Miguel de Unamuno 1936 nın son günü öldüğünde arkasında birçok eser ve üzerinde düşünülmesi gereken gebze escort fikirler bırakmıştı İnsanın mantığı ve inancı aklı ve hisleri ortasındaki tansiyonlara dair söyleyip yazdıkları kendisinden sonraki muharrir ve düşünürleri etkilemişti Roman ve hikayelerindeki karakterler ve onların başına gelenler çoğunlukla bu göztepe escort minvalde seyreden kıssalardan oluşuyordu
Unamuno iç çatışmalarıyla kendisinin sözüyle insan olmasından kaynaklanan çelişkileriyle ve bir mantığa oturttuğu öfkesiyle nam salmış bunları bilgece lisana getirmesiyle ünlenmiş bir düşünürdü Cahillikte ısrar edenlere halkalı escort şifa dilerken hayatı savunuyor ve akıl duygu ayrımını pek güzel karşılamıyordu Dahası kişinin inandıkları ve dinin inandırdıkları ortasında yaptığı ayrım devrin İspanyası ndaki muhafazakârlar tarafından çok sert biçimde eleştirilmişti Meğer haramidere escort muharrir inanç yaşam tansiyonunun suniliğine dikkat çekmiş ve bunun felsefi sorgulamasına girişmişti Daha doğrusu bu tansiyona dair sorularına cevaplar aramıştı
Unamuno halis bir felsefeci olduğundan her şeyin başına soruları ve içerenköy escort sorgulamayı yerleştirmişti Denemelerinde ve romanlarında da sorgulayan karakterler ön plandaydı Ömrünün son devrinde yayımlanan kişinin benliğini ve telaşlarını sorguladığı mektup biçiminde kaleme aldığı ‘Satranç Ustası Don Sandalio nun Romanı’ da innovia escort Unamuno nun bu metinlerinden biriydi
MÜNZEVİNİN DON SANDALIO’YLA KARŞILAŞMASI
‘Satranç Ustası Don Sandalio nun Romanı’nın inzivada yaşayan anlatıcısı vakti vaktinde etrafındakilerin aptalca hallerinden sıkılmış ama buna karşın diğerlerinden kaçamamış biri istanbul escort Kıyıda sakin sessiz yaşarken çabucak her gün uğradığı dernek kısa müddet de olsa toplumsallaştığı bir yer ve orada satrancı hayatının merkezine yerleştiren Don Sandalio yla tanışıyor Bu müsabaka ve sonrasında kadıkoy escort yaşananlar Unamuno nun roman içinde romana öykü içinde öyküye ve gerçek kurgu karışımına dönüşen bir metin hâline geliyor
Anlatıcı dalgalar ve ağaçlarla dost olmak için geldiği kıyıda arkadaşı Felipe ye kağıthane escort gönderdiği mektupta insanlardan nefret etmediğini ama aptallıktan sıtkı sıyrıldığını yazarken kendisini Robinson a benzetiyor Ne kadar da benziyorum Robinson a İnsanların çıplak ayak izlerini görmekten değil ancak aptal ruhlarının kelamlarını kartal escort duymaktan kaçıyorum ve kendimi izole ediyorum ki aptallıklarının sürtüşmesinden korunabileyim Kıyıya vuran dalgaların sesini ya da dağdaki ağaçların yapraklarında rüzgârı dinlemeye gidiyorum Hiç erkek yok Bayan da yok elbette Şimdi konuşmayı sökmemiş ailesinin meskende öğrettiği şükranları bir papağan misali nasıl tekrar edeceğini bilmeyen bir çocuk vardır en fazla
Ağaçların dalgaların rüzgârın ve ıssız kıyının kendisini insanlardan uzaklaştırdığını bu türlü keyifli olduğunu lakin bunun uzun sürmemesinden korktuğunu da not ediyor mektuplarından birinde Bahsi geçen kaygı üye olduğu derneğe gidip gelmeye başlamasıyla gerçeğe dönüşüyor
Satranç Ustası Don Sandalio’nun Romanı Miguel de Unamuno Tercüman Bengi De Sa Matos Paixao 76 syf Timaş Yayınları 2021 İnsanların kart oyunlarıyla vakit öldürdüğü az irtibat kurduğu ve bir şeyler okur üzere yaptığı bir dernek bu Anlatıcı kaçtığı aptallıklarla burada tekrar karşılaştığını düşünürken etrafını gözlemlemeyi de ihmal etmediği sırada gözü satranç oynayanlara takılıyor bir güruh satranç tahtası etrafında toplanmış atılımları izleyip tartışırken kalabalıktan birinin seslendiği Don Sandalio yu fark ediyor Onun hayatına dair hiçbir şey tasavvur edemedim onu çok umursadığım da söylenemez Hayal etmeyi seçiyorum Derneğe sırf satranç oynamak için geliyor ve tek söz bile etmeden hasta bir açgözlülükle oynuyor Satranç dışında bir dünya yok üzere onun için Başka oyuncular ona hürmet duyuyor tahminen de görmezden geliyor gerçi belirli bir acıma duygusu hissettiklerini de fark ettim Onun için bir manyak denilebilir Lakin her vakit tahminen de ona acıdıklarından kendisiyle satranç oynayacak birini bulmayı başarıyor
Anlatıcı gördüğü ve hayal ettiği zihninde bir kıssa yazdığı Don Sandalio ortasında gidip gelirken tanıyanların ona nasıl davrandığını satrancın onun için ne manaya geldiğini ve bu adamın benliğinin derinliklerinde neler olup bittiğini düşünüyor Akabinde Don Sandalio imgesinin kendisini her yerde izlediğini fark ediyor
Zihnini açan ve artık onsuz yaşayamayacağını sandığı Don Sandalio yla ilgili anlatıcının ayırdına vardığı diğer bir şey daha bulunuyor İnsanlardan saçmalıklarından aptal uygarlıklarından ne kadar kaçmak istersem isteyeyim tekrar de bir beşerim olmak istediğimden daha çok beşerim ve onlardan uzakta yaşamayı başaramayacağımı düşünüyorum Beni çeken şey bu aptallık Bunun beni içten içe rahatsız etmesine gereksinimim var
SORU VE KARŞILIKLARA HAMİLE SESSİZLİKLER
Anlatıcı dostu Felipe ye yazdığı mektuplarda Don Sandalio nun satrancı bir ibadet üzere nitelediğinden onu izlemenin ve onunla arkadaşlık kurmanın kendisini insanın en büyük trajedilerinden biri dediği aptallıklardan uzaklaştırıldığından ve gittikçe bu gizemli adamı daha çok tanımak istediğinden bahsediyor Bununla birlikte Don Sandalio nun keyifli olup olmadığını ve rastgele bir trajedinin çemberinden geçip geçmediğini de merak ediyor Başladıkları oyun anlatıcının hem kendi fikirlerini ortaya döktüğü hem de Don Sandalio yla ilgili fikirler yürüttüğü bir aksiyon hâline geliyor Hatta anlatıcı işi bir uzunluk öteye götürüyor Benim Don Sandalio m dernekte satranç oynayan değil başkası beni ruhumun derinliklerine sokan peşimi bırakmayan Don Sandalio onun hayalini kuruyorum hatta onunla birlikte acı çekiyorum Sonra Don Sandalio m hakkında düşünerek onu kendime dönüştürdüğümü ve ikili kişilikten mustarip olduğumu düşünerek titredim Gerçek şu ki bu yeterliydi
Var olan Sandalio ile zihninde kurguladığı Sandalio ayrımı anlatıcıyı kimi anlarda delirme noktasına getiriyor Anlatıcı ve Don Sandalio bazen tek bir ruhta birleşiyor bazen de hengameye tutuşuyor Anlatıcı Don Sandalio yu merak ederken aslında kendi benliğini eşeliyor kimi anlarda kendisini Don Sandalio ya benzetiyor kimisinde ise onu kendisine Vakit zaman anlatıcı güya bir ayna karşısında duruyormuş izlenimi veriyor
Don Sandalio nun suskunluğuna karşılık anlatıcının konuşkanlığı dikkat cazibeli İkili ortasındaki alaka satrançtaki hayati ataklara benziyor Don Sandalio nun suskunluğuyla yaptığı ataklar anlatıcının merakını artırıyor ve onunla ilgili yerli yersiz fikirler dolaşıyor zihninde Don Sandalio nun dediği üzere hayat ve oyun sorunlar sunuyor İnsanların aptallıkları ve tesadüfen karşısına çıkan oyuncunun öyküsü bunların başında geliyor Bir de anlatıcının her gün uydurduğu yeni hatıralar
Anlatıcı sonra fark ediyor ki herkesin kendi Don Sandalio su olabilir ve herkes onu hayal ederek roman yazabilir Akabinde yeni sorular doğuracak cevaplar geliyor Yoksa mektuplardaki Don Sandalio benim Don Sandalio m aslında sevgili Felipe nin ta kendisi mi Bütün bunlar Felipe nin kurgulanmış bir otobiyografisi ve görünüşe nazaran tıpkı vakitte benim bilinmeyen okurum mu Mektupların yazarı Felipe Satranç oyuncusu Don Sandalio Buğulu aynalardan oluşan bir galerideki figürler Her şair her yaratıcı her roman muharriri roman yaratıcısı karakterler yaratarak aslında kendini yaratır ve şayet onlar meyyit doğarsa kendisi de bir meyyit üzere yaşıyor demektir
Unamuno tek bir andan Don Sandalio nun son derece vakur bir halla satranç oynadığı ve anlatıcının onu gördüğü dakikalardan hareketle yazdığı romanda sessizliklerin aslında pek çok soruya ve cevaba hamile olduğunu kişinin kendisini ve etrafında yaşananları sorgulamak için buradan hareket edebileceğini gösteriyor okura Sonrasında yaşanacakların yahut düşünüleceklerin satranca ve ataklara benzeyebileceğini sezdiriyor
