Dünya Bankası’nın Türkiye İktisat Monitörü raporunun son sayısına nazaran 2021 yılında beklentilerin üzerinde bir büyüme kaydeden Türkiye iktisadının 2022’de artan yurt içi makroekonomik ve finansal zorlukların büyümeyi yavaşlatmasıyla birlikte çok daha düşük süratte büyümesi bekleniyor.
Raporda, para siyaseti ayarlarında sıklıkla yapılan değişikliklerin ve geçen eylül ayından bu yana gerçekleştirilen faiz indirimlerinin, Türk Lirası’nın tarihteki en düşük düzeylere inmesine ve enflasyonun rekor düzeylere yükselmesine yol açtığı belirtildi.
FİYATLARDA YÜZDE 1’LİK ARTIŞ, FAKİR SAYISINI YÜZDE 2 ARTIRIYOR
2021 yılında ihracatta önemli bir artış yaşanmasına karşın, bu zorlukların fakir hanehalkları için gerçek gelirlerini aşındırdığı tabir edildi. Açıklamada şu tahlile yer verildi: “Covid-19 pandemisi de sıkıntıya katkıda bulunmuş ve yoksullukla çabayı olumsuz etkilemiştir. Pandemi ile alakalı mali dayanak önlemleri bu tesirlerin biraz hafifletilmesine yardımcı olsa da, pandeminin 2020 yılında yaklaşık 1,6 milyar insanı daha 5.50 dolar yoksulluk sonunun altına ittiği ve Türkiye’nin 2019 yılında yüzde 10,2 olan yoksulluk oranını yüzde 12,2’ye yükselttiği iddia edilmektedir. Ayrıyeten, her ne kadar gelir takviyelerinin ve tüketim sepetindeki değişikliklerin bu etkiyi hafifletmesi mümkün olsa da, Türkiye’de tüketici fiyatlarındaki yüzde 1’lik bir artışın fakir sayısını yüzde 2 arttırdığı varsayım edilmektedir. Resmi istatistiklere nazaran Ocak 2021’de yüzde 15 olan yıllık enflasyonun Ocak 2022 itibariyle yüzde 48,7’ye yükseldiği düşünüldüğünde, yoksulluk oranının 2021 yılında yüksek düzeylerde seyretmiş olması olasıdır.”
‘MALİ DURUŞ BASKI ALTINA GİRECEK’
Yüksek ve kalıcı enflasyonun orta vadedeki temel makroekonomik zorluk olacağı belirtilen raporda “Türkiye’nin mali duruşunun da –ki bu klâsik olarak iktisat için güçlü bir çıpadır- Türk Lirası’nı istikrara kavuşturmak ve enflasyonu düşürmek için alınan istisnai tedbirlerden ötürü baskı altına girmesi olasıdır. Rapor, para siyasetinin normalleştirilmesine, mali sürdürülebilirliğe öncelik veren bir maliye stratejisine, pandemi ile ilgili acil sıhhat sistemi ve toplumsal muhafaza muhtaçlıklarının karşılanmasına, kırılgan durumdaki hanehalklarına ve şirketlere yönelik yeterli hedeflenmiş kamu transferlerine ve gelir üretmek gayesiyle vergi tabanını genişletmeye yönelik eforlara duyulan gereksinimi vurguluyor” görüşüne yer verildi.
KOUAME: ENFLASYONA ODAKLANMAK GEREKİYOR
Dünya Bankası Türkiye Ülke Yöneticisi Auguste Kouame Türkiye iktisadı ve hanehalkları için güçlü bir periyottan geçildiğini belirterek “Ekonominin tasarrufları harekete geçirme, yatırımları canlandırma ve uzun vadede kapsayıcı ve yoksulluğu azaltıcı bir büyüme sağlama yeteneğini tekrar tesis edebilmesi için, enflasyonu denetim altına alma gayretlerinde başarılı olmak ve tekrar yapısal siyasetler üzerinde odaklanmak gerekiyor” dedi.
‘BÜYÜME YÜZDE 2’YE DÜŞEBİLİR’
2021 yılında varsayımı yüzde 10 olan büyüme suratının, siyaset belirsizliğindeki sert artışın özel tüketimi ve yatırımları baskılaması sebebiyle bu yıl yüzde 2’ye düşmesi, 2023 yılında ise yüzde 3 olarak gerçekleşmesinin beklendiği belirtildi. Raporda, “2021 yılında olduğu üzere, 2022 yılındaki büyümede de Avrupa Birliği’ne yapılan ihracatta devam edecek güçlü artış ile birlikte turizmdeki artışa ait ek beklentilerin de kıymetli belirleyici etkenler olacağı varsayım edilmektedir. Son devirdeki makro-finansal istikrarsızlık banka bilançolarını baskılamıştır ve uzun vadeli finansman için sağlanabilecek yurtiçi kaynak geliştirme eforlarını sekteye uğratmıştır” tabirine yer verildi.
Görünümdeki risklerin aşağı taraflı olduğu söz edilerek “Bunlar ortasında yurt içinde ve dünyada pandemiden kaynaklı yaşanan aksilikler, iklim değişikliği ile bağlı afetler, global iktisat seviyesindeki beklenen fiyat baskıları ve tedarik zinciri kesintileri, gelişmiş ülkelerdeki faiz oranı sıkılaştırma beklentileri ve bunun sonucunda global likidite şartlarının sıkılaşması sayılabilir.” sözü kullanıldı.
Dünya Bankası’nın Türkiye Baş Ekonomisti Hans Beck bahis ile ilgili olarak “2022 ve 2023 yıllarına ait büyüme görünümünün önündeki riskleri azaltabilmek için, kısa vadede ekonomiyi istikrara kavuşturacak ve dikkatleri tekrar Türkiye’nin orta vadedeki büyüme potansiyelinin gerçekleştirilmesine yöneltecek yeterli koordine edilmiş para ve maliye siyasetleri gerekecek” açıklamasını yaptı.
