hali oldu Nasıl buluşuldu
Sosyalist olarak geliyorsun kümenin varsa örgütünü bulamıyorsun dağılmış durumda bir sürü şey Kümenin yoksa örgüt arıyorsun lakin senin üzere düşünen beşerlerle temas kurmaya gereksinimin var Cumhuriyet Gazetesi sosyalist bir gazete değildi ama o yıllarda gazeteyi taşıyanların solcu olduğunu belirten bir işaret üzereydi Kolunun altına Cumhuriyet Gazetesi sokup gezersen birine bir işaret vermiş olurdun buradayız buluşalım görüşelim üzere Faşistler de işareti alır saldırırlardı bize Az hengame çıkmadı bu yüzden
85 86 lardan bahsediyoruz
Evet Yavaş yavaş birbirimizi bulmaya başladık Doğal ki yerlerimiz da oluşmaya başladı Süleymaniye yi en başa almak gerekiyor Süleymaniye’de kahvelerde solun bütün renkleri toplaşmaya başladı Çorlulu Ali Paşa Medresesi nde herkes gidip gelse de yeniden solun kategorik olarak diğer bir rengi kümelenmişti Köprüaltı herkesin ortak yeriydi Bu tip bir toplumsallaşma tanışma buluşma arayış süreci gelişmeye başladı Bizim taraf bizler dediğimiz yapı oluşmaya belirginleşmeye başladı
Bir şeyin altını çizmek gerekiyor sosyalist kimliği olan ya da kendini 70’lerin sosyalist yapılarına yakın hissedenlerin o periyot organik bağı da yoktu değil mi
En başta organik bağ kurabileceğiniz bir şey yoktu ortada
Orada benim aklımda kalan bir anekdot Yarın Mecmuası TİP e yakındı bildiğim kadarıyla öğrenci dernekleri üzerine tartışmayı onlar başlattı diye hatırlıyorum Bizim çok farklı gelenekten gelen 6 7 kişilik bir kümemiz vardı ‘öğrenci dernekleri kurulur mu kurulmaz mı’ tartışmasına başlamıştık 1986 üzere
Herkes birbirinden bağımsız yapıyordu Artık bu örgütlerin ne kadar olduğu olmadığı öğrenci hareketlerinde spekülatif hale gelebilir Muhtemelen TİP ve TKP daha örgütlüydü bu hissediliyordu Devrimci Sol geleneği daha atak davrandı Derneklere katılmak mecmua çıkarmak kültür merkezi kurmak gibi Herkes bir halde vardı ve vaziyeti kolluyordu Onlardan bağımsız biz zati örgüt arıyorduk tartışıyor çizgimizi netleştirmeye çalışıyorduk Bu iş bir eşiğe geldi ve güya buzlar süratle çözüldü 1987 de öğrenci hareketindeki çıkışla 14 Nisan ı işaret kabul edebilirim örgütlerimiz de süratle gençlik hareketinden takımlarla bağ kurdular
‘DERNEKLERİMİZİ HİÇBİR VAKİT KABUL ETMEDİLER’
Öğrenci dernekleri 1986 başında kurulmaya başlandı herhalde
Ben 1985 te dernek kurucusuydum Derneklerimizi hiçbir vakit kabul etmediler biliyorsun yasallaşmadı İstisnai olarak yasallaşanlar vardı Bir mahzur çıkardılar kabul etmediler Ancak bu neyi değiştirdi derneklerin faaliyeti açısından Çabucak çabucak hiçbir şeyi Fiili yasal uğraş diyebileceğim yasallaşmayı umursamayan ve kendini fiili bir varlık olarak organize eden yapılar olarak devam ettik yolumuza
İlk yasal öğrenci derneği İstanbul’da Marmara Basın Yayın ya da İTÜ de mi kurulmuştu
Marmara Basın Yayın ın lokali olduğunu biliyorum Gedikpaşa Yokuşu ndaydı
Biz onlardan sonra kurulmuştuk Bayrampaşa da dokuma atölyelerinin ortasında küçük bir ofis tutmuştum Periyodun iktidarı bu hareketlenmeleri fark etti Yasal müracaatlar yapılmaya başlandı ancak onlar da nasıl davranacaklarını kestiremediler Çok sert girmediler birinci başta bir izleme hali vardı
Aynen söylediğin üzere Tahminen herkes kendi hafızasından deneyiminden yola çıkıyor Tamam 12 Eylül de solu biraz denetim altına aldılar fakat tahminen de ateşe akaryakıt dökmek istemediler kendi halinde izlemeye aldılar Başımda imge olarak canlı olan şey 14 Nisan yürüyüşünde polisin davranışıdır Edebiyat fakültesini geçtik önümüz kesildi az ilerde Oturduk ve bir yerden müzik söylenmeye başlandı hiç unutamam onu
Hangi müzikti
Livaneli den Kardeşin duymaz eloğlu duyar müziğiydi Bazen anın bir büyüsü vardır Türkiye nin karanlığından çıkmışlar bir yol açıyor genç beşerler ve o şarkıyı söylüyorlar Sahiden eloğlunun duyduğu fakat kardeşinin duymadığı vakitlerdi Çok manalıydı o müziğin orada söylenmesi Polisler ve başlarındaki Mehmet Ağar donmuş halde bizi izlediler Beklediler karar veremediler bir an O çevik kuvvet polisleri de gençtiler tahminen daha evvelki toplumsal olayları 1980 öncesini görmemişler Gergin bir ruhla bekliyorlar 1980 öncesinin meşhur anarşi ve terör heyulası önlerine gelmiş Tahminen bununla ne yapacaklarını bilmiyorlardı O muydu karşılaştıkları şey ben de onu bilmiyorum Lakin kontrpiyede kalma hali yaşadılar bir an 14 Nisan gösterisini tek kanallı TRT yayınladı Bu inanılmaz bir şeydi mesela Demek ki bu türlü bir şaşkınlık hali yaşandı ve sonra ne yapacaklarına karar verdiler
14 Nisan a geldik ancak öncesini bir açalım mı 14 Nisan öncesinde dernekler kurulmaya başlandı temsilciler seçildi yasal olmasa da kendi içinde legal bir taban oluştu Devrin toplumsal demokrat partisi SHP kurulmuştu ve bize önemli dayanak veriyorlardı Onların Fatih Eyüp üzere ilçe örgütlerinde çok toplantı yaptığımızı biliyorum Bugünden çok farklı bir durum
Aynen o denli Halkçı Parti ile SODEP in birleşmesinden oluşan o parti Türkiye de toplumsal demokrasi denilen olguya en fazla yaklaşan partidir Ecevit in 70 lerdeki halkçı rüzgârı başka mevzu Muhtemelen devletçi gelenek özellikle iki partinin birleşmesinden sonra eski hegemonyasını kuramadı bir müddet biz o boşluktan yararlandık herhalde Baykal la birlikte devlet el koydu partisine
14 Nisan öncesinde öğrenci hareketi içindeki tartışmaların 1968 e benzeri yanları neydi
1960 larda genel bir toplumsal bir uyanış vardı TİP in DİSK in FKF DEV GENÇ in kuruluşu ve bu toplumsal uyanışın kendine bir çizgi gayret mecrası araması kelam konusuydu TİP diyor ki parlamento ile yapacağız bu işi Birçok da TİP li olan periyodun gençlik başkanları ise işin gereği neyse onu yapmak sert gayretler de dahil öbür bir yola girmek gerekir diyorlar Aslında memleketler arası boyutları da var Dünyada bir rüzgâr esiyordu
1968 de sol sosyalizm tartışmaları daha baskın
Evet baskın Ve sonuç olarak hangi yoldan gelişeceğiz problemi çok temel bir sorun 1968 de Verilen karşılıklardan bağımsız söylüyorum bunu Ayrışmanın temeli bu Münasebetiyle orada da emsal ayrışmalar var Pahalı saygın bir öğrenci başkanı olan Harun Karadeniz i okudum Karadeniz in çizgisi Kanlı Pazar a 6 Filo protestolarına pek de sıcak bakmıyor Bir tehlike görüyorlar bu tip işlerde Ve bu maceracı çizginin gençlik hareketini yıkıma götüreceğini düşünüyorlar Başkalarıysa buradan gelişeceğiz diyor Deniz Gezmiş’lerde de sözünü bulan çizgi Münasebetiyle bizim 14 Nisan da yaşadığımız tarihî toplumsal farklı yerlerde olmakla birlikte asılda emsal bir ayrışmadır Bunun yine kendini tabir etmesidir bizim kendi şartlarımız içerisinde
Biz derneklerdeki ayrışmayı sosyalizm tartışmaları üzerinden yaşamadık Süleymaniye de ya da öteki yerlerde yapıyorduk fakat dernek toplantılarında pek bu tartışmaları yapmıyorduk
Doğru ama Süleymaniye deki ayrışmalar derneklere alana dair üretilen siyasetlerde ayrışma olarak yansıyordu 1984 1987 ortasında barışçıl küçük kıpırdanmalar vardı Yemekhane boykotu çeşitli vesilelerle açlık grevleri 1 Mayıslarda kır gezisi yaparsın bu türlü işler Fakat devrin devrimci gençleri açısından bana sorarsan son derece politize bir periyottu Dernek kurma konusu tartışma dışıydı Hepimiz hemfikirdik dernek kuracağız bunu koyalım kenara Türkiye ihtilali nasıl olacak ihtilalinin çizgisi nedir başlıkları birinci gündemimizdi herkes kendince bir çizgi arayışına girdi 68 liler beğenmedikleri çizgiye karşı kendilerince bir çizgi inşasına giriştiler Bunun öncülleri vardı Kimi Castro Che okudu Vietnam ı izledi Filistin i inceledi Sovyetik çizgi dedi öbür bir şey dedi Bizim devrin talihsizliği son derece politize olmamıza karşın mevcutlar içerisinde seçim yapmanın ötesinde bir problemimiz olmadı hasebiyle mevcutları sorgulamadık örneğin bu mağlubiyet neden oldu sorusunu sormadık pek de umursamadık
Yeni periyodun inşasına buralardan başlamadığın vakit yaratıcı tahliller üretme imkanın da baştan sakatlanıyor Aslında eldeki malzemeler de 70 li yıllardan kıyıda köşede kalmış topraktan çıkarılmış yayınlar örgütlerin yeni devirde ne söylediğini de pek bilmiyoruz Buradan tavır ve konum belirlemek Biraz Marksizm okumak Ne okuyorduk mesela Politzer in ‘Felsefenin Temel İlkeleri’ başucu kitabımızdı Oradan dünyayı çözdüğümüzü sanıyorduk Gerçi bizim Fındıkzade grubu şimdi örgüte katılmadan evvel Anti Dühring le eğitim çalışması yapmıştı
Derneklerde TİP li TKP li arkadaşlarla Türkiye ihtilalinin çizgisini tartışmadık Süleymaniye ye gidip tartıştık Fakat siyasi çizgilerdeki farklılıklar derneklere dair teklifleri dolaylı yoldan da olsa birebir etkiliyordu Bir bakıma 1968 deki ayrışmanın izdüşümleriydi Derneklerin çizgisi ne olmalı daha doğrusu yalnızca barışçıl hareketlerle mi sonlu kalacağız daha sert gayretlere girecek miyiz sorunlarında ayrım oldu Derneklerde anti faşist anti emperyalist prensipler ve gibisi mevzular 1987 den sonra olan bir tartışma Lakin 1987 ye kadar çok somut aktüel olaylar karşısında nasıl tavır alacağız Devlet dernekleri kapatıyor elimizdeki her şeyi alacaklar ne yapacağız Temelli bir tartışma başlığıdır örneğin bu ve 14 Nisan hareketi tartışmayı bitirdi
‘ÖĞRENCİ HAREKETİ BÜTÜN TÜRKİYE’YE YAYILDI’
Dönemin iktidarı kurulmaya başlanan öğrenci derneklerine karşı tek tip öğrenci derneği yasası hazırladı Ve öğrenciler buna karşı 14 Nisan 1987 de Aksaray dan Beyazıt a bir yürüyüş yaptı Burada daima öğrenci hareketinden bahsediyoruz Ancak 14 Nisan hareketi Türkiye nin 12 Eylül den sonra darbeyle sessizliğe gömülmüş kamuoyunda cezaevlerinden emekçi sendikalarına kadar fevkalade bir coşku hareketlenme yarattı Sizce bunun sebebi neydi
Toplum bir işaret bekliyormuş 14 Nisan ve devamındaki süreç yalnızca 14 Nisan’dan ve İstanbul dan ibaret değil lakin en kıymetlisi natürel ki İstanbul daki hareket Bütün Türkiye’ye yayıldı öğrenci hareketi Açlık grevi hapishanedeki arkadaşlarla dayanışma ve protesto bir sürü eylem Bunun objektif manasını tahminen biz de o gün anlayamadık Bak objektif manasından bahsediyorum Senin niyetin bu değil sen dernek kurmak istiyorsun polis saldırısını protesto etmek istiyorsun mahpusa konan arkadaşlarınla dayanışmak istiyorsun Ama 14 Nisan ve devamı toplumda ne kadar büyük bir arayış birikim öfke bir umuda sarılma gereksinimi bir vesileyle biz de buradayız deme gereksinimi olduğunu inanılmaz derecede açığa çıkardı Yani 14 Nisan ve devamının politik manası 14 Nisan’ı çok aşan bir şeydir 14 Nisan’ın yapıcılarının hesaplayamadığı bir şeydir
Polis bizi dağıttı beşerler gözaltına alındı ancak bir iki gün sonra organize olduk ve açlık grevi Beyazıt Meydanı nda başladı
Zaten bu anlattıklarım açlık grevinde açığa çıktı Açlık grevine akıl almaz bir ziyaretçi akını oldu Netaş emekçileri yanımızda Cerrahpaşa dan hemşireler bildirileriyle geliyor Gazi Mahallesi’nden yöre derneği geliyor Alibeyköy’den Sivaslılar Derneği öteki taraftan işportacılar öbür taraftan Mehmet Ali Aybar Rıfat Ilgaz yanımıza geliyor İnsan Hakları Derneği ve Didar Abla baştan sona orada Başı sıkışanı Hale Kıyıcı konutunda konuk ediyor Ben Sultanahmet’teki avukatlık ofisinde konukları oldum Taylan Özgür’ün ablası Her tarafta bir umut heyecan ve moral rüzgarı Benim hiç unutamadığım imaj şu açlık grevinde polis helikopteri getirildi tam zirvemizde uçuruldu Göz gözü görmez oldu Keşke fotoğrafı olsaydı onları kaybettik Helikopter zirvemize geldi Beyazıt Meydanı’nda bizi havaya uçuracak kadar yakın uçtu Çoğumuzun başında gazete kâğıdından yapılmış şapkalar vardı hepsi havaya uçtu Toz duman dağıldığında inanılmaz bir görünüm ortaya çıktı 300 kişi civarında bizdik zati bizi çevreleyen de yüklü olarak Süleymaniye halkı bizi tanıyan insanlardı Nöbet değişimi yapar üzere Süleymaniye deki kahvede gündüz öğrenciler vardı akşam hamallar bakır ütü alüminyum atölyelerinde çalışanlar esnaflar Siirtli Kürtler onlar hem merakla hem de dayanışma için geliyorlardı Helikopterin yarattığı toz duman dağıldığında sıkı sıkıya birbirine kenetlenmiş halde bizi koruyan bir topluluk gördük Bunlar sembolik metaforik fevkalade ve o devri anlatan şeylerdir
Murathan Mungan ın şiiri de tam bunu söz ediyor aslında değil mi Yıllardan sonra yollardan sonra yine yan yana onlar
Ancak bu kadar hoş anlatılabilir
Bu süreç kapandıktan sonra bir mühlet daha bunun tesirleri devam etti İstanbul Üniversitesi ve öbür üniversitelerde herkesin serbestçe konuştuğu forumlar yapıldığını hatırlıyorum Romanya olaylarını tartıştığımız forum galiba en kalabalık olanı ve bu cins birlikteliklerin sonuncusuydu
Forum ismini en çok hak eden şeydi
Romanya olaylarını yüzlerce öğrencinin izlediği bir forumda tartışmıştık Hatta hatırlıyorum bugün hiç olabilecek bir şey değil İslamcılardan da konuşanlar oldu Ancak sonra o devir bir anda kapandı
Nasıl başladığını hatırlıyor musun forumun Ben sana hatırlatacağım yıllar sonra birinci kere konuşuyoruz bu mevzuyu Ben yemekhaneden çıkıyordum sen de o tarafa hakikat geldin beni görünce isim vermeyeyim bir küme arkadaş forum yapıyorlar kelam istedim vermediler dedin Bu skandal bir hal bizim yetiştiğimiz bedeller atmosferi içinde
Aslında küçük bir kümenin Romanya sorununda forumu vardı benim konuşmama müsaade vermediler
Büyük bir küme da olabilir değerli değil Birinci sefer orada küme forumu denilen şey ile karşılaştık biz Forum herkesin konuştuğu bir yerdir Beğenmezsen itiraz edersin fikrini söylersin Çerçevesi budur forumun Sana kelam vermediklerini söyledin Pekala öyleyse bir de ben kelam isteyeyim dedim bana da kelam vermediler O vakit tamam Forumun 50 metre ötesine gidip etrafımızda hiç kimse olmadığı halde ben konuşmaya başladım hatırlıyorsan yani dinleyicisiz bir konuşmacı Ondan sonra öteki beşerler geldi O forumu bitirenler de geldi Küçük kümelerin atraksiyonları falan değildir o forumlar Karşılığı olduğu için canlıdır Bir adam kendi başına meczup üzere konuşuyor 500 kişi toplanıyor Sonra tartışmaya devam etmek için çerçevesi belirleniyor iki üç kişilik komitesi kuruluyor ve yönetilen yani kelam hakları düzenlenen bir şeye dönüşüyor Bu dinamiklerin hepsi varmış Ben işaret ettikleriyle ilgiliyim artık bu durumun
‘ÖRGÜT GAYRETİN VAZGEÇİLMEZ BİR ARACIDIR’
Üniversiteden polis çekilmişti demokratik bir tartışma ortamı vardı polis şefi Necmettin e karşı mizah dolu kampanya başlatılmıştı Sonra birden benim de içinde bulunduğum küme dahil olmak üzere grupçu kendini dayatan bir şey içerisine girdik Bundan biz ne kadar sorumluyduk ya da o siyasal yapılar tekrar 1970 lerin kalıplarını motamot bize mi taşıdılar bilemiyorum
Bizim jenerasyonun birinci devir münasebetleri ile ikinci periyot bağları taban tabana zıttır Neden epey vakittir bağlantılarımız sürüyor Ortak anılar ortak hayat yerler semboller müzikler türküler bizi biz yapan bir sürü şey var Farklı kümelere da ilişkin olsak biz yoldaşlaşmış bir topluluktuk Arkadaştık anlamlıydık birbirimiz için Meskenlerimiz ortaktı vesaire Senin konutlarını ben biliyorum benim evlerimi sen Bu yapı yavaş yavaş parçalandı Artık açık olmak gerekirse yarın çizgisinin tartışma konusu olan blokajına karşı farklı kümelerden devrimciler ortak tavır aldı Biz kendimizce bu çizgiden gelişmeyeceğine bunu aşmak gerektiğine inanıyorduk 14 Nisan bu işi çözdü Devrimciler topluluğunun çizgisinin tesirli olduğu görüldü itibarı arttı Ve sonuç olarak Yarıncı arkadaşlar da yavaş yavaş derneklerden ayaklarını çekti Bugünkü aklımız olsa tamam anlaşamadık ancak burası ortak yerlerimiz diye bir arada yürümeyi zorlamak gerekirdi Hala da zorlamak gerekir O denli kolay harcamamak lazım hiçbir şeyi Herkes birbirinin tıpkı olsa farklı örgütler olmazdı Farklılıklarla bir ortada yürümektir doğal olanı Bu durum aşıldıktan sonra iki şey gerçekleşti Yani biz tesirli olduk ‘Egemen olduk’ derneklere çizgiye ve gelişen gayrete İkincisi bizim örgütlerimiz de bize hâkim oldular
Örgüt uğraşın vazgeçilmez bir aracıdır ancak örgütlerin getirdiği olumlulukların yanı sıra geçmişin aksilikleri da çarpıcı biçimde geldi 1984 1987 ortasındaki birliktelik dayanışma yoldaşlaşmalarımız parçalanmaya başladı Rekabet girdi ortamıza Bizim gereğince içselleştirmediğimiz 1968 1978 lere kadar kökü uzanabilecek sert yıkıcı grupçuluk girdi Ve sorun şu olmaktan çıktı Burada bir gençlik hareketi var Dernek diye yapılarımız var biz bunları nasıl geliştireceğiz Faşizme karşı demokrasi özgürlük ve sosyalizm için gençlik hareketini nasıl geliştireceğiz Soruyu bu türlü koyarsan diğer davranırsın En gerçek çizgi benimdir buraya hükümran olursam zati bu işi alır götürürüm şeklinde yaklaştığın vakit öbür bir şey yaparsın Bu anlayış toplumsal bağları de siyasi münasebetleri de dernekleri de paramparça etti Gençliğin düzgün bir örgütü kalmadı Ne kadar vakit içerisinde Yaklaşık üç yıl içerisinde Üç yıl sonra biz aslında bu işin defterini dürmüştük
Türkiye’de 1990’lı yıllar dediğimiz o sert ortamın öğrenci hareketine de çok önemli yansımaları oldu Diyorsunuz ya 1968 1971 ortasında 50 60 kişi bu çatışmalarda hayatını kaybetmişti Ancak ben artık düşünüyorum da yalnızca benim o periyottan tanıdığım konuştuğum yakın uzak bir formda münasebetimin olduğu 30 a yakın insan hayatını kaybetti
Sadece Edebiyat Fakültesi nin Hergele Meydanı ndan 12 kişiyi bir çırpıda sayıyorum Farkında olmadığım kaç kişi var kim bilir Bir okulun kantini bu Onlarca üniversite var Türkiye’de
87 neslini neden 2001 de bitiyorsunuz
Gördüğüm şeyin ismini koyuyorum keyfi bir tercihim yok 68 jenerasyonu 1968 de başlayan bir jenerasyon değil 1965’ten 1971’e hatta İbrahim Kaypakkaya yı son kabul edersen 1973 e kadar uzanan bir periyot O periyodun atmosferinde gençlik gayretleri içerisinden çıkan takımlar daha ileri giden örgütlenmeler kurdu neslin macerası okulla hudutlu kalmadı
87 jenerasyonunu hangi tarihten başlatmak gerekir
87 liler açısından 85 te üniversitelerde başlayıp tıpkı daha evvelki jenerasyonlar üzere toplumsal çabalar alanına geçen takımların hareketlerin tesirli olduğu periyot kesintisizce 2001 yılına kadar sürdü 2001 yılında siyasi olarak şu oldu bu oldu hiç bunların tartışmasına girmeyelim Fiziken tasfiye olduk biz 2001 yılına gelen süreçte gözaltında kayıp azapta vefat yargısız infazlar orada dağda çatışma burada hapishanede öldürülme o kadar çok insan öldü ki bu jenerasyona ilişkin gençlerden
Sadece mevt orucundan geriye kalan sakatlanmış hayatını olağan olarak sürdüremeyen insan sayısı 500 kişi Takım dediğin saksıda yetişmez Bunlar vefatı göze alarak yola çıkmış beşerler Bu birikim 10 15 yıllık süreç içerisinde fiziken tasfiye oldu 2001’de eşik aşıldı bu jenerasyonun tesirli olduğu yıllarla birlikte bir devir de bitti Bir bakıma bu kadar büyük kayıplarda tabirini bulacak oranda radikalize olan son nesildi 87 liler Sonrasında sona ermedi fakat epey daraldı bu damar
Bugünkü öğrenci hareketini bilhassa Boğaziçi Direnişi ni olumluyorsunuz Güya bizim yapamadığımız şeyi yaptıklarını düşünüyorsunuz Biraz açar mısınız nedir bugünkü öğrenci hareketinin farkı
Mesela o yayınladıkları bildiri fevkalade bir politik bildiriydi Sertlik taslamak değil siyaset Kendi durumunu savunan rejimin ta doruklarına karşılık veren ancak bu karşılığı verirken de kendini ısırtmayan çiğnetmeyen yani kendini müdafaayı da başarabilen Hiç içerikten taviz vermeden uygun bir üslup kurarak Boğaziçi problemini Türkiye’nin demokrasi sorunu bağlamına oturtmaya çalışan bir yapı Yalnızca bildiri mi değil Hareket biçimleri toplumsal güçlerle ittifak arayışları itibariyle siyaset yapma kabiliyeti olan bir topluluk gördüm Artık bu siyasetin içeriği ne bunu tartışabiliriz O yazılarda şöyle bir kıyaslama yaptım bizim devirle onlar ortasında bizim periyot sert uğraşlar yürüten destekli devrimciler çıkardı Bu açık Lakin öğrenci hareketi kelam konusu olduğunda ustalıklı siyaset yapamadık
Boğaziçililerin siyaset marifeti bizim neslin kararlı net devrimciliğine ulaşabilecek mi tartışmalı Bunu lisanı münasip ile soru olarak ortaya koydum o yazılarda Şayet yapabilirlerse süper olur fakat yapamazlarsa üniversiteyi savunmak için uygun gayret etmiş olurlar ondan sonra herkes işine bakar Hâlbuki iki neslin olumlu taraflarının sentezi yeni yollar açabilir tek yönlülükle yol alınamadığını gösterdi vakit
Sanırım o devri anlatan birinci kitap bu oldu Tahminen öbür çalışmalar da olur Tekrar teşekkürler bizi o yıllara götürdüğünüz için
Ben teşekkür ederim