ANKARA – Bir yandan her gün daha da derinleşen ekonomik kriz, öteki yandan erken seçim, ittifakların geleceği üzere tartışmaları alevlendiren seçim kanunu teklifi gündemin üst sıralarında yer alırken milyonlarca insan Newroz kutlamak için alanları doldurdu. HDP ve bileşenlerinin öncülüğünde 70 merkezde kutlanan Newroz’a, Diyarbakır’daki iştirak sayısı 1 milyonu geçti.
HDP Parti Sözcüsü ve Mardin Milletvekili Ebru Günay, Newroz alanlarındaki iletileri, talepleri ve reaksiyonları Gazete Duvar’a anlattı. Seçime giderken Newroz kutlamalarındaki görüntüleri, “Kürt halkının iradesini ve talebini görmeyen hiçbir güç Türkiye’de başarılı olamaz” sözleriyle anlatan Günay’a nazaran iktidar ve muhalefet temsilcileri Newroz alanlarını düzgün okumalı.
‘HALKIN ALANA GELMESİNİ ENGELLEMEK İÇİN ELLERİNDEN GELEN HER ŞEYİ YAPTILAR’
HDP Sözcüsü Ebru Günay’ın Newroz alanlarından ‘Üçüncü Yol’ çalışmalarına, Cumhur İttifakı’nın seçim kanunu değişikliğinden HDP’nin seçim sonrası “kilit rolüne” kadar birçok mevzudaki sorumuza cevapları şöyle oldu:
HDP’nin öncülüğünde bu yıl da onlarca kentte Newroz kutlandı. Meydanlar bize ne anlattı? Bu yılki Newroz’un bildirisi neydi?
Bu yıl Newroz’a, “Şimdi kazanma zamanı” sloganıyla gittik. Biz sokağın gücüne, halkın alanlarda bizi sahiplenme gücüne inanan bir partiyiz. Newroz’un sembolize ettiği bedelleri düşündüğümüzde tam da bu ruhla kutlamalar gerçekleşti. Kürt kentleri başta olmak üzere her kentte evvelki yıllardaki Newroz’u aşan bir coşku ve sahiplenmeyle kutlamalar yapıldı. Alanlar bu kadar baskıya ve zulme karşın Kürt halkının kendi kimliğini, kültürünü ve kendi partisini ne kadar sahiplendiğini gösterdi.
‘DEVLET ERKANI DİYARBAKIR NEWROZ’UNU PROVOKE ETMEK İÇİN KONUMLANMIŞTI’
Diyarbakır’da polislerin alana girmesine rağmen alanı dolduranlarda serinkanlı bir tavır dikkat çekti. Birçok insan da gözaltına alındı.
Diyarbakır’ı çok özel pahalandırmak gerekiyor. Polisinden emniyetine, bütün idari devlet erkanı Diyarbakır Newroz’unu provoke etmek için konumlanmıştı. Bir kişi beş farklı aramadan geçiyordu. Her birinde her kezinde bizim ince arama dediğimiz, azap olan biçimde aramayı uygulamaya çalıştılar. Diyarbakır Newroz fotoğrafını engellemeye çalıştılar. Beşerler arama noktalarında bekletildi. Rastgele bir yerde bulabileceğiniz yeşil, sarı, kırmızı rengin içerisinde olduğu şala, yöresel kıyafetlere dahi sorun çıkardılar. Yanlış yönlendirmelere, gazlı müdahalelere karşın beşerler o resmi verdi. Diyarbakır halkı çok şuurlu. Diyarbakır Newroz’unun verdiği ve vereceği iletinin nelere kadir olduğunun farkındalar.
‘NEWROZ’UN BİLDİRİSİNİ HERKES ÇOK DÜZGÜN OKUMALI’
Diyarbakır Newroz’unun verdiği bildiri nelere kadir?
AKP iktidarı uzun müddettir Diyarbakır’da Kürt düşmanlığı siyasetleri yürütüyor. Kayyımlarla Kürt halkının iradesini gasp etti. Katliamlarla, gözaltılarla bir sindirme ve korkutma siyaseti yaratmaya çalışıyor. Diyarbakır halkı, “Bütün akınlarınıza karşın birlik ruhuyla Newroz alanındayız” bildirisini verdi. Diyarbakır Newroz’u, Türkiye’nin demokratik geleceğinin mümkün olduğunu bir defa daha gösterdi. İktidarın bütün faşizan siyasetlerine karşın biz demokratik siyasette ısrar eden ve demokratik Türkiye’nin mümkün olacağını gösteren bir fotoğrafı gördük. Bu Newroz buna kadir. Bu bildirisi bence herkes çok çok âlâ okumalı.
‘KÜRT HALKININ İRADESİNİ VE TALEBİNİ GÖRMEYEN HİÇBİR GÜÇ TÜRKİYE’DE BAŞARILI OLAMAZ’
Newroz’daki iletiler, talepler, itirazlar seçimlere nasıl yansıyacak?
Kürt birliği vurusu bu Newroz’da çok baskındı. O birlik ruhu dışındaki güçlere prim vermeyeceklerini çok açık gösterdiler. Bir başka vurgu, kazanma ve Türkiye’nin demokratikleşmesiydi. Emek ve demokrasi güçlerinin emekçilerle, bayanlarla yan yana durduğu bir tablo gördük. Kürt halkının bir özgürlük talebi de vardı. Bütün Newroz’lara bu damgasını vurdu. Seçime giderken şu bir hakikat artık. Kürt halkının iradesini ve talebini görmeyen hiçbir güç Türkiye’de başarılı olamaz. Seçimlere giderken her siyasi yapı, iktidarından muhalefetine ayrım gözetmeksizin, bu realiteyi, Newroz alanındaki bu talebi göz önünde bulundurarak Kürt halkıyla bağlantı kurmak zorunda.
‘ÇÖZÜM TEKLİFLERİNİZ YOKSA KÜRT HALKI KENDİ REFLEKSİNİ SANDIĞA YANSITACAKTIR’
Newroz’da Kürt halkı anadilde eğitimi onayladı, tecrit siyasetlerine “hayır” dediğini onayladı. Seçime giderken bunlara dair tahlil teklifleriniz yoksa Kürt halkı refleksini sandığa yansıtacaktır. Bütün Newroz’larda hepimizin hemfikir olduğu şey, geçmişi kat ve kat aşan bir kararlı gençlik kitlesi vardı. Gençliğin olması demek, yeni seçmenin taleplerini de tabir ediyor. Milyonlarca gencin talepleri de bunların üzerinden heyeti. Türkiye’nin geleceğine dair vaatlerde bunları göz önünde bulundurmak gerekir.
Seçimlerden evvel iktidarın ve öteki muhalefet partilerinin Newroz alanında lisana getirilen taleplere odaklanması gerektiğini vurguluyorsunuz değil mi?
Kürt sıkıntısını çözerken, Kürt halkının lisanını, kültürünü, kimliğini, özgürlük talebini ve Sayın Öcalan’ın barış iradesini göz önünde bulundurarak durum almak zorundalar. Bütün alanlar bunu haykırdı. Birazcık okuma yapan bunu çok uygun görür.
‘TÜRKİYE TOPLUMU BU ALTERNATİFSİZLİĞE MECBUR DEĞİL’
Bazı Newroz kutlamalarını HDP’nin ittifak görüşmelerini sürdürdüğü siyasi yapılarla birlikte ortaklaşa düzenlediniz. Newroz’ların, kurmak istediğiniz ittifaka nasıl katkısı oldu?
‘Üçüncü Yol’u bir ruh ve bir ortada uğraş etmenin tabiri olarak tanımlıyoruz. Türkiye’yi birlikte inşa etmek olarak tabir ediyoruz. İktidar siyasetleriyle, Türkiye toplumuyla önemli bir savaş içerisinde. İnsanları açlığa, yoksulluğa hapseden, hayat alanlarını sınırlayan iktidar gerçeği var. Öte tarafta da alternatif olmayan, telaffuzları farklılaşsa da zihnen birebir olan Türkiye muhalefeti gerçeği var. Türkiye toplumu bu alternatifsizliğe mecbur değil. Newroz alanları da bunu gösterdi. Emek, demokrasi güçleri yan yana işin tertibinde katkılar sundu. Türkiye’nin tamamında tüm bölümlerin Newroz alanına geldiği ve oradan sesini yükselttiği bir gerçeklik var. Newroz ateşinin etrafında halaya duran halk gerçekliğini görmek lazım. O halayda, personelinden öğrencisine, bayanından gencine herkes yan yana durdu. O tablo ‘Üçüncü Yol’u işaret ediyor. Newroz alanlarının ‘Üçüncü Yol’u inşa eden en büyük fotoğraf olduğunu düşünüyoruz. ‘Üçüncü Yol’ fikrinin toplumda artık maya tuttuğuna inanıyoruz.
‘TÜRKİYE’DE SEÇİMİ AŞAN ÖNEMLİ YAPISAL PROBLEMLER VAR’
HDP’nin öncülüğünde bir ortaya gelen sol sosyalist yapılar yakın süreçte yine bir ortaya gelecek mi? Bu masaya oturulurken masa genişleyecek mi? Hangi bahisler gündeme alınacak?
Henüz üçüncü toplantının tarihi netleşmedi. Türkiye’de seçimi aşan önemli yapısal meseleler var. Bu önemli yapısal sıkıntıların çözülmesi lazım. Temel hak ve özgürlüklerin gasp edildiği, çalışanın, işçinin haklarının gasp edildiği bir demokrasi sorunu var. Kürt sıkıntısının görmezden gelindiği bir Türkiye gerçeği var. Bu yapısal problemleri çözmek tek başına seçimle olacak bir şey değil. Daha güçlü bir irade ve toplumsal dayanakla bu olur. Seçim olsa bile iktidara gelecek olanın algısı değişmediği sürece, Kürt halkının iradesini inkâr ettiği sürece “Türkiye demokratikleşmiştir” demek mümkün değil. Daha güçlü ve demokratik özün ortaya çıkması lazım. Bunun için seçimi aşan bir güç birliğine muhtaçlık var.
‘HANGİ HESABI KİTABI YAPARLARSA YAPSINLAR KAYBEDİYORLAR’
AK Parti ve MHP’nin seçim kanununda değişiklik teklifi Anayasa Komisyonu’nda kabul edildi. Bu düzenleme HDP’yi nasıl tesirler?
AK Parti ve MHP iktidarı kendi ömürlerini uzatmak için, ellerinde bir cetvel masanın başına oturup daima bir hesap kitap içerisindeler. Hangi hesabı kitabı yaparlarsa yapsınlar kaybediyorlar. Türkiye toplumu iktidarın uyguladığı bu siyasetlere sandıkta karşılık verecek. Hiçbir seçim yasası kendilerini kurtaramayacak. Son 20 yıldır iktidarda bütün seçim maddelerini kendilerine nazaran düzenlediler. Yine kendisini nasıl koruyacaklarının ve kalıcı hale getireceklerinin derdindeler. Türkiye toplumunun içerisinde bulunduğu yoksulluğu, işsizliği, temel hak ve özgürlüklerin gasp edilme halini düşündüğümüz anda hiçbir hesap onları kurtaramayacak.
‘SEÇİM KANUNUNDAKİ DEĞİŞİKLİK GÜCÜMÜZÜ ASLA ETKİLEMEYECEKTİR’
Biz iktidarın katakullileriyle çaba ederek, her türlü bedeli ödeyerek Meclis’e gelmiş, üçüncü büyük parti olmuşuz. Seçim kanununda yapacakları değişiklikler bizim gücümüzü, direnişimizi asla etkilemeyecektir. Yüzde 10 seçim barajı HDP ve Kürtler Meclis’e girmesin diyeydi. HDP ruhu onların o barajlarını yerle bir etti. Baraj sorunu bizim açımızdan yoktur.
‘HDP’NİN OYUNUN YÜZDE 30 OLDUĞUNA İNANANLARDANIM’
HDP Küme Başkanvekili Meral Danış Beştaş, komite görüşmeleri sırasında, “İsterseniz barajı yüzde 20 yapın. Biz barajı aşacağız” dedi.
Biz bu mevzuda iddialıyız. Türkiye, demokratik yerde seçime girdiğinde HDP’nin oyunun yüzde 30 olduğuna inananlardanım. Yüzde 20’yi aşacak güce ve tesire sahibiz. Newroz alanları bunu gösterdi.
‘KRİZLERİN TAHLİLİ MECLİS İRADESİNDE’
Seçim kanunundaki yeni düzenlemelerin muhalefet partilerinin kuracağı ittifakları değiştirebileceği konuşuluyor. Bu seçim kanunu HDP’nin tavrını nasıl tesirler?
Biz bundan birkaç ay evvel bir deklarasyon açıkladık ve burada hangi şartlarda ittifak yapacağımızı söz ettik. Burada parlamento seçimlerine yaklaşımımızı gösterdik. Biz, olabilecek en çok sayıda milletvekiliyle Türkiye parlamentosuna gireceğiz. Türkiye’deki krizlerdeki tahlil noktasının Meclis iradesi olduğunu düşünüyoruz. Saraydaki bir azınlığın tahlil getireceğini düşünmüyoruz. En tesirli halde parlamentoyu kullanmak için bu seçimlere çok güçlü hazırlanacağımızı deklarasyonumuzda da paylaşmıştık. İttifak kurallarımız da açıktı. Bu durum bizim cephemizi çok etkilemez. Seçim kanunu Türkiye’deki yapısal sıkıntıları ve tahlil bekleyen krizleri değiştirmiyor. Bizim için temel olan Türkiye toplumunun temel muhtaçlıkları ve tahlil bekleyen yapısal sıkıntıları.
‘NEWROZ ALANINDAKİ MİLYONLARI KAPATMAK MÜMKÜN MÜ?’
HDP’ye yönelik kapatma kararı çıkarsa seçim için farklı seçenekler masada mı? Neler bunlar?
HDP olarak her türlü hazırlığımız var. Asla seçmenimizi alternatifsiz bırakmayacağız. Fiilen binalarımızın kapatılıp kapatılmamasından bağımsız söylüyorum, HDP Newroz alanlarındaki milyonlardı. Münasebetiyle o milyonları kapatmak mümkün mü? Bunu sormak lazım.
Kapatma davası süreci Newroz’a iştiraki da etkiledi mi? Burada buna da reaksiyon var mıydı?
Kesinlikle. Politik seçmen halini kritik vakitlerde söz ediyor. Kapatılma davasının gündemde olduğu, vekil arkadaşlarımıza yönelik akınların sürdüğü, Kobanê kumpas davasının olduğu bir devirde Newroz alanları, bunlara yönelik bir hali da ortaya koyuyor. “Siz kapatacağız deseniz de biz alanda HDP’ye sahip çıkmaya devam ediyoruz” diyorlar. Biz HDP’yi halkımızla birlikte alanlarda savunacağız. Newroz bunun tepe noktalarındandı. HDP kapatılabilir mi değil milyonlar kapatılabilir mi, bunu düşünmek gerekiyor.
Fotoğraflar: Ogün Akkaya
‘SEÇİMLER HDP’NİN KAYBETTİRME GÜCÜNÜ İKTİDARA GÖSTERDİ’
HDP’nin bilhassa seçimlerin akabinde Meclis’te ‘kritik bir konum’ elde edeceği değerlendirmeleri yapılıyor. HDP, Türkiye siyasal ömründe kilit parti mi?
Kilit parti.
Nasıl?
7 Haziran seçimlerinde de HDP’nin tutumu bu ülkedeki durumu belirledi. Tekrar 18 Haziran mahallî seçimlerinde de belirledi. Bu seçimler HDP’nin kaybettirme gücünü iktidara gösterdi. HDP seçmeninin stratejik konumunun nasıl kaybettireceğini ve faşizmlerinin sonsuz olmadığını gösterdi. Bu Türkiye toplumunda bir umut yarattı. Türkiye siyaseti iki kutuplu hale dönüşmüş ve bu milliyetçi hamaset üzerinden beslenen yapıda. Bunun dışına çıkmanın yolu HDP’nin ruhuyla, fikriyle örgütlenmektir. HDP’yi kilit parti yapan da budur. Bu iktidar kendi bekası için yarattığı faşizmin önündeki en büyük mahzur HDP’nin duruşudur. Her geçen gün büyüttüğü ‘Üçüncü Yol’ siyaseti bu kilit pozisyonu güçlendiriyor.
