Cem Davran: İyiliği yok etmek kimsenin harcı değil

Cem Davran ile İnkılap Kitabevi etiketiyle raflarda yerini alan ‘Palyaço’nun Günlüğü’nü ve hayata dair izleri konuştuk

‘Palyaço nun Günlüğü’ birinci kitabınız hüzünlü kıssaların yanı sıra çekmecenizin kuytu köşesinde sakladığınız günlüklerden oluşuyor Günlük tutmayı da şöyle tarifliyorsunuz Mesele günlük tutmak değil ben unutmaktan korkuyorum Unutmak hatırlamaktan daha mı acı sizin için

Unutmak ve hatırlamak sözlerini çok didikledim yıllar içinde Yazdıklarımın köşesinden baş göstermeleri bu yüzden lakin sonra Veda Etmek e rastladım Onunla da oldukça geceyi gündüze bağladım Şimdilik vedalaşmak denilen kıyıda dolanıyorum huzur veriyor Ne daha acı ya da değil emin değilim acıyı da severim meğer

‘Annem Vazgeçti’ diye bir yazı var kitapta O denli olmasın benim de öyküm diye veda etmeye sarılmış olabilirim bilemedim

Kitap boyunca hayatın içinden anlatıları okuyoruz eminim ki her okur kendi geçmişinden bir şeyler bulacaktır Mesela birinci anlatınız Yusuf ile Kenan ın öyküsü sizin seyahatinizin başlangıcı ve orada çok hoş bir cümle kuruyorsunuz Bir şeylere inanmak çok hoştur Şimdiden baktığımızda inandığımız pahalar yok mu oluyor

Bir şeylere inanmayı seviyorum fakat bunu yemek tanımı üzere vermekten de çekinirim Çoklukla kolaydan kaçıyoruz son yıllarda kendimize yakıştırmıyoruz üzere Halbuki çok kolay olan biten Kör bir cehaletle kavgamız vardı bin yıldır kaybettik ne hoş Artık tekrar en baştan en kolaydan başlayabiliriz Süslü cümlelere gerek yok bakkalın önünde buluşalım ve muhabbet edelim Bakkal mı kaldı efendim yanıtı bana nazaran değil Hissinden öğretisinden bahsediyorum Masalarda her türlü iri kıyım kelamı söyleyip direksiyonun başındayken yaya geçidinden tam gaz geçen adam dolu ortalık Lan az evvel dünyayı kurtarıyordun ya Bilmem anlatabildim mi O adam yüzünden yazıyorum yazacağım doğal Karşı daireye biri taşındı değil mi Bir tabağa börek koy götür yeni taşındınız mutfağınız daha çalışmıyordur diye Küçük bir salınım titreşim kelebek tesiriyle ne hale gelir görürsün Daha fazla uzatmayayım zira bununla ilgili bir hikaye yazacağım

‘BİR GÜN NAZIM’IN DEDİĞİ OLACAK HAYALİ GERÇEKLEŞECEK İNANIYORUM’

Kitabınızda daima bir hatırlatma yaparken tıpkı vakitte da okurun hafızasını yokluyorsunuz O zamanki inancınızla Nazım dan bir cümle düşüyor Çocuklar dünyayı elimizden alacaklar ölümsüz ağaçlar dikecekler Hala buna dair inanıcınız var mı

Hiç yitirmedim bu cümleye inancımı Tahminen de bu türlü üç yüz yıl yaşayacakmış üzere davranmam bu yüzden Kitap bir vesile aslında bir anahtar İçindeki cümleler anılar ne varsa masal tadında olsun diye çok uğraştım mahallede koşturan Cem görünür olsun diye çok çabaladım Olan biten her şeyin farkındayım Elini tutacağım şahane bir çocukluk oracıkta duruyor Benden sonraki jenerasyonlar sonrakiler sonrakiler ve bir gün Nazım ın dediği olacak hayali gerçekleşecek inanıyorum

Palyaço’nun Günlüğü Cem Davran 284 syf İnkılap Kitabevi 2022

‘EMEK SİNEMASI’NI YIKMIYORUZ ÜST TAŞIYORUZ DİYEN BİR OMURİLİK SOĞANI ARTIK BİR İNSANLIK SORUNUDUR’

Az evvel hafızadan kelam ettim Kent kültürüne baktığımızda sizin anlattıklarınıza döndüğümüzde artık çok acı Tahminen Kasımpaşa da oturduğunuz mesken yok sokak değişti yokuş aşağı indiğiniz Aynalıçeşme nin sağlı sollu binaları yükseldi Kentler hafızalarını kaybederken siz bütün kıssalarda inatla insanlara hatırlatıyorsunuz Yaşanmışlıklar günlüklerinizde kaldı pekala şimdiye baktığınızda neler hissediyorsunuz

Bir kaldırım taşına ya da köşedeki kâgir binaya ufacık bir oyuncakçı dükkânına peynirle bisküvinin bir karış ortayla durduğu bakkal dükkânına değer vermeyen vandal bir başa nasıl anlatacaksınız Gelecek nedir toplum olmak var olmak nedir kent kültürü nedir nasıl anlatacaksınız Yıllar sonra doğduğunuz yere döndüğünüzde hikâyenizin üstünden otoban geçtiyse kime ne diyeceksiniz Bu sıkıntıyı ben çözemem Israrla inatla muharrir ve söylerim oyununu yapar oynarım sinemasını çekerim lakin Emek Sineması nı yıkmıyoruz üst taşıyoruz diyebilen bir omurilik soğanı artık bir insanlık meselesidir

Alageyik sokak yok mesela yakın vakitte yağmalandı Bunun üzere çok yer sayabiliriz Gökdelenler yükseldi Ali Samiyen in olduğu yerde ve 10 kişi can verdi İnsan vefatıyla yok ediyoruz hafızayı Sulukule ve daha birçok mahalle Buradan baktığınızda ne görüyorsunuz

Bana nazaran bu mevzuda artık söylenecek her şey söylendi Geri dönüşü yok lakin durmak mümkün Yeterlice lime lime oldu bu geçmişsizliğe yol alma hâli İşin farklı yanı herkes şikayetçi bundan Pekala kim yok ediyor bu kadar anıyı Betona teslim olmayı konuşmaya gerek yok çoktan bitti yazgıya dönüştü bile Tarlabaşı yolu seksenlerde büyütülüp şimdiki haline getirilirken oradaki mahallelerin yarısı yıkıldı Bizim oturduğumuz binanın ismi Reşat Paşa Apartmanı’ydı hoşluğunu size anlatamam yok artık Tepebaşı Dram Tiyatrosu nun yerinde artık ne var gidin bakın Bu kelamlar çok eskidi artık herkes palavra söyledi söylemeye devam ediyor Ne gördüğümü yazdım masal kıvamında zira hepsi masal artık

‘MAHALLE KÜLTÜRÜ ÇOK DEĞERLİ BİR ÖĞRETİ’

Elbette mahalle kültürü mahalleli olmak beşere farklı bir bedel katan bir şeydi Hani oranın en berbatı bile şimdinin güzeliydi

Mahalle kültürü çok değerli bir öğreti onu koklayıp yol almak asıllı bir yaşama biçimi Komşu sorununa dokunmadan bu bahisten çıkmak haksızlık olur Kimdir komşu nedir komşuluk Birileri anlatmalı hatta yaşayarak yaşatarak göstermeli yeni kuşaklara Sıradan siyasetin kurbanı olmamalı bu kadim memnunluk Tekrar de her şey birbirine bağlı işte Harbiye Muhsin Ertuğrul Sahnesi ni yıkıp tekrar o makûs binayı yaparken alkış bekliyorsun bari orada ömrü geçenlerle konuş da öndeki çayhane kısmını es geçme mimar kardeş Zira oraya emekliler ustalar uğrar bir çay içer o sırada gençlerle tanışır konuşur İki hatıra lisana gelir birkaç racon ıhlamur bardağının kenarına düşer gelenek kopmaz yürür masraf Keşke tek sıkıntımız beton olsa o artık bir metafor bu kendini yitirmiş toplumda

Tüm anlatılarla periyodun politik ögelerine da dokunuyorsunuz 12 Eylül de çocuk olmak 1977 1 Mayıs ında çocuk aklıyla öbür bir dünya hayal etmek 1915 in gölgeleri Tahminen de bugünün travması ve maalesef berbatlığın tohumu Ki yakın tarihimiz Madımak örneği Pekala kitabınızın kapağında da dediğiniz üzere en büyük yürek yeterli kalabilme uğraşıdır Düzgünlüğü mi öldürdük biz

İyiliği yok etmek kimsenin harcı değil tabiat müsaade vermez buna vermiyor da Son devir yaşananlar ortada işte Kötülük daima kazanmış görünüyor olsa da düzgünlüğü öldürmek üzere bir gücü yok aslında Bilge kişi üzere konuşmak istemem lakin düzgünlüğün gücüne kudretine sonsuz inanırım Biz daima mükemmel özelliklerimizden bahseder onları yüceltiriz kanun haline getiririz Mesela ulusal kıymetlerimiz aile yapımız örf ve adetlerimiz falan deriz ve güya bunlar dünyada bir tek bizde var öbür toplumlarda yok üzere düşünülsün isteriz Bu denli kötülük nereden çıkıyor o halde Çok yıpranmış bir husus daha buyurun Neyse düzgün kalabilme gayreti en büyük cüret Bu her şeyi özetliyor bence

‘GÜZEL GÜNLER GÖRECEĞİZ’

Aklımızla kalbimiz kardeş olabilecek mi

Ben umutluyum kâfi ki aklımızı serin tutalım Akıl padişahı kafesi kırdı mı kuşların her biri başka tarafa uçar Tek bir insan için de bu türlü toplumlar için de Kalbimiz her halükârda araklar bir yerinden sıkıntıyı Umutsuz olmak için sebep çok olsa da yaşama isteğimiz sabaha olan tutkumuz bizi ayakta tutacaktır Sonuçta hoş günler göreceğiz bu türlü bitmeyecek elbette O güne kadar üretmeye devam etmeli tahminen o gün yan gelip yatarız biraz

Ve son olarak insanlığın sineması bitti mi nitekim

Kastedilen sinema alışılmış ki bitti Kitaptaki öyküler diyeyim ne kadar hayattan süzülmüş olsa da tekrar de bir kurgusallık bir dramaturji içeriyor Bir senaryo bir kitap bir tiyatro oyunu kendi parametrelerini yok sayarak yaşama karışamaz Evet insanlığın sineması çoktan bitti Artık kopan kesimleri birleştirip tekrar ekrana yansıtmaya çalışıyor güzel yürekli olanlar Yoksa kıyıya vuran bebek cesetlerinden sonra kim aksini sav edebilir ki

Eklemek istedikleriniz

‘Palyaço nun Günlüğü’ kitabımı kim okuduysa ve okuyacaksa onlara bu kelamım çocukluğum size emanet Teşekkür ederim