İZMİR – İzmir Ömür Alanları (İYA), 21 Mart Dünya Ormancılık Günü hasebiyle İnciraltı Kent Ormanı’nda basın açıklaması düzenledi. “Tarafız muhatabız” yazılı pankart taşınan açıklamada, İYA ismine Yüksel Keleş ve Saadet Erkuş ortak açıklamayı okudu. Açıklamada, dünyanın en değerli yenilenebilir doğal kaynaklarından biri olan ormanların korunması ve değerine yönelik farkındalığın artırılması için 21 Mart’ın Dünya Ormancılık Günü olarak belirlendiği hatırlatıldı.
Açıklamada, hayat için vazgeçilmez olan toprağın oluşumu ve korunmasında, erozyonun önlenmesinde, iklim krizi ile gayrette, biyoçeşitliliğin devamlılığının, pak hava ve su gereksinimlerimizin sağlanmasında ormanların kıymetine de dikkat çekildi.
FAO’YA NAZARAN 13,26 MİLYON, OGM’YE NAZARAN 24 MİLYON HEKTAR ORMAN ALANI VAR
Uluslararası Besin Tarım Örgütü FAO’nun tarifine nazaran Türkiye’deki orman alanının yalnızca 13,26 milyon hektar olduğu belirtilen açıklamada, Orman Genel Müdürlüğü’nün ise 2020 yılı sonu prestijiyle Türkiye’de yaklaşık 24 milyon hektarlık orman olduğunu tez ettiği tabir edildi. Açıklamada doğal hoşluk ve zenginlik kaynağı olan ormanların 13,26 milyon hektarının verimli, 9,67 milyon hektarının ise fiilen orman olmayan boşluklu kapalı orman statüsünde olduğu lisana getirildi. Orman Genel Müdürlüğü’nün 2021 Yılı Faaliyet Raporu’na da dikkat çekilen açıklamada, Türkiye’deki Ormancılığın ve ormanlardaki “çöküntü” sürecinin en önemli boyutları hususlar halinde şu biçimde açıklandı:
– 2017-2021 periyodunda toplam 13,5 bin orman yangını çıkmış, 189,4 bin hektar orman ekosistemi ziyan görmüştür. Sadece 2021 yılında çoğunluğu Akdeniz Bölgesi’nde çıkan 2 bin 800 yangında ziyan gören orman ve maki ekosistemi genişliği ise tam 139,5 bin hektardır.
– Birebir periyotta toplam 174 bin hektarda ağaçlandırma yapılabilmiştir. 2021 yılındaysa 189,4 bin hektar orman ekosisteminin yangınlardan ziyan görmesine rağmen tüm ülkemizde sadece 35,4 bin hektar alan ağaçlandırılmıştır.
– Devlet ormanı sayılan toplam 24 bin hektardaki doğal orman ve maki ekosistemleri özel “ağaç tarlalarına”; 17,7 bin hektarı ise çoğunluğu yeniden özel meyveliklere ve zeytinliklere dönüştürülmüştür. 2010’dan evvelki yıllarda ortalama 80-90 bin hektar dolayındaki erozyon tedbire çalışmaları giderek azalmış, 2021 yılında 36,7 bin hektara düşmüştür.
– Tıpkı periyotta devlet ormanı sayılan yerlerdeki yaklaşık 20 bin hektarda orman ekosistemleri yasadışı hareketlerle yok edilerek tarım ve yerleşme yerine dönüştürülmüştür.
– Sırf 2021 yılında devlet ormanı sayılan 14 bin hektar alan “2B uygulamasıyla” hukukî olarak “orman” sayılmamıştır.
– Odunsu orman eserlerini hammadde olarak üreten sanayi; dışsatıma yönelik, plansız olarak geliştirilmiş, tekelleştirilmiştir. Hammadde ihtiyacını için orman ekosistemlerinden kesilen ağaç ölçüsü 2000’li yılların başında 7 milyon metreküp iken son 20 yılda 27,7 milyon metreküpe çıkarılmıştır.
– 2012-2020 periyodunda “devlet ormanı” sayılan toplam 340 bin hektar alanda toplam 50 bin müsaade verilerek, çoğunluğunda orman ve maki ekosistemi kaldırılmıştır. Bu müsaadelerin 22,7 bini madencilik aktifliklerine ilişkindir ve sadece bu aktifliklerin yol açtığı ormansızlaşma 80 bin hektardır.
– 1956 yılı 6831 sayılı Orman Kanunu, 2021 yılına kadar 29’u 2003-2021 periyodunda olmak üzere 44 kere değiştirilmiştir. Bu değişikliklerin birden fazla “devlet ormanı” sayılan yerlerin daraltılmasına destek olmuştur. Örneğin: i) Yasanın 17. Hususu 2012 yılında değiştirilerek “devlet ormanı” sayılan yerlerin içinde ve bitişiğindeki yaylalarda kaçak yapılaşmalar yasallaştırılmıştır. ii) 2018 yılında Anayasanın 169. Unsuruna karşıt olarak getirilen Ek 16.Madde ile “Orman ve Su İşleri Bakanlığınca, bilim ve fen bakımından orman olarak korumasında hiçbir fayda görülmeyen ve tarım alanına dönüştürülmesi de mümkün olmayan yerler ile bu hususun yürürlüğe girdiği tarihte üzerinde yerleşim yeri bulunan ya da yerleşim yeri oluşturulması uygun olan taşlık, kayalık, verimsiz ve fiilen orman vasfı taşımayan alanlardan, Cumhurbaşkanınca belirlenecek adap ve asıllara nazaran Orman Genel Müdürlüğünce orman hudutları dışına…” çıkarılması imkanlı kılınmıştır. Ki, bu alanların genişliği şimdilik 20 bin hektara yaklaşmıştır.
– Çeşitli nitelikte odunsu eser hasadı için kesilen ağaçların 2021 yılında 13,4 milyon metreküpü -kesilen ağaçların yaklaşık yarısı- dikili durumdayken tüccarlara ya da sanayicilere satılır olmuştur. Bu hedefle orman ekosistemleri içinde yol genişletmek çalışmalarıyla etraf orman ekosistemlerinde büyük yıkımlara yol açılmıştır. Ek olarak, ağaç kesme işlerinde çalıştırılan köylülerin ekonomik ve demokratik hakları büyük ölçüde kısıtlanmıştır.
– OGM’deki kontratlı olarak çalışan sayısı 700-800 iken 2020 yılından sonra 5 bini aştı. “Memur” iş gören sayısı 17 binden 14 bine düşürülerek süreksiz personel sayısı 8 binden 10 bine çıkartıldı. Zarurî “rotasyonlarla” alanda uzmanlaşma olanaksızlaştırıldı. Bu durumun acı sonuçları geçtiğimiz yıl Akdeniz ve Ege’deki orman yangınlarını tedbire, bilhassa de söndürme çalışmalarında yaşandı.
‘ORMANLARIMIZ TALAN EDİLMESİN’
Anayasanın 169. hususundaki “…Bütün ormanların nezareti Devlete aittir. Devlet ormanlarının mülkiyeti devrolunamaz. Devlet ormanları kanuna nazaran, Devletçe yönetilir ve işletilir. Bu ormanlar zamanaşımı ile mülk edinilemez ve kamu faydası dışında irtifak hakkına husus olamaz. Ormanlara ziyan verebilecek hiçbir faaliyet ve aksiyona müsaade edilemez” kuralının ihlal edildiği belirtilen açıklamada, “devlet ormanı” sayılan yerlerin, bu yerlerden yararlanma imkanları ile en temel ormancılık çalışmalarının süratle özelleştirildiği vurgulandı. Ormanların yok olmasına sebep olacak düzenlemelerin iptal edilmesi gerektiği vurgulanan açıklamada, “Ormanlarımızın, kıyılarımızın, tüm canlıların doğal hayat alanlarının tesirli bir biçimde korunması ve yönetilmesi bir yana, süratli bir biçimde yok olmasına neden olacak bu düzenlemeler iptal edilmelidir. Ormanlar yalnızca ağaç değil, hayattır. Ormanlarımız talan edilmesin. ‘Yaşamak bir ağaç üzere tek ve hür ve bir orman üzere kardeşcesine’” denildi. (DUVAR)
