Türkiye’nin kanayan yarasının cezaevleri olduğu vurgusu yapan Türk Tabipleri Birliği (TTB) Merkez Kurulu Lideri Prof. Dr. Şebnem Korur Fincancı, tarafsız ve bağımsız olmayan İsimli Tıp Kurumu’nun (ATK) tek adres olarak gösterilmesinin önemli bir sorun olduğunun altını çizdi.
Her türlü fiziki baskı ve şiddetin arttığı, ölümlerin yaşandığı Türkiye ve bölge cezaevlerinde İnsan Hakları Derneği’nin (İHD) datalara nazaran, 604’ü ağır olmak üzere toplam bin 605 hasta hasta tutuklu bulunuyor. Kamu hastanelerinin verdiği “cezaevinde kalamaz” raporlarına karşın aksi istikamette karar vererek, hasta tutukluları tahliye etmeyen ATK, tutukluların hayat hakkını ihlal ediyor. Prof. Dr. Şebnem Korur Fincancı, cezaevinde yaşanan ölümlere, ATK’nin kararları ve tutukluların sıhhate erişiminin engellenmesine ait değerlendirmelerde bulundu.
‘KELEPÇELİ MUAYENE DAYATILIYOR’
Cezaevlerindeki hasta tutukluların yaşadığı birçok sıkıntıdan haberdar olduklarını belirten Fincancı, Mezopotamya Ajansı’nın aktardığına nazaran şöyle konuştu:
“Cezaevi yönetimleri üzere hastanelerden de kaynaklı problemlerle karşı karşıyayız. Ne yazık ki bununla ilgili bazen etik ihlallerle de karşılaştığımız oluyor. İnsanlara kelepçeli muayenenin dayatıldığını görüyoruz. Bunun önemli manada hem insanlık onuruna ters bir durum hem de hasta mahremiyetini etkileyen bir yanı var. Bu durumdan kaynaklı da tutuklular hastanelere gitmekten kaçınıyor.”
Tutukluların hastalık durumlarının değerlendirilmesinde ATK’nin adres olarak gösterilmesini eleştiren Fincancı, “Yerellerden bilimsel ortamlar ve üniversiteler kullanılabilecekken ATK’lerin tek adres olarak gösterilmesi önemli bir problemdir. ATK, ne yazık ki Adalet Bakanlığı’nın bağlı bir kuruluşudur. O yüzden tarafsızlık ve bağımsızlık prensibini zedeleyen bir yerde durduğunu biliyoruz. Aysel Tuğluk örneğinde olduğu üzere aslında bilimsel manada değerlendirmede önemli eksiklikle karşı karşıya kaldık. Taraf olmayan, bağımsız bir yapılanmaya muhtaçlık var” tabirlerini kullandı.
‘BU ÜLKENİN KANAYAN YARASI HAPİSHANELERDİR’
Sağlığa erişimin bir hak olduğunun altını çizen Fincancı, “Ne yazık ki Türkiye’de, özgür insanların bile sıhhate erişimiyle ilgili problemler yaşandığını bugün artık biliyoruz. Bu ülkenin kanayan yarası hapishanelerdir. Üstelik insan hakları örgütlerinin, alandaki mesleksel örgütlerin bu mevzuda müşahede, kıymetlendirme yapabilmesi ve datalar sunabilmesinin önü kesilmiş durumda. Yıllardır, insan hakları örgütleri ve meslek örgütleri cezaevlerine giremiyor. Cezaevlerinde, insanların sıhhat meseleleriyle ilgili değerlendirmeler yapmakta kahır yaşanıyor. Böylesi bir durumdayız” sözlerini kullandı.
‘CEZAEVİ VEFATLARI HER ŞARTTA KUŞKULU OLARAK KABUL EDİLİR’
Cezaevlerinde sık sık gündeme gelen ölümlere de değinen Fincancı, “Cezaevinde mevt meydana geldiğinde her şartta kuşkulu olarak kabul edilir. Zira devletin muhafazası altındaki insanların vefatından kelam ediyoruz. Demek ki müdafaa yükümlülüğüyle ilgili bir sav ortaya çıkabilir. Devletin bir iddiayı bertaraf edebilmesinin yolu ise tesirli ve kapsamlı bir soruşturma ve belgeleme süreci işletmesidir. Bunu da bağımsız heyetlerle yapması gerekir. Ancak ne yazık ki bu türlü olmuyor. Sonrasında bu durum kamuoyunda önemli tartışmalara neden oluyor” dedi.
Şüpheli ölümlerin bilhassa de bir devletin sorumluluğundan şüphelenilen ölümlerin belgelenmesi ve tesirli bir halde soruşturulmasına ait Minnesota Protokolü’nün olduğunu belirten Fincancı, şöyle devam etti: “Defalarca bununla ilgili eğitimler yapıldı. Avrupa Birliği’nden (AB) kaynaklar baz alındı lakin bunların hiçbir formda hayata yansıması olmadı. Bu türlü bir meseleyle karşıya karşıyayız. Cezaevlerinde son periyotta nitekim sıhhatsiz bir ortamla karşı karşıyayız. Cezaevlerinden gerisi arkasına ölümlerin gelmesi, bu insanların sıhhate erişimleriyle ilgili meselelerin olduğunun göstergesidir. Bağımsız kurumların kurulması gerekiyor. Bağımsız heyetlere denetleme müsaadesi verilmesi gerekiyor ki böylesi bir süreç işleyebilsin. Bir de bu insanların hastalıklarıyla ilgili değerlendirmelerin bağımsız ve bilimsel ortamda yapılması gerekiyor. Üniversiteler diyorum fakat üniversitelerin bağımsızlığı kaldı mı? Yani 130 binin üzerinde kamu görevlisinin bir gecede Kanun Kararında Kararname (KHK) ile atıldığı, hala o KHK’lerle insanların işlerinden atılmaya devam ettiği şartlarda kamu çalışanlarının bağımsızlığı da zedelemiştir.” (HABER MERKEZİ)
