Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın NATO Harika Devlet ve Hükümet Liderleri Tepesi dönüşünde uçakta gazetecilere açıklamalar yaptı. Bütün önderlerin tansiyonun düşürülmesinden yana olduğunu söyleyen Erdoğan, “Türkiye, her vakit olduğu üzere bu doruklar vasıtasıyla da NATO’nun geleceğinin şekillenmesinde değerli bir rol oynamaya devam edecektir” dedi.
Asgari fiyat konusunda yıl ortasında yeni kıymetlendirme yapılabileceğini söyleyen Erdoğan, seçim kanununun da hızla çıkarılacağını tabir etti. CHP başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun, “Ülkeler Türkiye’ye sırtlarını dönüyor” kelamlarını de eleştiren Erdoğan, 40’tan fazla başkanla görüşme yaptığı karşılığını verdi.
Erdoğan’ın açıklamaları ve sorulara verdiği cevaplar şöyle:
ZİRVE VERİMLİ GEÇTİ: NATO Fevkalâde Devlet ve Hükümet Liderleri Tepesi münasebetiyle Brüksel’e gerçekleştirdiğimiz ziyareti tamamladık. Global güvenlik algısında önemli değişikliklerin yaşandığı bir periyotta NATO müttefikleri olarak bir ortaya geldik. Tepeye dair ayrıntılı değerlendirmelerimizi Karargah’daki basın toplantısında paylaşmıştım. Burada yalnızca birkaç konuya kısaca değinmek istiyorum. Tepede, Rusya-Ukrayna savaşındaki gelişmeleri ve bunun yansımalarını müttefiklerimizle etraflı biçimde kıymetlendirme fırsatı bulduk. Ateşkesin ve barışın sağlanmasına yönelik sürdürdüğümüz ağır diplomatik teşebbüsler hakkında müttefiklerimizle bilgiler paylaştık. Krizin tırmanmaya başladığı noktadan itibaren NATO’nun rolünün değerini vurgulamıştım. NATO’nun insicamının korunmasına dair halimizi burada da açıkça tabir ettim. Günlük siyasi hesaplar uğruna NATO’nun yıpratılmaması gerektiğini lisana getirdim. Tepemiz her açıdan verimli ve başarılı geçti.
TÜRKİYE’NİN POZİSYONU MÜSTESNA: Bu kapsamda pahalı dostum Genel Sekreter Stoltenberg’in misyon müddetinin bir yıl daha uzatılmasını memnuniyetle karşıladık. Bu, bizim de kuvvetle desteklediğimiz bir karardı. Hakikaten sahiden ittifakla alınan bir karar oldu ve bir yıl daha uzatıldı. Toplantı marjında, Fransa Cumhurbaşkanı, İtalya, Estonya, İspanya ve Birleşik Krallık Başbakanlarıyla ikili görüşmeler gerçekleştirdim. Gelinen noktada Türkiye’nin NATO müttefikleri ortasındaki müstesna pozisyonunun ve bölgesindeki kritik rolünün daha güzel anlaşıldığı aşikardır. Hem müttefiklerimiz hem de dünyanın bunun idrakine artık daha fazla varmış olduğunu gördüm ve buna da inanıyorum. Bu yıl Haziran ayında NATO’nun Madrid Tepesi düzenlenecek. Brüksel’deki Başkanlar Toplantısı, Madrid Tepesine giden süreçte kritik bir dönemeci teşkil etmiştir. Türkiye, her vakit olduğu üzere bu tepeler vasıtasıyla da NATO’nun geleceğinin şekillenmesinde kıymetli bir rol oynamaya devam edecektir. Ziyaretimizin ve temaslarımızın hayırlara vesile olmasını Rabbim’den temenni ediyorum.
SORU: Rusya-Ukrayna savaşı sonrasında NATO-AB bağlarını nasıl değerlendirirsiniz? Bu işgal bize neler gösterdi? NATO Genel Sekreteri “Güvenliğimiz konusunda yeni bir gerçeklikle karşı karşıyayız. Bu yüzden caydırıcılığımızı ve savunmamızı daha uzun vadede tekrar düzenlemeliyiz.” formunda açıklaması olmuştu. Bu yeni devirde Türkiye’nin rolü konusunda neler söylersiniz? Bir de kimyasal ve nükleer silahların kullanımı konusunda dünya adeta diken üstünde, karşılıklı açıklamalar geliyor, bu mevzudaki görüşleriniz nedir?
Her şeyden evvel bu kriz iki hususu gözler önüne serdi. Bunlardan birincisi Avrupa güvenliğinin temel taşı, temel yapısı NATO’dur. Bunu çok açık, net olarak görmüş bulunuyoruz. İkincisi, Türkiye bölgesel güvenliğin temini için vazgeçilmez bir müttefiktir. Gerek ikili görüşmeler gerekse tepe toplantısı esnasında başkanların birçoğu bunu lisana getirdiler. 70 yıllık üyeliğimizde NATO’ya en kapsamlı katkıları veren Türkiye, müttefiklerden farklı olarak bunu her tarafıyla karada, denizde, havada, siyasi etkinliklerinde ortaya koyan bir ülke oldu. İttifak dayanışması ruhuyla üzerimize düşeni imkanlarımız ölçüsünde yapmaya da devam edeceğiz. Bu süreci de Türkiye birebir kararlılıkla, güvenilirlikle yeniden sürdürüyor. Hatta bu hususta örnekliğini ortaya koyuyor. Bunu da bütün siyasi önderler olsun, komuta kademeleri olsun, bizimle paylaşıyorlar. Bunu da iftiharla gördük. Bundan ötürü da doğal memnuniyetimizi bilhassa söz etmek isterim.
Diğer taraftan, kitle imha silahlarının kullanımını elbette insanlığa karşı işlenmiş hata olarak kıymetlendiriyoruz.
SORU: Ukrayna-Rusya savaşının başından beri aktif bir diplomasi yürütüyorsunuz. Bu süreçte garantörlük ve arabuluculuk konusu tartışmaya açıldı. Türkiye garantör ülke olacak mı? Garantörlük kelam konusu olduğu takdirde Ukrayna ve Rusya kaidelerini yerine getirmezse bu Türkiye için bir sorun teşkil eder mi?
Savaşı sonlandırmak için başından itibaren büyük uğraşlar ortaya koyduk. Bu çabalarımızı gerek başkanlar düzeyinde şahsım sürdürdü, gerekse Dışişleri Bakanımız muhataplarıyla birçok görüşme yaptı. Hatta Rusya ve Ukrayna Dışişleri Bakanlarını Antalya’da bir ortaya getirdi. Akabinde bir Moskova ziyaretini, bir Lviv ziyaretini de gerçekleştirdi. Yeniden bunun dışında Ulusal Savunma Bakanımın muhataplarıyla yaptığı birçok görüşme oldu. Bunları devam ettiriyorlar. Alışılmış bütün bunlar garantörlük, bunun dışında arabuluculuk vazifesini Türkiye’nin yapabileceğinin en hoş örneği oldu.
Burada Rusya ile Ukrayna ortasında müzakere edilen 6 başlık var. Ancak bu 6 başlığın 6’sını da her iki taraf kabullenmiyor. Bilhassa 4 başlık üzerinde bir mutabakat varmış üzere bir durum kelam konusu. Bunlardan bir tanesi bilhassa bu NATO problemiyle ilgili. Ukrayna birinci başlarda bu mevzuya ehemmiyetle asılıyordu fakat daha sonra NATO üyeliğinden çekilebileceğini Zelenskiy söz etmeye başladı. Bir başka husus, bilhassa Rusya’nın resmi lisan olarak kabul edilmesi sıkıntısı. Zelenskiy bunu da kabul etti. Aslında Rusça Ukrayna’nın çabucak her yerinde konuşulan bir lisan. Bu noktada da bir sorun yok. Bir öteki husus silahsızlanma sorunu. Alışılmış Ukrayna bir devlet, yani silahsızlanmayı A’dan Z’ye kabul kelam konusu değil. Lakin bu mevzu da anlaşılamaz değil. Yani orada da aşikâr odunların verilebileceğini Ukrayna tarafı söz etti. Dördüncü husus, ki tekrar Ukrayna’nın da burada bir mutabakatı var; o da bu kolektif güvenlik dedikleri problem. Bu hususta da Ukrayna olumlu bir yaklaşım ortaya koydu. Lakin doğal Ukrayna Kırım ve Donbas bahislerinde bu kadar rahat değil. Donbas probleminde en sonda hoş bir adım attı, bana nazaran akıllı bir liderlik diyebiliriz ve “Bu bahiste referanduma gitmem gerekir” dedi. Bu bahisle orayı kestiler. Şu anda bu türlü bir durum var. Kaldı ki Rusya 2014’te Kırım’ı işgal ettiği vakit, biz çok açık, net bu işgale karşı çıkmıştık ve o günden sonra da Putin ile yaptığım her görüşmede bu işgale karşı çıktığımızı daima söylemiştim. Lakin o vakit Batı bu işgale bugün olduğu üzere çok açık, net bir hal koymamıştı. Bu tutumu koymadıkları için işte bugün başımıza bunlar geldi. Alışılmış Kırım ile birlikte Donbas, Donesk, Luhansk vesaire bütün bunlar Kırım’ın adeta bir çarpanı oldu. Ve biz bu mevzudaki halimizi bu formda ortaya koyduk. Alışılmış bu 6 başlığın 4’ü için şu anda Ukrayna tarafından olabilir deniyor lakin öbür ikisi hakkında olumlu bir yaklaşım kelam konusu değil. Artık benim bugün Zelenskiy ile bir görüşmem olacak. Putin ile büyük ihtimalle yeniden hafta sonu yahut hafta başı bir görüşmem olabilir. Bu görüşmelerde de bu NATO’daki görüşmelerin kendileriyle bir müzakeresini, değerlendirmesini yapıp, bundan sonraki sürece yönelik “Artık barış için atılacak adımın mimarı sen olmalısın” demeliyiz. “Buna bir onurlu çıkış yap” demek suretiyle bu işi tatlıya bağlamanın yolunu aramamız lazım.
SORU: Türkiye’nin ABD ile sürdürdüğü yeni F-16’lar, F-16 modernizasyon kitleri konusunda olumlu gelişmeler var mı? Türkiye’nin Kiev’de kalan A400m uçaklarının geri getirilmesi konusunda bir süreç, teknik hazırlık var mı? Karadeniz’de döşenmiş birtakım mayınların özgür kalması sonucunda ortaya çıktığı sav edilen tehlike, tabir edildiği üzere önemli bir boyutta mıdır? NATO bu hususta Türkiye’ye teknik bir takviye verebilir mi?
F-16’larla ilgili olarak görüşmelerimizi Ulusal Savunma Bakanımız muhataplarıyla yürütüyor ve bu mevzuda şu an prestijiyle olumlu bir süreç devam ediyor. Uçakların modernizasyonuyla ilgili olumlu yaklaşımlar var. Başka taraftan yeni alımlarla ilgili olarak da olumlu yaklaşımlar var. Biden’ın bana “Ben kongreye bu mevzuyla ilgili olumlu yaklaşımımı sunacağım ve mevzunun da takipçisi olacağım.” istikametinde tabirleri oldu. Temenni ederim ki bu istikamette şayet sonuç devam ederse, noktalanırsa o vakit biz yeni alacağımız F-16’lar ve eldekilerin modernizasyonunu hızla bitirme fırsatını bulacağız.
Mayınlar konusuna gelince, bu mevzuyla ilgili olarak, bütün önlemler tarafımızdan alınmıştır. Gerek Ulusal Savunma Bakanımın gerek Deniz Kuvvetleri Komutanımın ortak kanaati, bunlar bu türlü başıboş bir durumda değil. Ayrıyeten bu mayınların kendilerini kilitleme durumu kelam konusu. Yani su yüzüne çıktığı anda bu mayınlar kendi kendini kilitliyor, adeta kendi kendini patlatıyor. Bu türlü bir özelliği de var. Bunun dışında da Deniz Kuvvetlerimiz her türlü önlemi almış vaziyette.
A400m uçaklarıyla ilgili olarak hem Ukrayna hem de Rusya ile temaslarımızı sürdürüyoruz. Bize her türlü teminatı veriyorlar. Diyorlar ki “Şu an prestijiyle bunu çekmeye kalkarsak, hava alanında ezalar var. Bundan ötürü bu türlü bir riski göze almayalım. Biz sizinle irtibat halindeyiz ve sağlıklı bir duruma girildiği anda bu uçakları sizlere göndereceğiz.”
SORU: Biden ile ayaküstü sohbetiniz oldu, bunu merak ediyoruz. Amerika’nın S400’lerin Ukrayna’ya verilmesini istediği argümanı Amerikan basınında yer aldı. Türkiye, bu ciddiye alınacak bir tez diyerek birebir yerden karşılık verdi. Hatta Fahrettin Beyefendi “Batı dünyası bu çeşit temelsiz savlar yerine evvel şartsız F-35 programına Türkiye’yi katsın.” dedi. Siz keza pek çok kere bu bahis kapandı dediniz. ABD inatla, ısrarla neden bu mevzuyu tekrar gündeme getiriyor? Bir de Amerikan şirketlerinin Rusya’dan çıkacak olması nedeniyle biraz bu türlü problemler yaşanırken yeniden de bu şirketlerin Türkiye’ye gelişi konusunda beklentiniz nedir?
Her şeyden evvel S400 konusunda nasıl en başta bizim için bu iş kapanmıştır dediysek, bugün de biz tıpkı noktadayız. Bu bahis bizim için kapanmıştır. Bunlar savunma noktasında bizim kendi malımızdır, bu bitmiştir. Bir başka mevzu Wall Street Journal’ın yazdığına karşı Bağlantı Liderimiz gerekli karşılığı bütün hassasiyetiyle zati vermiştir. O yanıt onlara kâfi de artar bile. Daha fazlasına da bu bahiste gerek yok. Zira bunların bütün işi ortalığı karıştırmak. “Buradan sanki Türkiye’ye nasıl bir darbe vururuz da onu düşünceye sokarız” bu türlü bir çabanın içindeler. Anında müdahale ederiz, sonuç alamazlar.
Diğer boyutta, yalnızca Amerikan şirketleri değil, dünyanın birçok markası, kümesi Rusya’dan ayrılıyor, çıkıyor. Bunlardan ülkemize gelenlere doğal ki kapımız açıktır, buyursunlar gelsinler deriz. Bunun dışında yeniden muhakkak sermaye kümelerinden ülkemize gelip bizde imkanlarını park etmek isteyenler olursa onlar için de alışılmış ki kapımızı kapalı tutmayız. Buna da kapımız açıktır.
Yaptırımlar noktasında da BM’nin aşikâr çizgilerini biz de kıymetlendiririz lakin şunu da unutmayalım ki bütün bu adımları atarken bizim Rusya ile olan münasebetlerimizi bir kenara koymamız mümkün değil. Bunu ben çok evvel de açıkladım biliyorsunuz. Çünkü bugün yalnızca doğal gaz düşünüldüğünde, kullandığımız doğal gazın yaklaşık yarısını biz Rusya’dan alıyoruz. Bunun yanında Akkuyu Nükleer Güç Santralimizi bugün Rusya ile yapıyoruz. Biz bunu da bir kenara koyamayız. Ben bunu bugün Macron’a da söylediğimde “haklısın” diyor. Yani orada yapılacak rastgele bir şey kelam konusu değil. Bu husustaki hassasiyetimizi korumak durumundayız. Birincisi ben halkımı karda kışta soğukta bırakamam. İkincisi sanayimizi büsbütün sıfırlayamam. Bunları korumak durumundayız. Biz devletiz, 85 milyon nüfusumuz var. Üzerimize düşen her türlü misyonu de yaparız, yapıyoruz. Şu anda Ukraynalılar için 56 civarında insani yardım tırını biz bölgeye gönderdik. Bunların içerisinde besini var, giyeceği var, ilacı var. Bunlar hala artarak da devam ediyor.
SORU: İki yıl kadar evvel Fransa başkanı Macron, “NATO’nun beyin vefatı gerçekleşti” demişti ve siz de buna çok sert bir karşılık vermiştiniz. Bugün baktığımız noktada bırakalım NATO’nun beyin vefatını tekrar doğuşunu izliyoruz. Macron ile de bir ortaya geldiniz. Kendisinin de bu krizde arabuluculuk uğraşları oldu. Öncelikle Fransa’nın bu gayretlerini nasıl değerlendiriyorsunuz? ABD Lideri Biden ile alakaları nasıl değerlendiriyorsunuz? Birinci vazifeye geldiğinde “Diğer ABD Liderleri üzere başlamadık” demiştiniz.
Macron ile ilgili kısımdan başlayalım. Demek ki NATO’nun beyin vefatı gerçekleşmemiş. Bu türlü bir şey de kelam konusu değilmiş. O çok bahtsız bir açıklamaydı. Bu şanssız açıklamanın akabinde da Macron şu anda NATO içerisinde en faal rolü oynayan önderlerden bir tanesi durumunda. Oldukça uğraşlı. Gerek Ukrayna gerek Rusya gerek öteki ülkelerle olan görüşmelerde Macron’u çok faal görüyorum. Bununla ilgili olarak da öbür ülkelerin, önderlerin Macron’a bakışı da değmişmiş vaziyette. Bütün bunlarla birlikte de Türkiye-Fransa ortasında attığımız kimi adımlar vardı. O adımları, Türkiye-Fransa bağlantılarını yine ele almak ve hatta Türkiye-Fransa-İtalya olarak üçlü attığımız adımları tekrar hayata geçirmek için çalışmalarımızı sürdürmeyi karar altına aldık. Temennim odur ki inşallah seçim sonrası bu yeni süreci güçlü bir formda başlatırız diye düşünüyorum.
Biden’a gelince, Biden ile bu tepede ayaküstü bir hal hatır sorduk. Önümüzdeki süreçte kendisiyle telefon diplomasisiyle birtakım bahisleri ele alma fırsatımız olacak. Lakin tabi burada Ulusal Savunma Bakanım muhatabıyla bu F-16’lar konusunu görüştü.
SORU: Üçlü dediğiniz Fransa-İtalya-Türkiye STAMP-T füzesini mi kastediyorsunuz?
Evet, Eurosam. O mevzuyu Macron ile görüştüğümüz üzere Draghi ile de görüştük. Draghi de benden sonra Macron ile yaptığı görüşmede bu mevzuyu açtı.
SORU: Savaşın başlamasından bu yana gerek Avrupa gerek ABD’nin tahlile yönelik somut adımlar atmadığını görüyoruz. Tepede tansiyonun düşürülmesi ya da tahlil odaklı bir eğilim gördünüz mü?
Aslında önderlerin büyük bir çoğunluğu tansiyonun düşürülmesinden yana. Zira ortada son devranın en büyük felaketi yaşanıyor. Binlerce çocuk, bayan, sivil maalesef öldürülüyor. Bütün bunları görüp de hala “vurun gitsin” demek mümkün değil. İşin maddi boyutuna baktığımız vakit o da farklı bir felaket. Artık bütün bu gelişmeler karşısında en kısa yoldan burada ateşkes nasıl olur, bunun hesabı, uğraşı içindeler. Bu bahiste herkes ateşkesin bir an evvel olması konusunu gündeme getiriyor. Temennim odur ki burada daima birlikte yapacağımız bir dayanışmayla bunu sağlayalım, bunu başaralım. Şayet bunu başarabilirsek hakikaten insanlığa en büyük hizmeti yapmış oluruz.
SORU: Rusya-Ukrayna savaşı sonrası önderler son periyotta art geriye ülkemize geliyorlar. Bu yalnızca Rusya-Ukrayna savaşı sebebiyle mi oluyor? Türkiye yaptıklarınızla kilit ülke pozisyonuna geldi lakin sanki yeni bir koridor yahut yeni bir nizam için mi önderler Türkiye’ye geliyor? Bilhassa Libya ve Doğu Akdeniz denkleminin de başkanların Türkiye’ye gelmesinde tesiri var mı?
Ağırlıklı olarak olağan ki Rusya-Ukrayna, bu işin ana başlığını teşkil ediyor. Elbette bu ziyaretlerle birlikte ikili münasebetlerimizi masaya yatırma fırsatımız da oluyor. Gelen ülkelerle bölgeye dair sıkıntıları da masaya yatırıyoruz. Mesela Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev kardeşimin günübirlik ziyaretinde ana başlığımız Rusya ve Ukrayna oldu. Kendisi de Rusya’yı en yeterli tanıyan önderlerden biri. Sayın Putin ile olan münasebetleri malum. Bu savaşı da en güzel tahlil edenlerden biri. Bunları kendisiyle çok açık, net konuşma fırsatımız oldu. Polonya Cumhurbaşkanı Duda da burada gerçekten takdire şayan birisi. Polonya bölgede 2 milyon civarında mülteciye konut sahipliği yapıyor. Başka taraftan şu anda Ukrayna’dan sonra Rusya’nın amacında olabileceğini düşünüyor. Onun için de alışılmış kendine nazaran bütün önlemlerini alıyor, almak durumunda. Örneğin bugün, Biden Polonya’ya gidiyor. Alışılmış Ukrayna bir NATO ülkesi değil fakat Polonya tıpkı vakitte bir NATO ülkesi. Polonya’nın bizimle olan diyalogları da ileri derecede. Bu özelliği de var. Hasebiyle onunla olan münasebetlerimizde öncelikli Rusya-Ukrayna olayı var ancak bunun yanında da alışılmış Polonya ile ilgili savunma sanayiine yönelik bağlarımızı, ekonomik alandaki münasebetlerimizi görüşme fırsatımız oldu.
Diğer yandan Yunanistan’ın ziyaretinde alışılmış ki Yunanistan-Türkiye münasebetlerindeki malum problemlerin ortadan kaldırılmasına yönelik ne üzere adımlar atabileceğimizi görüşme imkanımız oldu. Bundan sonraki süreçte aracılarla değil biz direkt olarak kendimiz görüşmelerimizi yapalım, özel temsilcilerimiz vasıtasıyla görüşmelerimizi yapalım, bu türlü sürdürelim diyoruz. Tekrar öteki gelen önderlerle de iki ülkenin ortasındaki bağlantıları ele aldık lakin öne çıkan tekrar Rusya-Ukrayna konusu oldu. En kıymetli ziyaretlerden bir tanesi de İsrail Cumhurbaşkanı Herzog’un ziyaretiydi. Biz bu süreçte İsrail Başbakanı Benet’in de gelme durumu kelam konusu. Onun da gelişiyle birlikte Türkiye-İsrail ilgilerinde yeni bir süreci başlatma durumumuz olabilir. Bunun Filistin sorununa de olumlu yansımaları olacağına inanıyoruz. Burada olağan daha çok Doğu Akdeniz ile ilgili birlikte neler yapabiliriz konusu var. İkili ilgilerde birlikte atabileceğimiz en kıymetli adımlardan bir tanesi olarak o denli zannediyorum ki burada tekrar doğal gaz konusu öne çıkabilir. Bunların değerlendirmeleri için evvel Dışişleri Bakanımı, Güç ve Olağan Kaynaklar Bakanımı, taraflar tarih belirledikten sonra İsrail’e göndereceğiz. Bu görüşmeleri Dışişleri Bakanımızın, Güç ve Alışılmış Kaynaklar Bakanımızın İsrail’de yapacakları çalışmayla başlatmış olacağız.
SORU: Krizler dünyada güç istikrarlarını değiştiriyor. Türkiye’nin kararlı bir dış siyaseti var ve vakit Türkiye’yi haklı çıkardı. Türkiye’nin dünyada bir güç ezası yaşanırken, önderlerin Türkiye’ye ziyaretleri, bunların hepsini bir ortaya getirecek olursak, Türkiye’nin güç hub’ı olma gayesi vardı, bu maksatta aranın azaldığını söyleyebilir miyiz?
İnşallah bu önümüze yeni kapılar açacak. Şu anda açıklamayacağım. İnşallah bu yaptığımız görüşmelerle birlikte önümüze güçte çok daha farklı alanlar açılacak ve bunu duyduğunuzda “Bu da nereden çıktı” diyeceksiniz. Bu görüşmelerden inşallah şöyle dört dörtlük bir sonuç çıkacak. Birinci görüşmeleri yaptık, inşallah arkadaşlarımız da görüşmeleri devam ettirecekler, bu görüşmelerin devamında da biz bunun açıklamasını yapacağız.
SORU: Dünyada besin güvenliği çok dillendiriliyor. Bu mevzudaki tehlikeye işaret ediliyor. Türkiye açısından petrol ve besin güvenliği konusunda neler söylersiniz?
Gıda güvenliği konusunda doğal her türlü önlemi alıyoruz. Bugün dünyada besin güvenliği noktasında kasvetin yaşanmadığı bir ülke var mı? Her ülkede az yahut çok bir zahmet var. Biz de bu noktada kısmen bu tıp kahırları yaşıyoruz lakin bütün önlemlerimizi alıyoruz. Diyelim ki kırmızı ette mi eza var, ona nazaran adımlarımızı atıyoruz ve çabucak hızla sistemlerimizi çalıştırıyoruz. Öbür tarafta diyelim ki şeker yok dediler. Bir de baktık ki birçok yerde stoklar, depolar dolu. Kontrollerle zirvelerine binince çabucak şekerler ortaya çıktı. Ayçiçek yağı dediler. Onda da yeniden Azak Denizi’ndeki 5 tane gemimiz geldi, böylelikle bir anda o iş çözülmüş oldu. Hububatta da emsal durumlar kelam konusu oldu. Rusya ve Ukrayna’daki önemli ölçüde hububat, bakliyat yüklü gemilerimiz geldiler, geliyorlar. Türkiye, bu kesimlerde Allah’ın müsaadesiyle badire yaşamaz. Türkiye bunları aşmaya muktedir, güçlü bir ülke. Fakat Türkiye’de muhalefetin siyasi ahlakı iflas etmiş durumda. Eza burada. Muhalefetteki siyasi ahlakın iflas edişi fakat işte bu cins dedikoduları, bu çeşit manipülasyonları ortaya çıkarıyor ve bu manipülasyonlardan da benim vatandaşım ister istemez rahatsız oluyor. Biz bütün bunları hızla aşabilecek kabiliyetteyiz, güçteyiz, bundan hiç kimsenin kaygısı olmasın. Şu an prestijiyle da önümüzde Ramazan var. Ramazan ile birlikte inşallah vatandaşlarımıza en ufak bir kasvet, en ufak bir telaş yaşatmayacağız ve huzurlu bir Ramazan’ı halkımızla birlikte yaşayacağız.
SORU: CHP Genel Lideri Kılıçdaroğlu, küme toplantısında “Geçmişte Türkiye kelamı dinlenen bir ülkeydi ancak şu anda Türkiye deyince sırtlarını dönüyorlar.” diye cümle sarf etti. Bununla değerlendirmeniz nedir?
Arka geriye bütün devlet liderleri, hükümet liderleri ülkemize geliyorken, bunun yanında bizimle ağır bir telefon diplomasisi yürütüyorken nasıl herkes sırtını dönmüş oluyor? Yalnızca Mart ayında başkanlarla 40’ın üzerinde yüz yüze görüşmem ya da telefon temasım oldu. Rusya Devlet Lideri Putin ve Ukrayna Devlet Lideri Zelenskiy ile daima telefon görüşmeleri yapıyoruz. ABD Lideri Biden ile de telefonla görüştük. Tekrar bu ay Azerbaycan Cumhurbaşkanı kardeşim Aliyev’i, İsrail Cumhurbaşkanı Herzog’u, Yunanistan Başbakanı Miçotakis’i, Almanya Şansölyesi Scholz’u, Polonya Cumhurbaşkanı Duda’yı, Güney Kore Başbakanı Kim Boo-Kyum’u, Hollanda Başbakanı Rutte’yi, Kosova Cumhurbaşkanı Osmani-Sadriu’yu ülkemizde konuk ettik. BM Genel Sekreteri Guterres, NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, AB Kurulu Lideri Leyen ve AB Kurulu Lideri Michel’in yanı sıra Fransa, Avusturya, Moldova, Sırbistan, Litvanya, Belarus, Azerbaycan, Türkmenistan, Özbekistan cumhurbaşkanları ile Hollanda, İngiltere, Kanada Başbakanlarıyla ayrıyeten telefon görüşmelerimiz de oldu. Antalya’da da NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, Arnavutluk Başbakanı Rama, Kazakistan Kurucu Cumhurbaşkanı Nazarbayev, Slovenya Cumhurbaşkanı Pahor, Bosna Hersek Başkanlık Kurulu üyeleri Caferoviç ve Dodik, Bulgaristan Başbakanı Petkov, Gine Bissau Cumhurbaşkanı Embalo, Irak Bölgesel İdaresi Başbakanı Barzani, Nijer Cumhurbaşkanı Bazum, Sierra Leone Cumhurbaşkanı Bio, Liberya Cumhurbaşkanı Weah ile görüştük. Bu NATO Doruğunda de tekrar Fransa Cumhurbaşkanı, İtalya, Estonya, İspanya ve Birleşik Krallık Başbakanlarıyla ikili görüşmeler yaptım. Tüm bu görüşmeler bu ay içerisinde oldu. Her biri de ülkemizin barış için yürüttüğü diplomasi uğraşlarını takdir ettiklerini bilhassa belirtiyor. Artık kalkıp da “Dünya Türkiye’ye sırtını dönüyor” demek akılla, mantıkla izah edilecek bir şey değil.
SORU: Merak edilen bir diğer problem de turizm konusunda Türkiye’nin önümüzdeki sürece nasıl gireceği? Sayılarda bir farklılık beklenir mi?
Böyle bir periyotta turizmde bir patlama yahut önemli bir yükseliş çok savlı bir tabir olur. Ancak Turizm Bakanım bu bahiste çok çok çabayla ülkelerle görüşmeleri sürdürüyor. Tıpkı formda biz de gerek Rusya gerek Ukrayna gerek Polonya, bütün bölgelerle tekrar görüşmelerimizi sürdürüyoruz. Başta Putin olmak üzere onlar da turizmde biz bilhassa önünü kesmeyeceğiz, teşvik edeceğiz ve Türkiye’ye vatandaşlarımızın gidişi noktasında rastgele bir mani koymayacağız dediler. Şunu da söylüyorlar; tahminen para konusunda Ruble, yani kendi ulusal paralarımızla bu işi yapalım diye bir çıkış kelam konusu olabilir. Bunu zati biz olağan vakitte Rusya’ya teklif etmiştik. Ulusal paramızla, yerli paramızla bunları yapalım ve Ruble ile Türk Lirası olarak bunu çalıştıralım demiştik. Artık de haklılığımız tam ortaya çıkıyor ve Ruble-TL ve farklı ülkelerle de bunu o ülkelerin paralarıyla yapabileceklerini söylüyorlar. Bu adımı bu formda atacağız. Bunun yanında Polonya Cumhurbaşkanı Duda da “Biz vatandaşlarımıza Türkiye’ye turizm için gitmeleri noktasında tavsiyede bulunuyoruz” dedi. Bize Ukrayna’dan 2 milyonun üzerinde, Rusya’dan 5 milyonun üzerinde turist geliyor. Biz Türkiye olarak sağlam bir ülke olmamız hasebiyle turist çekme noktasında inanıyorum ki çok önemli ezalar yaşamayacağız ve İngiltere’den de biz bundan sonraki süreçte daha fazla turist alma imkanını da yakalayacağız. Almanya’dan da hakeza o denli. Çalışıyoruz, çalışacağız. Almanya Şansölyesi Olaf Scholz ile uygun bir görüşmemiz oldu ve Almanya-Türkiye ortasındaki diyaloglardan da bundan sonraki süreç için ümitliyim.
SORU: Yılbaşında taban fiyat ve memur maaş artırımı belirlendikten sonra “Gerekirse yıl ortasına hakikat enflasyon ve günün şartları kıymetlendirilerek tekrar bir kıymetlendirme yapılabilir” dediniz. Geçtiğimiz günlerde masada emekçi ismine pazarlıkları yürüten Türk-İş Lideri Ergün Atalay da biz bir davet gelirse zevkle o masaya otururuz dedi. Bir gündem var mı, yıl ortasında minimum fiyatla ilgili yeni bir gelişme, bir artırım olur mu? Bir de emekliler için bayram ikramiyesi ödeniyor, onların da bir artırım beklentisi var, emeklilere de bir müjdeniz olacak mı?
Şu anda daha üçüncü aydayız. Yıl ortasına geldiğimiz vakit aslında Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanım da önüme mevcut durumu getirir. Esasen Vedat Beyefendi sendikalarla bugüne kadar samimi görüş alışverişinde bulunmuştur. Yapılacak görüşmeler sonucunda de yıl ortasında bu türlü bir kıymetlendirme gerektiğinde biz katiyen vatandaşımızdan, hele hele çalışanımızdan bu türlü bir şeyi esirgemeyiz. Veren el alan elden iyidir.
SORU: Seçim Kanunu değişikliğiyle ilgili muhalefetin tenkitleri ve savları var. Nasıl değerlendiriyorsunuz?
Bu Seçim Yasası’yla ilgili olarak bizler Cumhur İttifakı olarak çalışmamızı bütün samimiyetimizle ortaya koyduk. Barajı belirledik ve bu bahiste da MHP Genel Lideri Sayın Devlet Bahçeli en ufak bir tereddüt göstermedi. Tekrar bu türlü bir uçak seyahatinde barajı açıklamıştık ve yüzde 7 demiştik. Yüzde 7 baraj teklifimizi o vakit Sayın Devlet Beyefendi de motamot kabul edip gerekli takımına talimat vermişti. Baraj konusu yüzde 7 olarak şu anda ilgili arkadaşlarımızın çalışmalarına girmiş oldu. Zati üzerinde durulan mevzu da daha çok bu baraj sıkıntısıydı. Baraj konusunda da ihtilaf falan da olmayınca zati çalışmaları bitirdik. Arkadaşlarımız da gerek Hayati Beyefendi gerek Feti Beyefendi bu yapılan çalışmayı Meclis’e taşıdılar. Şu anda Meclis’te de Anayasa Kurulunda kabul edildi. Fazla vakit harcamadan hızla inşallah bu yeni maddeyi çıkaracağız. (HABER MERKEZİ)
