Bir şairin hayatı gibi şiirleri de bertaraf edilemez

1994 yılından beri cezaevinde bulunan ve Türkçe şiirler dışında Kürtçe şiirler de yazan İlhan Sami Çomak sözlerin ve metaforların son biçimdeki eklemlenmeye kadar Maltepe Escort ritim doğrultusu dışında garanti altına alınamayacağına inanıyor Çünkü bir şiirin manası birinci başta onu tasarlayanlar tarafından ne kadarsa uygulanması sırasında da onunla birlikte yer alanların ona sağladığı mana kadardır Bu Mecidiyekoy Escort nedenle metafor İlhan Sami Çomak ın şiirinde hayati bir ehemmiyet taşıyor Metafor amacın nasıl bulunacağını gösterir zira Çomak sıradan bir lisanda mevcut olan tabirlerden rastgele birini kullanarak amacın zihinsel imgesini kirletmezken okuyucu da dizelere koşut olarak verilen bir şeyle metaforu parçalayarak kendi tecrübelerinden yeni bir metafor yaratmayı başarıyor

Peki İlhan Sami Çomak ın şiirindeki metaforlar karmaşık şiirlere yönelik tahliller yapmak için kullanılabilir mi Bu türlü bir imkan olmadan şairin derin olarak isimlendirilebilecek dizelerini tabir etmek her vakit güç olacaktır elbette Onun şiirinin sıradan bir lisandan kaçtığı ve bir biçimde sorunlara ve paradokslara karşılık vermeye çabaladığı için kendisiyle her ne kadar çatışsa da ya da çelişkili hislerin eşzamanlı olarak eğlendirilebileceğini kabul etmiş olsa da ortalama bir şiirden daha olgun göründüğü apaçık ortadadır ve her iki durumda da biliyoruz ki iyi ya da kötü yoktur Bir sefer hisler birbirleriyle savaşmaya görsün

Öte yandan İlhan Sami Çomak anlaşılmaz farklılıklara karşılık vermek zorundadır Prensip olarak şayet bunlar uzlaştırılamaz ise o vakit hiçbir şiir ortaya çıkamaz ya da şiir büsbütün yüzeysel ve kozmetik bir duruma gelir

METAFOR BİR BAĞ MODELİ TANIMLAR

Şairin şiiri bu farklılıkları ortak bir çerçeve içinde tutma olasılıklarını da önerir Bu çerçeve şair tarafından hâlihazırda tercih edilen ortak lisanın içinde açıkça tabir edilmesinin mümkün olmadığını kanıtlayabilir Öbür bir deyişle daha çeşitli şiirsel lisanların bağlantı kurmak ve onu bağlamak için kullanılması şartıyla inatçı farklılıkların gerçek meydan okumasına daha uygun bir şiir tipi mümkünlüğünü da içerir Bu bağlamda metafor tabiatı gereği bir ilgi modeli tanımlar

Hayattayız Nihayet İlhan Sami Çomak 96 syf Manos Kitap 2022

Bu nasıl olmaktadır Şairin iç kulağı birinci evvel ısrarlı bir ritme uyandırılır ve ortaya çıkan algıların şimdi formüle edilmediği ve birbirleriyle bağlarını bulacağı bir ses ortağı oluşturulur Böylelikle akıl bir sinyal üzerinde ağırlaşır lakin bu durum neredeyse göz arkası edilmektedir zira sözler kavranmış üzere gözükür ve şayet sözler ele geçirilirlerse bunun ne manaya geldiğine ait yalnızca o vakit bir yakınlaştırma yapmış olduklarını kanıtlayabilmeleri mümkündür

Metaforize edilmiş metafor uyum dışında çift atlama ahengi bekletir ve bize imkân verir Metafor toplum ve toplumun tekliflerini onun şiiri ile buluşturmak için güçlü yeteneklere sahiptir Figüratif sözler onlarla birlikte edebi kullanımlarının dağınık olan gücünü bir ortaya toplamak için çalışır Şair bir formda o analojiyi ne kadar dikkatli seçerek ve kullandığı başka sözleri de dikkatle seçerek bir dereceye kadar bu durumu denetim edebilir

İlhan Sami Çomak ın şiirindeki lisan ile şiiri dışındaki lisan ortasındaki ana fark oburunun bir başkasından daha yapılandırılmış olmasıdır Matematiksel denklemlere dayanan bir metnin daha da karmaşık olabileceği tartışılabilir ancak şiirsel yapının büyük bedeli yüksek mertebenin anlaşılabilir olması için tasarlanmasıdır Bu nedenle karmaşıklık ve anlaşılabilirlik ortasındaki uygun bir uzlaşmadır bu Burada bir bulmaca var ve şu anda çok farklı şeylerle ilgileniyoruz Tenkidin bir bütün olarak düşünülmesi manasında mananın büyüklüğü ve modülleri hakkında düşünürken mananın canlılığını da düşünüyoruz ve kesin manası ve mutlaklık olmadan nasıl canlı bir mananın var olabileceğini açıklamak kolay değil Bu yüzden bir tenkidin yapı fikrini izleyerek de inanılmaz bir kapasiteye sahip bir şey peşinde koşuyoruz

İKİ BİNLİ YILLAR VE YARATICI SÜREÇ

2000 li yıllar şiiri kelam konusu olduğunda okurun şimdi daha uygun bilgilendirilmiş sıradan dil tanımlayıcılarından mahrum olduğu durumlarda bir iç görünün iletilmesi sıkıntısıdır şairin şiiri Artan derecede sağlam görünmektedir ve reddedilmeye karşı da savunmasız değildir zira 2000 li yıllar şiiri bu alanda büyük bir ikilemle karşı karşıyadır günümüzde ve 2000 li yıllar şiirinin bu ikilemi çözmek ve ortaya çıkabilecek dinamik bir durum ile başa çıkmak için kâfi karmaşıklıkta olması gerekir Zira şairin şiirini bertaraf etmek lisanı büyük ölçüde daraltır Onun şiiri 2000 li yıllar şiirine bu kadar yaygın ve birebir vakitte çağdaş ötesi açılımlarıyla katkıda bulunarak bir halde yön vermektedir ve her türlü yaratıcı süreç için çok değerlidir

Ama 2000 li yıllar şiiri ne kadar karmaşıklaşırsa karmaşıklaşsın günümüz şiirinin bütünleştirici boyutlarını kavramak için bu şiirin bu duruma en motive olanı bile gereğince istenilen başarıyı yakalayamaz Yakalayamamıştır da

Çomak ın dizelerine dönelim artık Şairin ‘Hayattayız Nihayet’ isimli son kitabı bu çeşit metinleri karakterize eden bir şeydir Artık yola düştüğümde şiirindeki Yola düştüğümde üzgündüm aklımda lambaların ışığı çavlanların sesiyle Sevdiğim dizeleri boza boza sığındım gölgene Çürüyen yaprakların sessizliğiyle inciniyorken ağaçlar Sabahın ezgisiyle başladım sana ve güne ey tahtayı oyan nem s 13 dizelerine bakarsak sıradan telaffuzda telaffuzun bir ana yolla bir ortada durmasını bekleriz Onun planını görürsek bir bütün olarak bunun manası bize gelecektir Ancak taban planı yalnızca daha büyük bir tertipte bir öğe daha çok bir şiirden yola çıkarak daha büyük bir çalışma olarak bir bütün olarak ortak bir fikrin tekrarlanmasından daha heyecanlı ve indirgenemeyecek sözel bir tecrübedir

İlhan Sami Çomak ta da o devam ediyor Onun şiirinin sıradan bir telaffuzda bulduklarımızdan daha yüksek bir örgütlenme derecesine sahip olduğunu söylemek o vakit şiir okuma konusunda sahip olduğumuz heyecana fakat gerçek bir gerçeği söylemeye karşı coşkulu bir övgü değildir daima bir değişim sürecidir ve çoklu dönüşümlerden geçen çoklu bağların odağında şairin dizelerindeki mananın çokluk duygusu olarak birçok dönüşümünden kaynaklanmaktadır bu Örnekleri çoğaltmak mümkündür biliyorum şiirini birlikte okuyalım Uyandım tahminen acı çekiyorum ve taşa yağmura benziyorum Uyandım bu yalnızlıkla güneşi gölgeyi kıskanıyorum s 35

Özellikle bu dizeler azami bir belirginlikle tek bir ana yol olarak tabir edilecek biçimde tasarlanmıştır Modüller ortasındaki öbür alakaları lisana getirmek için pek çok uğraş vardır Kimileri örtük olabilir Lakin şiir formülasyonu sırasında masanın altındaki yahut perde ardındaki uzlaşmalar için söylüyorum çalıştıkları takdirde potansiyel tesirleri giderek daha derin bir kuşku uyandırır

İlhan Sami Çomak şiirinin tahlilini burada noktalayalım Lakin tıpkı Topladım bir yana zira hayat perdesini gün içeri doldu Boşluk ses verdi s 79 dizelerindeki üzere onun sesine kulaklarımızı tıkamayalım