‘Bilinçaltı temizliği’: Freud’a haksızlık

Sosyal medyada çektiği görüntüleri da paylaşan Altunkaynak, yüzünü göstermiyor lakin Instagram’da ‘gelisim_devam_ediyor’ isimli hesap üzerinden milyonlarca lira bedelindeki arabası ile sık sık paylaşım yapıyor.

Paylaşımları binlerce beğeni alan Altunkaynak’ın bir de web sitesi bulunuyor. Burada iştirakçilerin fotoğrafları ve yorumları yer alıyor lakin, Altunkaynak kendisinin bilakis iştirakçilerin yüzünü açık bir halde gösteriyor.

PSİKOLOJİ YA DA TIP EĞİTİMİ YOK

Web sitesinde belirtildiğine nazaran Altunkaynak, “Bursa Uludağ Üniversitesi” ve “Anadolu Üniversitesi İşletme Bölümü” mezunu. Psikoloji ya da tıp eğitimi aldığına dair evrak sunamayan Altunkaynak, “üniversite yıllarında psikoloji, insan davranışları ve şahsî gelişim alanlarına merak sardığını, bu nedenle araştırmalar yaptığını” anlatıyor.

İnternetteki bilgilere nazaran, Altunkaynak 2 bin 500’ün üzerinde eğitmen yetiştirmiş. Radyolarda şahsî gelişim programları sunduğunu da söyleyen Altunkaynak’a kendisine gelen çeşitli reaksiyonları sorduk lakin karşılık alamadık.

Altunkaynak 57 bin liraya kadar varan paket seanslar satarken, psikoloji alanında eğitim görmüş bilim insanlarından alacağınız tek seanslık danışmanlık fiyatı ise 300 ile 600 lira ortasında değişiyor.

Peki internette yüzlercesine rastladığımız ‘bilinç altı temizliği’, ‘NLP ile terapi’ seansları düzenleyen bu bireyler nasıl bu kadar rahat ve bu kadar yüksek ölçülerde para kazanıyor? Uzmanlar bu bahiste yasal boşluk olduğunu söz ederken seansların tehlikeli olabilecek sonuçlarına dikkat çekiyor.

‘YASAL BOŞLUK VAR’

Uzman Klinik Psikolog Hebun Mizgin Geceyatmaz, bahis ile ilgili yaptığı açıklamada ruh sıhhati uzmanlarının uğraşını en çok verdiği hususun bu olduğuna dikkat çekiyor.

Geceyatmaz, “Ne yazık ki lisansı psikoloji olmayan, psikoterapi yetkinliği olmayan, hatta standart bir fiyat tarifesi bulunmayan bireyler tarafından ülkemizdeki yasal boşluk kullanılıyor ve hiç bilimsel olmayan tekniklerle de ruh sıhhati alanı suistimal ediliyor. Psikolog meslek yasasının ülkemizde hâlâ bulunmuyor oluşu, ne yazık ki bu biçim sorunları beraberinde getiriyor. Bilimsellikten uzak bu mevzular şahıslarda geri dönüşü sıkıntı hasarlara yol açıyor ve üzerlerinde tehlikeli sonuçları oluyor’’ sözlerini kullanıyor.

Uzman Klinik Psikolog Hebun Mizgin Geceyatmaz.

‘KİŞİSEL GELİŞİM İSMİ ALTINDA YAPILANLAR BİLİMSELLİKTEN UZAK’

Ruh sıhhatinin kusur kabul etmeyen bir alan olduğunun altını çizen Geceyatmaz, “Lisans eğitimi alıyorsunuz üzerine klinik alanda uzmanlığınızı alıyorsunuz, doktora yapıyorsunuz, tüm bunlarla birlikte de bilimsel olarak literatürde kabul görmüş ekollerin ya da testlerin eğitimlerini alarak sertifikalandırılıyorsunuz. Yani bu formda bitmeyen bir süreç. Hatta yurt dışı kaynaklarla da kendinizi yeni tutmanız gerekiyor. O yüzden ‘kişisel gelişim’ ismi altında yapılanlar bilimsellikten uzak şeyler. Bunların hiçbir ruhsal müracaat ya da psikoterapi alanında yeri yok’’ diyor.

Bu biçim eğitimlerde psikolog olma kaidesi da aranmadığına ve asıl tehlikenin de bu olduğuna dikkat çeken Geceyatmaz, “Bu yapılanların psikoloji için faydalı olduğu bilimsel açıdan kanıtlanmış, desteklenmiş olsaydı, ruh sıhhati uzmanlarına ya da doktorlara lisans eğitimlerinde zati üniversiteler tarafından bu eğitim kesinlikle verilirdi” diyerek uyarıyor.

Geceyatmaz, “Tek seansta depresyondan kurtulun”, “3 seansta şuur altınızı temizliyoruz, siliyoruz”, “Bu usullerle hayatınız harikaya yakın olacak” üzere sözlerin gerçek olmadığını belirterek, “Böyle bir şey yok. NLP ise eğitim hayatında hiç denk gelmediğim bir kavram. Tartışmalı da bir şey esasen. Bilimsel geçerliliğinin olmadığını böylece söyleyebilirim” diye belirtiyor.

Medyada yer alan kurgulara da dikkat çeken Geceyatmaz, “Son periyotta dizilerde de psikolog kurgularının mucize sonuçlar yaratması, sihirli değnek değdirircesine süper sorun çözücüler olarak görünmesi de toplumda bunun hakikat olduğuna dair bir algı yaratıyor” halinde eleştirisini lisana getiriyor.

‘FREUD’A BÜYÜK HAKSIZLIK’

Geceyatmaz, “Psikoterapist sizi hiçbir vakit yönlendirmez ya da akıl vermez. Bu bir ip ucu olsun okurlara. Karşınızdaki psikolog bile olsa, hayatınıza müdahale etme lüksüne sahip değil. Psikolog, terapi sürecinde, kişinin his, niyet ve davranışlarına ayna fiyat. Farklı bakış açılarından bakmasına yardımcı olur ve farkındalık oluşturmasını sağlar. Oluşabilecek problemleri fark edip yanlışsız yönlendirmeleri de yapar ve bu çok kıymetlidir. Bir sihirli değnek var ve o sihirli değnek gelip şuur altını siliyor, şöyle bir parlatıyor ve siliyor! Yani senelerce emek verip 19’uncu yüzyılda kuramını ortaya koyan Freud’a büyük haksızlık bu. Şuur altı ile ilgili bir sürece girmek istiyorsanız lütfen psikoanalitik ekolle çalışan bir psikoterapiste gittiğinize emin olun. Lakin bu halde yarar sağlayabilirsiniz’’ diyor.

Psikoterapi almak isteyen şahısların düzgün araştırma yapmaları gerektiğine dikkat çeken Hebun Mizgin Geceyatmaz, “Gittikleri şahıslara kesinlikle lisans diploması ve uzmanlık alanlarını sorun. Ben bilhassa kendi adıma bana bu sorulduğunda bir farkındalık oluştuğunu görüyor ve memnun oluyorum’’ ikazıyla kelamlarını sonlandırıyor.

‘BU ŞAHISLAR NASIL ELİNİ KOLU SALLAYARAK ALAN İHLALİ GERÇEKLEŞTİRİYOR?’

Psikolog Hande Parıltı Akın ise psikolojiye olan ilginin artmasıyla bunu ticari bir kaynağa çevirmeye çalışan bir kesitin ortaya çıktığı söylüyor ve soruyor: “Bu bireyler nasıl rahat rahat bunu yapabiliyor, nasıl elini kolunu sallayarak alan ihlalini gerçekleştiriyor?”

Psikolog Hande Parıltı Akın.

Akın da psikologların bir meslek yasası olmadığına dikkat çekiyor, ‘’Biz psikologların bağlı olduğu bir oda olmadığı için, bir meslek ömürüz olmadığı için de canı isteyen kişi bu alana hücum yapabiliyor” diyor.

Akın, ‘’Uzmanların ve devlet yetkililerinin bu bahse artık el atmasını, bizleri müdafaası istiyoruz. Devlet hastanelerinde, aile toplumsal siyasetlerine bağlı kurumlarda var olan psikologların, meslek yasasının olmaması artık kabul edilebilir bir durum değil’’ diyor.

‘KESİNLİKLE BİLİNÇALTI PAKLIĞI DİYE BİR ŞEY YOK’

Kişilerin alandaki boşluktan faydalanarak bu türlü işlere kalkıştığının altını çizen Akın, toplumsal medyada olan Aksiyon Amine Altunkaynak olayı ile ilgili şunları söylüyor: “Şu an gündemde var olan Altunkaynak konusuna bakarsak, burada bir terapi yaptığını, bilinçaltı paklığı yaptığını, insanları travmalarından kurtardığını tez ediyor ve çok fazla da sükse yapmış durumda. Beşerler tarafından çok fazla kıymet görüyor. Terapi demek kişinin kendi geçmişine yanlışsız bir seyahate çıkması olarak isimlendirilebilir. Bu seyahatte terapistin misyonu, travmalarla yüzleşirken bunlarla nasıl başa çıkacağına ait düzenekler ürettiğini öğrenmesine yardımcı olmaktır. Yani terapide, terapist de danışan da faal rol oynar. Ancak birçok kişi kendisi bir şey yapmak istemiyor, kendisi süreçte emek vermek istemiyor. O yüzden de bu düzenbazların ve sahtekârların ortaya çıkarttığı ‘bilinç altınızı temizliyoruz’, ‘ben hayat koçuyum ömrünüzü düzenleyeceğim’ üzere telaffuzlar daha rahatlatıcı geliyor” sözlerini kullanıyor.

Akın, “Bilim insanları olarak biz kendi reklamlarımızı yapmıyoruz, bilim insanıyız ve işimizi icra ediyoruz. Fakat bir ‘NLP uzman’ı, ‘yaşam koçu’ olduğunu ya da ‘kuantum yaptığını’ argüman eden bireyler bunu ticari maksatla yaptığı için reklama çok değer veriyor. Ve burada algıda seçicilik başlıyor. Kişi bu vaade inanmak istiyor. Gecelerce düşünüp içinden çıkamadığı mevzulardan birisinin onu kurtarmasını istiyor. Aslında kurtarıcı arıyor. Bundan ötürü da buraya istek başlıyor’’ diyor.

“Kesinlikle bilinçaltı paklığı diye bir şey yok’’ diyen Akın, “Bilişinizin altına attığınızı nasıl unutup temizleyeceksiniz, bu mümkün olabilir mi?’’ diyerek eleştirisini ortaya koyuyor.

‘BİRKAÇ YAZI OKUYAN KENDİNİ UZMAN ATFETTİ’

Terapinin yalnızca psikoloji lisansı mezunu olan şahıslar tarafından gerçekleştirilebileceğine vurgu yapan Akın, “Birkaç yazı okuyan, birkaç kitap okuyan, birkaç eğitime katılan şahıslar kendilerini ‘uzman’ addettiler ve bu çalışmalar başladı. Halkın bilinçlenip bu şahıslara prim vermemesi gerekmektedir. Bizler bilim insanları olarak bu durumu esefle kınıyoruz. Ayrıyeten dini hislerinde buraya alet etmesi sahiden kabul edilebilir bir şey değil’’ diyor.