Özlem Kara
İZMİR- İzmir Tabip Odası İdare Şurası üyesi Süleyman Kaynak, Türkiye’de 126 tıp fakültesi bulunduğunu ve bu fakültelerin öğretim üyesi ve bilgi konusunda yetersiz olduğunu lisana getirdi. Kaynak, ayrıyeten tabiplerin ve tıp fakültesi öğrencilerinin çalışma şartları, kamu otoritesi ve ekonomik nedenlerden dolayı ülkede kalmak istemediklerini tabir ederek, yalnızca ocak ayında Türk Tabipler Birliği’ne 197 tabibin yurtdışı müracaatında bulunduğunu vurguladı.
’72 TANESİ DEVLET, 32 TANESİ VAKIF ÜNİVERSİTESİ’
Türkiye’de son 15 yıllık devirde tıp fakültesi sayısında önemli bir artışın olduğunu lisana getiren Kaynak, bu 126 fakültenin içerisine, sıhhat bilimleri üniversitelerinin de dahil olduğunu belirtti. Kaynak, arıca Yükseköğretim Şurası’nın (YÖK) yurtdışından da tıp fakültesi öğrenicilerini kontenjanlarına aldıklarını vurguladı. Kaynak, “YÖK’ün yurt dışından öğrenci aldığı, Türkiye’nin kurumunda katkıda bulunduğu tıp fakülteleri var. Bunların hepsini bir ortaya getirdiğimizde Türkiye de YÖK’ün tertibinde, 126 tane tıp fakültesi mevcut. Bu üniversitelerin 72 tanesi devlet, 32 tanesi ise vakıf üniversitesi olarak şu anda öğretim görünüyor. Kimi üniversitelerin içinde birden fazla tıp fakültesi bulunurken hasebiyle bu 126 fakülte, 111 üniversite içerisinde yer alıyor. Ayrıyeten yaklaşık 15 civarında YÖK’ten yasası çıkartılmak gayesiyle sırada bekleyen üniversite var” dedi.
‘HASTANE DEMEK BİNA DEMEK DEĞİL’
Süleyman Kaynak Türkiye’nin tıp fakültesi sayısı sıralamasında dünyada beşinci olduğunu belirten Kaynak, “Bu ülkeler ortasında, birinci sırada Hindistan var. Hindistan da tıp fakültesi sayısı 542, nüfusu ise 1,38 milyar. İkinci sırada Brezilya var. Brezilya’da 212 tıp fakültesi bulunurken nüfusu 212,6 milyon. Üçüncü sırada ise Çin var. Çin’de yer alan tıp fakültesi sayısı 261 olurken Çin’in nüfusu 1,402 milyar. Dördüncü sırada Amerika var. Amerika’da 154 tıp fakültesi bulunurken nüfusu 329,5 milyon. Beşinci sırada Türkiye var. Türkiye’nin nüfusu 84,34 milyon ve 126 tıp fakültesi var. Bu sayılara bakılacak olursa Türkiye’de her 685 bin şahsa bir tıp fakültesi düşüyor. Nüfusu bizimkine yakın batı ülkelerine bakacak olursak; Almanya’da 43, İspanya’da 40, Fransa’da 34 İngiltere’de 33, İtalya’da 17 tane tıp fakültesi bulunuyor. Buradaki temel sorun şu; Türkiye’de hiçbir plan program yapılmadan tıp fakültesi açılıyor. Yalnızca lokal siyasetçilerin, talepleriyle oluyor. Bir tıp fakültesi hastanesinin çalışması için çok temel birtakım temel ögeler lazım. Öncelikle yüksek hizmet kalitesi ve bunu sağlayacak donanım lazım. Bu hizmeti alacak olan insan popülasyonu lazım. Bu eğitim ve sıhhat hizmetini verecek olan öğretim üyesi takımı son derece kıymetlidir. Üniversite demek bina demek değildir. Hastane demek bina demek değil. Bugünkü, kamu idaresi anlayışından çok farklı bir şeydir. Biz çok büyük bir hastane yaptık, çok güzel bir sıhhat hizmeti veriyoruz manasına gelmiyor bu. Yalnızca büyük bina yapmış oluyoruz. Sıhhat hizmeti, insan gücüne ve onun kalitesine bağlıdır” tabirlerini kullandı.
‘ÖĞRETİM ÜYELERİ SON DERECE YETERSİZ’
Tıp fakültelerinin üç temele dayandığını vurgulayan Kaynak, birinci hususun eğitim olduğunun altını çizerek tıp dünyasının süratli bir ivme kazandığını belirtti. Kaynak, tıp dünyasındaki bilim suratının her iki buçuk ayda bir 2 kat arttığını söyledi.
Kaynak, “Bu bilgi suratını yakalayabilmek için çok güzel donanım ve çok sayıda öğretim üyesine muhtaçlık var. Zira tıp çok detaylandı. Ben göz doktoruyum, göz hekimliğinde 16 tane branş var. Bunun nedeni ise bilgi hacmi çok büyümüştür. Biz artık tıp fakültesi açıp 5-10 tane değişik branşlardan öğretim üyesi koyduğumuz vakit, oradaki öğrenciye hiçbir şey veremiyoruz. Çok temel ansiklopedik bilgileri veriyoruz. O bilgileri de o öğrenciler bugünkü koşullarda internetten öğrenebilir. Türkiye’de son 15 yıldır 70’e yakın tıp fakültesi açılmıştır. Bu tıp fakülteleri de aslında tıp fakültesi değildir. Ulusal ve memleketler arası eğitim standartlarına kriterlere uymamaktadır. Türkiye’deki tıp fakültelerinin yaklaşık yüzde 65’i akredite değil. 126 tane tıp fakültesinin, hatırladığım kadarıyla 37 tanesi akredite. Hasebiyle bu akredite olmayan kurumların, tıp fakültesi sayılmaması lazım. Kanun, levha tamam lakin öğretim üyesi yok. Öğretim üyeleri son derece yetersiz. Buralara, öğretim üyesi doldurmak ve insanlara öğretim üyesi sıfatını vermek için sanal otomatik doçentlik sistemi geliştirildi. Bu son yıllarda açılan üniversiteler, üniversite değil. Lakin bunlar öğrenci alıyorlar. Bir müddet sonra da bu öğrencilerin eline de birer tabip diploması veriyorlar. Bu öğrenciler, daha sonra meslek hayatında girdiği vakit şu sıkıntıyla karşılaşacak. Bu öğrenciler üniversiteden yetersiz eğitim alarak mezun olacaklar ve siz bir hastaneye gittiğinizde, tahminen de o öğrencinin eksik bilgisi yüzünden hayatınızı kaybedeceksiniz. Tıp eğitimi bu türlü bir şeydir. Tıp eğitimi insanın sıhhatine dokunuyor” diye konuştu.
‘ÖNÜMÜZDEKİ YILLARIN EN BÜYÜK SIHHAT SIKINTISI’
Her yıl tıp fakülteleri için 17 bin 500 kontenjan açıldığını lisana getiren Kaynak, Türkiye’nin bu kontenjan sayılarının altından kalkamayacağını vurguladı. Kaynak, “Elimizdeki tıp fakültelerinin bütün bir kısmında kâfi donanım, fiziki imkânlar ve öğretim üyesi yoktur. Münasebetiyle 17 bin 500 tane insan alıyorsunuz lakin bunun yüzde 2’lik bir kısmı akredite olmamış tıp fakültelerinde okuyan tabiplerden oluşuyor. Bu çocukların elinde diploma var lakin bu çocuklar nasıl bir hekim bu tartışılır. Bu durum önümüzdeki yıllarda sıhhat meselelerindeki en değerli sorunların başlangıcı olacaktır” dedi.
‘KAMU OTORİTESİ DOKTORU TACİZ EDİYOR’
Son olarak tabiplerin ve tıp fakültesi öğrencilerinin yurtdışına beyin göçü gerçekleştirdiğini lisana getiren Kaynak, bu durumun altı nedeni olduğunu vurgulayarak şöyle konuştu:
????Birinci neden iktisat. Bugün bir uzman tabip, açlık sonunun biraz üzerinde, yoksulluk sonunun biraz altında bir gelire sahip. Doktorlar şu an fakir bile değiller. Fakirden berbatlar. Bu paralarla, Türkiye’de tabip çalıştıramazsın. Gerçekten pandemi devri içerisinde kamuda hizmet veren 10 bine yakın doktor istifa etti, emekli oldu.
????İkinci neden ise çalışma şartları. Son çıkan düzenlemeyle birlikte, tabipler 5 dakikada bir hasta bakıyor. Tabiplerin hastaları bakma mühleti 5 dakika ile sonlandırıldı. Bu çalışma kaideleriyle doktoru tutamazsınız. Türkiye’de sıhhat çalışanları 36 saat nöbet tutuyorlar. Almanya’daki nöbet saati 12 saattir. Bunun ağır bakımı, acil servisi, acil nöbetleri, hafta sonları var. Doktorlar şu an Almanya’ya gitmeye çalışıyor bunun nedeni ise çalışma şartları ve nöbet saatleri. Türkiye’deki eşit özellikteki tabip ile Almanya’daki tabip karşılaştırıldığı vakit, Türkiye’deki 1 tabip, Almanya’daki 4 tabibin yaptığı işi yapıyor. Almanya’da bir hasta için ayrılacak müddet 20 dakika. Türkiye’deki bir doktor bir saatte 12 kişi bakıyorken, Almanya’da bir saatte 3 hasta bakılıyor. İnsani çalışma saatlerinden mahrum diyebileceğimiz çalışma şartları var.
????Üçüncü neden ise kamu otoritesinin mobbing’i. Doktorlara en ufak bir problemde soruşturma, kavuşturma açılır. En ufak bir meselede doktor, cezalandırma, sürgün, kanun kararında kararnamelerle çok ağır yaptırımlarla karşı karşıya bırakılır. Örnek vermek gerekirse, siz içeride hasta bakıyorsunuz, dışarıda sıra bekleyen hastalarla ilgili bir sorun oluyor, hastalar hekimi CİMER’e şikâyet ediyor. Bu sistem dünyanın hiçbir yerinde olamayan bir sistemdir. Bu sistem, kamu otoritesini doktoru taciz etmesi ve mobbing’idir.
????Dördüncü başlık, kamu otoritesinin sıhhat sistemini yürütmek gayesiyle, hasta bireylere devrettiği şuurlu şiddet yetkisi. Sıhhat sistemi bir yere kadar yürümüyor. Yapılan iş yürüsün diye değil vitrin olarak, oy veren vatandaşın gözün boyamak için işler yapılıyor. Bütün bunlara karşın sistemi yürütemiyorsunuz. Devlet sıkıntı kullanma yetkisini vatandaşa devretti. Vatandaşa diyor ki ‘Git sıhhat sisteminden ne istiyorsan onu al. Güç da kullanabilirsin. Ben senin arkandayım’ hissiyatını veriyor. Vatandaş bunu hissediyor. Bunun sonucunda sıhhatte şiddet doğuyor.
????Beşinci husus ise mesleksel uygulama kusuru (malpraktis). Bugün malpraktis denildiği vakit herkesin aklına tıp alanı ve hekimler gelir. Öbür mesleklerin hiçbiri gelmez. Başka mesleklerde malpraktis yokmuş üzere davranılır. Tıp alanında o denli bir şey yok. Tabibin bir yanlışı olmasa bile hasta gidip dava açabiliyor. Malpraktis, doktorları çok endişelendiren bir durumdur. Zira her insan üzere doktorların de yanılgıları olur. Bunlar düzeltilebilir bir kusur ise düzeltilebilir. Lakin bazen hiç kusuru olmadığı üzere hastalar ve hasta yakınları tarafından cezalandırılıyor. Bunun içinde şiddet de var bunun içinde tüzel yollar da var. Tüzel yollarda hem ceza hem de tazminat davları açılıyor. Bu durumdan tabipler mustarip. Bu da hekimlik yapmayı Türkiye’de çok zorlaştıran bir durum.
????Altıncı unsurda liyakatsizlik yer alıyor. Başta üniversiteler kurumlar, çalışan ve emek veren insanların emeklerine ve kalitelerine bakılmaksızın, seçimler yapılır. Bu seçimlerde akraba ve yakın kayırmaları başrol oynar. Genç beşerler önlerinde yükselme geleceği göremiyorlar. Bunun da en kıymetli nedeni sistemin liyakatsizlik üzerine kurulmuş olmasıdır.
Bu altı nedenle genç arkadaşlarımız Türkiye’de çalışmak istemiyorlar. Yalnızca ocak ayında 197 doktor, yurt dışına gitmek için Türk Tabipler Birliğinden doküman aldı.
