ANKARA- Rusya ile Ukrayna ortasında şubat ayının sonunda başlayan çatışmalar hâlâ devam ediyor. Milyonlarca insanın Ukrayna’dan göç etmesine neden olan krizde sivillerin de ortalarında olduğu çok sayıda kişi ömrünü yitirdi.
Ukrayna ile Rusya ortasında tansiyonun tırmandığı birinci günlerde, ülkedeki tabloyu Gazete Duvar’a anlatan dört Türkiye vatandaşıyla çatışmaların ikinci ayı yaklaşırken yine konuştuk. İkisi Almanya’ya giden, ikisi de Ukrayna’da kalmayı tercih edenler Türkiye’ye dönmeme münasebeti olarak ülkedeki ekonomik durumun makûs olmasını gösterdi.
Erdal Taşdelen UKRAYNA’DAN AYRILMAK İSTEMEYEN TAŞDELEN ALMANYA’YA GİTTİ
Yaklaşık 25 yıldır Ukrayna’da yaşayan Erdal Taşdelen, Rusya’nın birinci saldırıyı başlattığı kentlerden Donetsk’e bağlı Kramatorsk’ta dönercilik yapıyordu. Ukrayna’nın doğusunda yaşayan Taşdelen çatışmaların birinci günlerinde ülkeden ayrılmak istemediğini söylese de vakit içerisinde Ukrayna’yı terk etmek zorunda kaldı.
Hamile olan gelini ve eşiyle birlikte uzun ve kuvvetli bir seyahatin akabinde evvel Polonya akabinde da Almanya’ya geçen Taşdelen, eşiyle birlikte Hannover’da Ukrayna’dan ayrılanların kaldığı bir kampta yaşıyor. Gebe olan gelininin bir hafta evvel doğum yaptığını, Almanya’da oturum dokümanı almak için çabaladıklarını anlatan Taşdelen, ayrılma kararına dair, “Benim için ayrılmak çok zordu. Bu ayrılma kararını ağlayarak aldık. İki dükkanımız vardı. Yatırım yapmıştık savaş patladı. Yapacak bir şey kalmamıştı. Torunum olacaktı ve kalamadık. Bir ay sonrası ne olacak belirli olmadığı için sıkıntı bir seyahatle Almanya’ya kadar geldik” dedi.
‘TÜRKİYE’YE GELMEYİ EKONOMİK NEDENLERLE DÜŞÜNMEDİM’
Eşi Ukraynalı olan Erdal Taşdelen, Almanya’da kaldıkları kampın şartlarının güzel olduğunu, bir periyot konutta arkadaşlarının yanında kaldıklarını lakin ekonomik olarak zorlandıkları için kampa geri döndüklerini söyledi. Almanya’da süreksiz oturum müsaadesi almaya çalışan Taşdelen, bu süreçte yaşadıklarına dair, “Ben on yıl yaşlanmış durumdayım. Eşim benden fazla, 15 yıl yaşlandı. Eşim 2014 yılındaki savaşı da görmüştü. Artık her şeye panik, sese çok hassas. ‘Sokakta mı kalacağız, aç mı kalacağız’ diye endişeleniyor. Gerilim çok yüksek. Birçok insan da böyle” dedi.
Savaşın bittiği an Ukrayna’ya geri döneceğini, savaş bitmezse de en az iki yıl daha Almanya’da kalmayı planladığını söyleyen Taşdelen, bu süreçte ekonomik nedenlerle Türkiye’ye gelmediğini anlattı. Taşdelen, “Türkiye’ye gelmeyi hiç düşünmedim. Benim Türkiye’de dikili ağacım yok. Gelip ne iş yapacağım? Ekonomik sebeplerden ötürü gelmiyorum. Türkiye’ye gelsem birinin yanında bir ay kalsam ne yapacağım? Ekonomik nedenlerle Almanya’ya geldik. Türkiye’de ekonomik durumlar daha yeterli olsa, orada bir gelirim olsa gelirdim. Türklerin büyük kısmı da buraya ekonomik nedenlerle geldi” dedi.
Taşdelen’in Hannover’de kaldığı kamp ‘AVRUPA’DA HAYAT DAHA DÜZGÜN OLDUĞU İÇİN TÜRKİYE’YE DÖNMEDİK’
Ukrayna’nın batısında, ülkenin en büyük kentlerinden olan Lviv’de yaşayan Aylin D. gerginliğin başladığı birinci günlerde bunun tırmanmayacağı görüşündeydi. Artan çatışmaların akabinde bir hafta içerisinde Ukrayna’dan ayrıldıklarını anlatan Aylin D. yaşadıklarını, “Sizinle konuştuktan 1-2 gün sonra Lviv’den çıktık. Süreç ruhsal olarak bizi etkiledi. Kendimize gelmemiz bir iki hafta sürdü” kelamlarıyla aktardı.
Şu an Almanya’da olan ve savaşın bitmesini beklediklerini söyleyen Aylin D., “Geçici bir müsaadeyle Almanya’dayız. Türkiye’ye dönmeme kararı aldık. Avrupa’da ömür daha uygun olduğu için Türkiye’ye dönmedik. Savaş biterse döneceğiz. Barış kararı alınırsa Ukrayna’ya döneceğiz” sözlerini kullandı.
‘SANKİ BURADA DEĞİL DE TÜRKİYE’DE SAVAŞ VAR’
Donetsk’e iki saatlik uzaklıkta bulunan Azak Denizi’nin kıyısındaki Berdyansk kentinde yaşayan Türkiye vatandaşlarından biri de Nurullah Yıldırım’dı.* Hala çatışmaların sürdüğü Maripol’a 80 kilometre uzaklıkta yaşayan Yıldırım, çatışmaların birinci günlerinde Ukrayna’dan ayrılmayı düşündüğünü, Türkiye’ye götürecek otobüslerin gelmesine rağmen ayrılmadığını söyledi.
Şu an kaldığı Berdyansk’ta Rusya’nın tesir gösterdiğini, çatışma yaşanmadığını ve insanlarda panik havası olmadığını söyleyen Yıldırım, “Buraya Rusya’dan Kırım’dan mallar geliyor. Satılabilecek ne varsa burada var. Ekonomik manada da korku durumum yok. Buradaki hayata yavaş yavaş ruble girecek” diye konuştu. Türkiye’ye gelmemesinin “gerçek nedenini” paylaşmak istediğini söyleyen Yıldırım, ülkedeki ekonomik tabloya işaret ederek şu tabirleri kullandı:
“Burada savaş olmasına karşın fiyatlar Türkiye’den daha ucuz. Güya burada değil de Türkiye’de savaş var. Türkiye’deki geçim zorluğu savaş ortamı üzere. Ben ailemle görüşüyorum. Bir çuval şekeri 700 liraya alıyorlar. Tıpkı şekeri ben burada savaş olmasına, besin kıtlığı yaşanmasına karşın Türkiye’dekiyle tıpkı fiyata alıyorum. Burada çiçek yağı, un Türkiye’den daha ucuz. Buradan Türkiye’ye giden aile dostumuz vardı. İstanbul’da yaşıyorlar artık. Bana pişman olduğunu, fiyatların fahiş olduğunu söylüyor ve ‘keşke kalsaymışım’ diyor.”
KİEV’DE YAŞAYAN ERDOĞAN: İNSANLARIN YÜZDE 60 OLAĞAN HAYATA DÖNDÜ
3 yıldır Ukrayna’nın Başşehri Kiev’de yaşayan Ulaş Erdoğan ise çatışmalar başlamadan kısa bir müddet evvel kafe açmıştı. Lakin Erdoğan, çatışmaların başlaması üzerine malları gereksinim sahiplerine dağıtıp dükkanı kapattı.
Başkent’te bombardımanın artması üzerine birinci olarak kız arkadaşının ailesinin yanına, Kiev’e 400 kilometre uzaklıktaki Poltova’ya gittiklerini anlatan Erdoğan, daha sonra Kiev’deki tablonun güzelleşmesiyle geri döndüğünü söyledi. Erdoğan, “Ben de herkes üzere 3-4 günde biter, Rusya alır, idare değişir üzere düşündük. Baktık ki iş o denli değil. Direniş çok büyük oldu. Etrafımda tanıdığım beşerler, Türkler dahi askere katılmaya başladı. Artık Kiev’de bariyerler kalkmaya başladı. Ben iki hafta evvel dükkanımı tekrar açtım. Şu anda Kiev’de bir panik ortamı yok. Bomba sesleri de yok. Sirenler bazen çalıyor fakat beşerler yüzde 60 olağan hayata döndü. Güvenlik sağlanmaya başlandı” dedi.
Hannover’daki kamp Türkiye’ye dönmeyi hiç düşünmediğini belirten Erdoğan, bunun nedenine ait ise, “Burada birlikte yaşadığım beşerle bir yıldır beraberim. Kendisi milliyetçi ve gitmek istemedi. Onu bırakıp gidemezdim. O da gelmiyordu. Benimle gelse Türkiye’ye geçecektim” diye konuştu. (DUVAR)
* Güvenlik korkusu gerekçesiyle ismi değiştirilmiştir.
