Özlem Kara
İZMİR – Geçmişe bakıldığı vakit nükleer santrallerin patlaması sonucunda bir dizi felaketler meydana gelmiştir. 26 Nisan 1986 tarihinde Sovyetler Birliği’ne bağlı Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti’nin Pripyat kenti yakınlarındaki Çernobil Nükleer Santrali’nin 4 numaralı reaktöründe gerçekleşen bir kaza sonucu Çernobil Faciası meydana gelmiş, kazada binlerce kişi ölmüştü. Kaza, Memleketler arası Nükleer Olay Ölçeği’ne nazaran bugüne kadar meydana gelmiş en büyük nükleer kazalardan biridir.
Bir başka nükleer santral kazasında ise 2011 yılında, Japonya’nın Fukuşima bölgesinde sarsıntının akabinde meydana gelen tsunami nedeniyle artan su düzeyi nükleer santrale ulaşmış, reaktörleri su basmış ve büyük bir felakete yol açan kazada 18 bin kişi ölmüştü.
Rusya’nın, Ukrayna harekatı esnasında meydana gelen çatışmalarda geçtiğimiz hafta biri Kiev’de başkası Kharkiv kentinde olmak üzere iki radyoaktif atık depolama tesisi vuruldu. Geçtiğimiz gün ise Ukrayna’nın Energodar kentinde bulunan Zaporijya nükleer santralinin eğitim binasında yangın çıkmıştı.
Öte yandan Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in geçtiğimiz günlerde Rus ordusuna nükleer caydırıcı güçlerinin “özel savaş rejimi” durumuna geçmesi talimatı vermesi, Rusya’nın Ukrayna’daki askeri harekatının nükleer savaşa yol açabileceğine dair tasaları artırdı.
Nükleer Güç Analisti Özgür Gürbüz, Gazete Duvar’a nükleer santrallerde meydana gelebilecek sızıntı yahut patlamalar sonucu dünyayı etkileyecek mümkün meselelere ve nükleer silah bulundurmaya ait değerlendirmelerde bulundu.
‘NÜKLEER SANTRALLERİN SAVAŞIN ORTASINDA KALMASI KAYGI VERİCİ’
Ukrayna’da bulunan nükleer santrallerin savaşın ortasında kalmasının telaş verici olduğunun vurgusunu yapan Gürbüz, nükleer atık yahut santrallerin bulunduğu bölgelerde, reaktörlerin çalışmasını engelleyecek olan; savaş, elektrik kesintisi ve gibisi durumlarda, atıkların gereksinimi olan soğutma suyunun reaktörlere girememesi sonucu nükleer kazaların meydana geldiğini belirtti.
Gürbüz, santrallerde oluşacak bir sızıntının, çekirdeklerin erimesine yol açacağını ve tarihte de karşımızda bulunan Fukuşima ve Çernobil facialarının doğuracağını söz etti.
Özgür Gürbüz ‘NÜKLEER SİLAHLAR KULLANILIRSA DAHA BÜYÜK BİR ÇEVRESEL YIKIM MEYDANA GELECEK’
Nükleer silahlar konusuna değinen Gürbüz, Rusya, ABD ve NATO üyesi olan Fransa ve İngiltere’de nükleer silahlar olduğunu ve bu ülkelerin nükleer silahları kullanması durumunda, Hiroşima ve Nagasaki örneğinde olduğu üzere birçok insanın vefatının ve çevresel yıkımların meydana geleceğini lisana getirdi. Gürbüz, “Tarihte, Hiroşima dışında bir diğer yerde nükleer silah kullanılmadı. Zira genel olarak nükleer silah kullanan ülkelerin karşısında, nükleer silahı olan ülkeler bulunuyor. Bu bir kısır döngü. Ben umuyorum ki, nükleer silahlar savaşın dışında kalacak. Nükleer silahlar kullanılırsa, olayın seyri daha evvelki deneyimimizle sonlu kalmayacak. Şu durumda, etki gücü daha fazla silahlar var. Bu vakitte nükleer silahlar kullanılırsa daha büyük bir çevresel yıkım ve canlıların hayatını kaybetmesiyle karşılaşabiliriz” dedi.
‘TÜRKİYE MÜMKÜN HÜCUMLARDA ‘HEDEF OLUR MUYUM’ KONUSUNDA DÜŞÜNMEK ZORUNDA’
Türkiye’de çalışır bir nükleer santralin olmadığının altını çizen Gürbüz, “Bu savaş bize bir savaş sırasında birinci amaç alanının nükleer santraller olduğunu gösterdi. Biz daha evvel bilimsel makale ve çalışmalarda nükleer santrallerin terör hücumlarında amaç olabileceğini konuşuyorduk. Buna savaş da eklendi. Nükleer terslerinin, yıllardır söylediği ‘nükleer santraller savaşlarda maksat alınır’ savı burada ispatlanmış oldu. Artık Türkiye’nin önünde bir öbür problem daha var. Nükleerin değerli olması, kirli olması, kaza riskinin olması ve Rusya’ya bağımlı kalmasının dışında Türkiye, muhtemel hücumlarda ‘hedef olur muyum’ konusunda düşünmek zorunda. Nükleere karşı argümanlara bir yenisi daha eklendi” sözlerini kullandı.
‘ÜLKESİNDE NÜKLEER SİLAHLAR BULUNDURAN ÜLKELER TEHDİT UNSURUDUR’
NATO Parlamenter Asamblesi için hazırlanan bir raporda, ortalarında Türkiye’nin de bulunduğu altı ülkede ABD’nin nükleer silahlarının saklandığı belirtilmişti. İncirlik’teki nükleer silahların, ABD’ye geri gönderilmesi gerektiğini günlerdir tabir ettiğini belirten Gürbüz, “Bu nükleer silahlar, milletlerarası bir mutabakatla bize verilmemiş. Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması, ABD, Rusya, Fransa, İngiltere ve Çin’in nükleer silaha sahip olmaması, bulundurmaması gerektiğini söyler. Türkiye de bu mutabakata taraf. Kaldı ki ABD de taraf. Türkiye üzere o muahedeye taraf bir ülkenin, diğer bir ülkeye ilişkin olan nükleer silahları ülkesinde barındırmaması gerekir. Bu yüzden de İncirlik’te herkesin olduğunu kabul ettiği o nükleer silahların bir an evvel ABD’ye gönderilmesi lazım. Bu yalnızca Türkiye’nin İncirlik üssü için değil. Almanya’da olduğu varsayılan, ABD’nin, Avrupa’daki öteki üslerinde bulunana öteki nükleer silahların da gönderilmesi lazım. Zira ülkesinde nükleer bulunduran bir ülke tehdit ögesidir. Herkes nükleeri bir caydırıcı öge olarak görse de muhtemel bir savaşta gaye olabilir. O yüzden de tehlike arz edeler. O yüzden de nükleer silahı korumak, tutmak güvenlik sorunudur” diye konuştu.
