Yunus Ülger
Almanya’da Konrad Adenauer Vakfı, Rusya’ya güçte bağımlı kalmak istemeyen Almanya için bir güç merkezi olarak Türkiye’nin gerçekçi bir seçenek olabileceği istikametli rapor hazırladı.
Buna nazaran İsrail, Azerbeycan, Türkmenistan ve Irak doğalgazları Türkiye üzerinden Avrupa’ya münasebetiyle Almanya’ya taşınabilir.
Rusya’nın Ukrayna’ya saldırması, Türkiye’nin bu mevzuda şimdiye kadar istikrarlı bir siyaset izlemesi ve arabuluculuk teşebbüsleri, Alman hükümeti, siyasetçileri ve basınında Türkiye hakkında şimdilik olumlu bir hava estiriyor. Doğalgaz ve petrolde Rusya’ya bağımlı kalmak istemeyen Almanya, yeni güç seçenekleri ararken, muhafazakar Hıristiyan Birlik Partilerine (CDU/CSU) yakın Konrad Adenauer Vakfı, bir güç merkezi olarak Türkiye’yi gündeme getirdi.
‘TÜRKİYE GERÇEKÇİ BİR SEÇENEK’
Vakfın Ankara ofisi tarafından uzmanlar ve iş etrafları için hazırlanan ve Focus mecmuasında yayımlanan raporda, Avrupa’ya münasebetiyle Almanya’ya doğal gaz taşımada Türkiye’nin Rusya’nın yerini alabileceği belirtiliyor, bunun gerçekçi bir seçenek olabileceği vurgulanıyor.
Raporda, Almanya’nın güney doğal gaz çizgilerini genişletebileceği, böylelikle Türkiye üzerinden İsrail, Azerbaycan, Türkmenistan, Irak, ileride de İran doğal gazlarını ithal edebileceği belirtiliyor. Bu potansiyelden Almanya’nın şimdiye kadar tam yararlanmadığı hatırlatılarak, Türkiye ile İsrail ortasında yakınlaşma ile güç alanında işbirliğinin, Avrupa’ya Türkiye üzerinden İsrail doğal gazını taşımak için bir fırsat olduğu vurgulanıyor.
RUSYA’YA BAĞIMLILIK BİR RİSK
Konrad Adenauer Vakfı uzmanları, Türkiye’yi Avrupa için bir güç merkezi olarak gündeme getirmekle birlikte, Türkiye’nin güvenlik, güç ve iktisat alanlarında Rusya’ya bağımlı olmasını bu alanda bir risk olarak görüyor.
Türkiye’nin iç siyasi sıkıntıları ve ekonomik dertleri sebebiyle Avrupa ve Amerika’nın Rusya’ya yaptırımlara katılmasının mümkün olmadığını belirtiyorlar. Raporda, Batı Türkiye’ye rastgele bir somut teminat vermediği sürece bu durumun süreceği, fakat savaş uzadıkça Türkiye’nin Rusya ile Ukrayna ortasında istikrarlı siyasetinin zorlaşacağı savunuluyor.
Öte yandan, iki ülke ortasında âlâ alakalara rağmen kendini bölgesel bir güç olarak gören Türkiye’nin, Rusya’yı bölgede en büyük rakibi olarak gördüğü ileri sürülüyor. Vakfın uzmanlarına nazaran Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Vladimir Putin ve Rusya ile âlâ alakaları orta vadeli bir taktik.
TÜRKİYE BATI İÇİN GÜÇ MERKEZİ OLABİLİR
Konuya ait görüşlerini sorduğumuz Hamburg Üniversitesi öğretim üyesi Dr. Yaşar Aydın, Konrad Adenauer Vakfı uzmanları üzere “Türkiye’nin Avrupa için bir güç merkezi olabileceğini” düşünüyor. Dr. Aydın, İsrail doğal gazını Güney Kıbrıs ve Yunanistan üzerinden Avrupa’ya taşıma projesi Doğu Akdeniz Doğal Gaz Hattı’ın (Eastmed) Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) çekilmesiyle artık mümkün olmadığını söyledi. Böylelikle 5 milyar euro dolayında çok yüksek bir maliyeti olan bu projenin gündemden düşmesiyle İsrail doğal gazının Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşımanın daha mümkün göründüğünü belirtti.
Dr. Aydın, 1,5 milyar euroya mal olabilecek bu projenin daha gerçekçi olduğunu düşünüyor. İsrail ile Türkiye ortasında yakınlaşma ve güç işbirliğinin de projeyi gerçekçi kıldığını vurguluyor. Yeniden Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşınacak Azerbaycan, Türkmenistan ve Irak doğal gazlarının da Rusya’ya bağımlı kalmak istemeyen Almanya ve Avrupa için uygun bir seçenek olacağı görüşünü savunuyor.
Almanya doğal gazın yüzde 55’ini, petrolün de yüzde 30’unu Rusya’dan ithal ediyor. Rusya’nın Ukrayna’ya saldırmasından sonra Almanya bu ülkeden doğal gaz ve petrol ithalatını azaltmaya başladı. Bunun için Katar ve Birleşik Arap Emerlikleri’nden sıvı doğal gaz (LNG) ithal etmeyi planlıyor. Avrupa Birliği ise doğal gazın yüzde 40’ını Rusya’dan ithal ediyor.
