ANKARA- Danıştay 10. Dairesi’nde görüşülen duruşmalı yargılamada Ankara Barosu, Diyarbakır Barosu, Gelecek Partisi Genel Lider Yardımcısı Serap Yazıcı ve ÂLÂ Parti Genel Lideri Meral Akşener’in açtığı davaların da ortalarında bulunduğu 10 belge karara bağlanacak.
DURUŞMA 550 KİŞİLİK SALONDA YAPILDI
70’in üzerinde barodan çok sayıda avukatın duruşmaya iştirak için yetki dokümanı alırken, Türkiye Barolar Birliği’nin (TBB) teşebbüsleriyle duruşma 550 kişilik büyük salonda yapıldı.
ÇOK SAYIDA BAYAN SABAH ERKEN SAATTE DANIŞTAY ÖNÜNDE TOPLANDI
Kadın örgütlerinin duruşmaya ‘güçlü katılım’ için günler öncesinden yaptığı davetlerle İstanbul başta olmak üzere Ankara, Diyarbakır ve farklı vilayetlerden gelen çok sayıda bayan sabahın erken saatlerinde Danıştay önünde toplandı. Danıştay bahçesine arama noktaları kuruldu ve bayanlar arama noktalarından geçerek içeri girdi. Duruşma öncesi bayanlar ve avukatlar Danıştay’ın önünde basın açıklaması yaptı.
‘İSTANBUL SÖZLEŞMESİ’NDEN VAZGEÇMİYORUZ’
Eşitlik İçin Bayan Platformu (EŞİK) tarafından yapılan açıklamada, “Kendiniz üstün görenlerin hukukuna karşı, hukukun üstünlüğü unsuruna sahip çıkmak için Danıştay’dayız İstanbul Sözleşmesi’nden vazgeçemeyeceğiz” denildi.
Danıştay’ın vereceği kararın kıymetli olduğuna vurgu yapan bayanlar,
“Verilecek karar Türkiye’de kendini üstün görenlerin hukukunun mu, hukukun üstünlüğünün mü hakim olacağına dair de belirleyici olacak. Bizler, bayanlara karşı her türlü şiddetin ve başta bayanlar, çocuklar, LGBTİ+’ların maruz kaldığı konut içi şiddetin insan hakları ihlali olduğunu belirten; devlete, şiddeti tedbire ve mağduru muhafaza yükümlülüğü getiren İstanbul Sözleşmesi’nden vazgeçmedik, vazgeçmiyoruz, vazgeçmeyeceğiz” sözlerine yer verildi.
‘İÇ HUKUK YOLLARI TÜKENİRSE AİHM’E TAŞIYACAĞIZ’
Danıştay 10. Dairesi’nde 200’ü aşkın yürütmenin durdurulması talebinin 5 üyeden 3’ünün oyuyla reddedildiğine vurgu yapılan açıklamada şunlar söylendi:
“Danıştay’dan olumsuz bir karar çıkması halinde bizler elbette ki tüzel ve siyasi gayretimizi sürdilreceğiz. Anayasa’ya ters olan bu Cumhurbaşkanı Kararı’nı Anayasa Mahkemesi’ne taşıyacağız. İç hukukta sonuç alamazsak, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi dahil memleketler arası sistemleri harekete geçireceğiz. Bayanlara ve Türkiye’ye daha fazla ziyan vermeyin, vakit kaybettirmeyin. Bayanların hayatları ile daha fazla oynamayın. Hukukun ve adaletin gereğini yapın.”
Avukat Hülya Gülbahar ise bugün yapılacak duruşmada olumlu karar verilmesini isteyerek,
“Toplumun bütün kesitlerini ilgilenen Mukavelenin duruşması olacak. İstanbul Mukavelesi demek bayanlar için, çocuklar için çok kıymetli. Gece yürüyüşü yaparak, Danıştay’ın peşinde koşarak İstanbul Sözleşmesi’ne sahip çıkmaya çalıştık. Bir kişinin kararıyla İstanbul Sözleşmesi’nde çıkamazsınız. Kendi Anayasa’nıza bile karşı geliyorsunuz. Bizim hayatımız ihraç edilen patates, domates değil. Anayasa son derece açık. Temel haklarla ilgili kontratlar Meclis kararıyla çıkılır. Bugün olumlu bir karar çıkmasını istiyoruz” dedi.
‘BİZİM HAYATIMIZ İHRAÇ EDİLEN PATATES, DOMATES DEĞİL’
Avukat Hülya Gülbahar ise bugün yapılacak duruşmada olumlu karar verilmesini isteyerek,
“Toplumun bütün kesitlerini ilgilenen Kontratın duruşması olacak. İstanbul Mukavelesi demek bayanlar için, çocuklar için çok kıymetli. Gece yürüyüşü yaparak, Danıştay’ın peşinde koşarak İstanbul Sözleşmesi’ne sahip çıkmaya çalıştık. Bir kişinin kararıyla İstanbul Sözleşmesi’nde çıkamazsınız. Kendi Anayasa’nıza bile karşı geliyorsunuz. Bizim hayatımız ihraç edilen patates, domates değil. Anayasa son derece açık. Temel haklarla ilgili mukaveleler Meclis kararıyla çıkılır. Bugün olumlu bir karar çıkmasını istiyoruz” dedi.
‘DANIŞTAY TARİHİNDE BİR İLK’
Basın açıklamasının akabinde avukatlar başta olmak üzere bayan örgütleri ve sivil toplum kuruluşları sırayla duruşmanın yapılacağı Danıştay’daki konferans salonuna alındı.
Türkiye Barolar Birliği (TBB) Lideri Erinç Sağkan’ın yanı sıra CHP Bayan Kolları Genel Lideri Aylin Nazlıaka ve çok sayıda baro duruşmayı izledi.
550 kişilik salon büsbütün doldu. Heyetin yerini almasıyla başlayan duruşmada 10 farklı belge tıpkı anda görüşüldü. Her davacı için üç vekil savunma yaptı.
Bugünkü duruşmanın Danıştay tarihinde bir birinci olduğuna dikkat çeken heyet lideri, “İlk sefer bu kadar çok iştirakli bir duruşma yapacağız” dedi.
‘DIŞARIDA KALAN BAYANLARA MÜDAHELE EDİLDİ’
Avukat Göktaş’ın savunma yaptığı sırada kapasite yetersizliği nedeniyle duruşma salonuna alınmayan ve dışarda bekletilen bayanlara polis müdahale etti.
Kadınlara müdahale haberinin salona gelmesiyle avukatlar reaksiyon gösterdi ve bayanların salona alınmasını istedi.
MAHKEME LİDERİ BAYANLARIN İÇERİ ALINMASINA KARAR VERDİ
Avukatların bu talebine mahkeme lideri, “Salonun göçmesinden telaş ediyorum” dedi. Yapılan istişarelerde mahkeme heyeti, dışarda bulunan bayanların salona alınmasına karar verdi.
‘İSTANBUL SÖZLEŞMESİ’Nİ BİZE İADE EDİN’
Davacılar ortasında birinci savunmayı 29 Ekim Bayanları Derneği Genel Lideri avukat Şenal Sarıhan savunma yaptı.
Sarıhan, ‘İstanbul Sözleşmesi’ni bize iade edin” diyerek, “İstanbul Kontratı bayanın, çocuğun, cinsel yönelimleri farklı olanların onurunu koruyor. Mustafa Kemal Atatürk, “Ey Türk bayanı siz omuzlarda taşınmaya laikliksiniz, yerde sürüklenmeye değil” der. İstanbul Mukavelesi, bütün dünya bayanlarının kazanımıydı. Ömrün içinde bu mukavele hala yürüyor. Elimizdeki silah dava açmaktı, açtık. Bizim koruduğumuz hayat hakkımız. Biz yaşamak istiyoruz” tabirlerine yer verdi.
‘MÜNEVVER KARABULUT, CEREN DAMAR İSMİNE BURADAYIZ’
Sarıhan’ın akabinde savunma yapan avukat Oya Aydın Göktaş da katledilen bayanları hatırlatarak şunları söyledi:
Biz burada İstanbul Sözleşmesi’nin imzalanmasının sebebi Nahide Opuz, cinsel yöneliminden ötürü babası tarafından öldürülen Ahmet Yıldız, Münevver Karabulut, Ceren Damar, satılan zorla evlendirilen Suriyeli kız çocukları ismine yani kendimiz ismine buradayız. Ben kendi adıma, annem ismine, kızım ismine İstanbul Sözleşmesi’nden çekilme kararının neden hukuksuz olduğunu anlatacağım. Bu davanın aslı, İstanbul Sözleşmesi’nden çekilme kararının Anayasaya alışılmamış olup olmadığıdır. İstanbul Kontratı, bu topraklardan doğdu. Biz dairesiniz kısa müddet içinde yürütmeyi ret kararı vermiş olsa bile bu kararını değiştireceğinden zerre kuşkumuz yoktur.”
TBB LİDERİ SAĞKAN: CUMHURBAŞKANLIĞI KARARI HUKUKA AYKIRIDIR
Ankara Barosu ismine Türkiye Barolar Birliği Lideri Erinç Sağkan savunma yaptı. Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile İstanbul Sözleşmesi’nden çekilme kararının ‘hukuksuz’ olduğunu söyleyen Sağkan, “Dosyanın hukuksal değerlendirmesinde sorulması gereken hususun milletlerarası mutabakatların yürütmeye ait bir mevzu olup olmadığıdır. Hasebiyle buradaki fesih sözünün gerçek olmadığını, kastedilenin çekilme olduğunu hepimiz farkındayız. Çekilmenin de Meclis iradesiyle olması Anayasal bir zorunluluktur. Bu yüzden de Cumhurbaşkanı kararı da hukuka terstir. Bugün bir Cumhurbaşkanlığı kararı ile İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmek ilerde yeniden milletlerarası muahede olan Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nden de çıkılmasının yolunu açar. Münasebetiyle biz hukukçular bu kararnamenin yoklukla sakat olduğunu düşünüyoruz” halinde konuştu.
‘BİR GECE YARISI ALINAN KEYFİ, MAKAM KARARIDIR’
Ankara Barosu Bayan Hakları Merkezi Lideri Ceren Kalay Eken de İstanbul Sözleşmesi’nden çıkma kararının bir gece yarısı alınan keyfi, makam kararı olduğunu vurguladı. Eken, “Millet iradesi olmadan çıkılan bu kontratın kamu faydasına olmadığını düşüyorum” dedi.
‘İSTANBUL SÖZLEŞMESİ’NDEN ÇIKMA KARARI LGBT+’LARI DÜŞMANLAŞTIRDI’
Ankara Barosu ismine kelam alan Seher His Çildoğan, İstanbul Sözleşmesi’nden çıkma kararının LGBTİ+ hakları üzerindeki tesirini anlatttı.
İstanbul Sözleşmesi’nden çıkıldığından bu yana LGBTİ+’lara karşı şiddetin artığını söz eden Çildoğan, şunları söyledi:
“Sözleşme “Eşcinselliği olağanlaştırmaya çalışan kesim tarafından kullanılmıştır” diyerek devlet LGBTİ+ bireyleri maksat göstermiştir. Bu süreçte LGBTİ+’ların varlığı kriminalize edildi, kolluk şiddeti arttı, çekilmeden sonra 45 kişinin hakları ihlal edildi. Gökkuşağı bayrağı bile düşmanlaştırılarak yasaklandı. Bugün geldiğimiz noktada LGBTİ+’ların can güvenliği kalmamıştır. Bu yüzden İstanbul Sözleşmesi’nden çıkma kararının iptalini talep ediyoruz.”
‘SÖZLEŞMEDEN ÇIKMA KARARI YASAMA YETKİSİNİN GASPIDIR’
Duruşmada davacılar ortasında yer alan Gelecek Partisi Genel Lider Yardımcısı Serap Yazıcı kelam aldı.
İstanbul Sözleşmesi’nden çekilme kararını ‘yasama yetkisinin’ gaspı olarak pahalandıran Yazıcı, “20 Mart 2021 tarihinde alınan Cumhurbaşkanlığı kararı yoklukla malüldür. Yargıçlar vazifelerinde bağımsızdırlar ve bu tarafta karar vermeniz gerekir” diye konuştu.
‘BU SALONDAN ÇIKAN KARAR NE OLURSA OLSUN SÖZLEŞEMENİN RUHU YAŞATILACAK’
Diyarbakır Barosu Lideri Nahit Eren de baro ismine konuşmak için kelam aldı. Eren, Cumhurbaşkanı kararının iptalini talep ederek, “Bugün bu salondan çıkan karar ne olursa olsun, bu salondaki her bir aktivist İstanbul Sözleşmesi’nin ruhunu yaşatmaya devam edecektir” değerlendirmesinde bulundu.
‘ALKIŞLAR VAKİT KAYBI’ DİYEN MAHKEME LİDERİNE ALKIŞLI KARŞILIK
Duruşma sırasında kelam alan avukatların tabirleri, salonda bulunan iştirakçiler tarafından sık sık alkışlanarak kesildi.
Mahkeme lideri bu durum için “Ben alkışlamanıza karşı değilim lakin vakit kaybı oluyor” dedi. Salonda bulunan bayan örgütlerinin temsilcileri ve avukatlar, mahkeme liderinin bu kelamlarına de alkışla karşılık verdi.
‘NAHİDE OPUZ’UN ÖLDÜRÜLDÜĞÜ TOPRAKLARDAN GELİYORUZ’
Diyarbakır Barosu vekili avukat Aslı Pasinli konuşmasında “Nahide Opuz’un öldürüldüğü topraklardan geliyoruz” dedi ve ekledi:
“Bir kişi daha eksilmemek için buradayız. Bayanlar yalnızca bayan oldukları için değil farklılıklarımızdan ötürü da şiddete maruz kalırız.”
AVUKATLARIN KONUŞMASI UZUN MÜHLET ALKIŞ ALDI
Duruşmada Tekirdağ Barosu ismine konuşan avukat Hülya Gülbahar ile Erzurum Barosu ismine kelam alan Türkiye Barolar Birliği Lider Yardımcısı Sibel Suiçmez’in konuşması salonda büyük alkış aldı.
Konuşmasında İstanbul Sözleşmesi’nden çıkılmasının toplumda karşılığı olmadığını söz eden Gülbahar “Bu mukaveleye karşı çıkanlar bayanlara şiddetin olağanlaşmasını istiyor, çocuk istismarı ve çocuk evliliklerinin önünü açmak istiyor, çocuk işçiliğinin önünü açmak istiyor. Heyetinizin önünde çok değerli bir tüzel sorun var. Buradan iptal kararı vermenizi istiyoruz” halinde konuştu.
Gülbahar’ın konuşması salonda uzun mühlet alkışlandı.
‘HİÇBİR GÜÇTEN KORKMADAN KARAR VERMENİZİ BEKLİYORUZ’
Erzurum Barosu vekili olarak konuşan Sibel Suiçmez de beş şahıstan oluşan Danıştay Heyetine, “Hiçbir güçten korkmadan karar vermenizi bekliyoruz” diye seslendi. Suiçmez, konuşmasının devamında şunları söyledi:
“Biz Türkiye’de de yargıçlar var demek istiyoruz. Ne olur sizler de yargı yetkisinin gaspına müsaade vermeyin. Bugün burada hukuk olun, umut olun. Biz buraya binlerce bayanın kanını, umudunu, çığlığını getirdik. Getirdiğimiz çığlıkları, umutları ve kanları siz kıymetli yargıçlarımızın omuzlarına bırakıyoruz.”
DANIŞTAY HEYETİ LİDERİ: BURASI GÖSTERİ YERİ DEĞİL
TBB Lider Yardımcısı Suiçmez’in konuşmasının akabinde kelam alan Erzurum Barosu vekili Yelda Koçak’ın salonu selamlamasıyla başlayan konuşmasına, Danıştay Heyeti Lideri, “Burası gösteri yerleri değil. Sükunetle duruşmayı yapalım” dedi. Heyet liderinin kelamlarına salonda reaksiyon çekti.
CUMHURBAŞKANLIĞI: DAVACILARIN DİLEKÇESİ ÖZENSİZ VE KOPYALA YAPIŞTIR DİLEKÇELERİDİR
Duruşmada davacı tarafın savunmaları tamamlandı. İstanbul Sözleşmesi’nden çıkma kararına karşı açılan davada, Cumhurbaşkanlığı vekilleri savunma yaptı.
Cumhurbaşkanlığını temsilen duruşmada kelam alan avukat Fatma Turan Taşdemir, yönetimin kararının hukuka uygun olduğunu söyledi.
Cumhurbaşkanlığında misyonlu Emre Topal ise İstanbul Sözleşmesi’nden çıkma kararının Anayasa’ya ve hukuka uygun olduğunu söz ederek şöyle konuştu:
“İstanbul Sözleşmesi’nin iptal edilmesi bayana yönelik şiddeti artırmamaktadır. Bayanlarımıza karşı şiddet uygulayan kim olursa olsun karşısında Türkiye Cumhuriyeti’ni, hakim ve savcıları, polisleri bulacaktır. Davacıların müracaatlarının birden fazla Türk hukukun temeline hiçbir biçimde uymayan, birbirinden özensiz kopyala/yapıştır dilekçelerdir.”
‘ULUSLARARASI MUKAVELELERDEN ÇIKILIRKEN MECLİS ONAYI ARANMAZ’
Topal, fesih kararnamesinin hukuka uygun olarak tesis edildiğini, İstanbul Sözleşmesi’nin feshedilmesinin bayanların hayatını tehlikeye atmadığını söyledi.
Meclis onayı ile imzalanan memleketler arası kontratlardan Meclis onayı aranmadan çıkılabileceğini belirten Topal, “Antlaşmaların onaylanması ve sona erdirilmesi yürütme işlevine ilişkindir. Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri ile Cumhurbaşkanının TBMM’nin onayı olmaksızın yürütme yetkisini kullanması mümkündür. Hasebiyle davacı tarafının iptal isteminin reddedilmesini talep ediyoruz. Biz Cumhurbaşkanımızın kararlarının doğruluğunu memleketler arası kurum yahut örgütlerin kararları doğrultusunda değerlendirmiyoruz.”
ÖĞRENCİM BU KARŞILIĞI VERSE SIFIR VERİRDİM’
Cumhurbaşkanlığı temsilcilerinin savunmalarına karşı davacı avukatları kelam alarak konuştu. Davalı temsilcisi Emre Topal’ın “Uluslararası Mukavelelerden çıkılırken Meclis onayı gerekmez” kelamlarına karşılık veren Gelecek Partisi Genel Lider Yardımcısı Serap Yazıcı, “25 yıllık hocalık hayatımda bir öğrencim soruma bu türlü karşılık verse sıfır verirdim” dedi.
‘ALLAH KİMSEYE İNANMADIĞI KAĞITLARI OKUMAYI NASİP ETMESİN’
Davalı vekili Topal’ın “Davacıların dilekçesi kopyala/yapıştır dilekçelerdir” kelamlarına de Sibel Suiçmez reaksiyon gösterdi. Suiçmez, “Allah kimseye inanmadığı kağıtları okumayı nasip etmesin” dedi.
DANIŞTAY SAVCISI CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMESİNİN İPTALİNİ TALEP ETTİ
Savunmaların akabinde Danıştay Savcısı Cumhurbaşkanlığı kararnamesinin iptalini talep etti. Mahkeme heyeti, kararın daha sonra yazılı açıklanacağını tabir ederek duruşmayı sonlandırdı.
BAŞSAVCILIK ‘HUKUKSUZLUK’ VURGUSUYLA İPTAL İSTEMİŞTİ
Davaya ait görüşünü 10. Daireye gönderen Danıştay Başsavcılığı, iptal kararı verilmesini talep etmişti.
Cumhurbaşkanlığı kararının hukuka ters olduğunu görüşünde söz eden başsavcılık, iptale mevzu olan görüşünü şu formda açıkladı:
“Dava konusu Cumhurbaşkanı Kararı ile feshedilen mukavelenin onaylanmasına ait 6251 sayılı Kanun’un TBMM tarafından yürürlükten kaldırılmamış olması yahut dava konusu Cumhurbaşkanı Kararı alınmadan evvel kontratın sona erdirilmesinin uygun bulunduğuna ait yeni bir kanun çıkarılmamış olması nedeniyle, dava konusu Cumhurbaşkanı Kararında yetkide ve tarzda paralellik unsuru uyarınca hukuka uyarlılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.” (DUVAR)
