Milli İstihbarat Teşkilatı’nın (MİT) Ankara Yenimahalle’de bulunan eski yerleşkesi boşaltıldı ve lojmanların yıkımına başlandı. “Gökhan Akü”, “İç Anadolu Hurda” ve “EMG” üzere firmalar, yıkım alanının etrafına asılan bilgilendirme pankartlarına “asbest” uyarısı koydu.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ise yıkım süreci ile ilgili “asbest envanter raporu” hazırlanıp hazırlanmadığı sorusuna olumsuz karşılık verdi. Bakanlık karşılığında “Çevre kontrol şube müdürlüğü mevzuatı kapsamında süreç bulunmamaktadır” denildi.
Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı ise tıpkı soruyu, yanıtlanması için Ankara Valiliği ve Yenimahalle Belediyesi’ne sevk etti. Yenimahalle Belediyesi, Ankara Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı Mavi Masa üzerinden verdiği karşılıkta; “Söz konusu alanda yapılan ve yapılacak olan inşai faaliyetler Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın bilgisi dahilinde gerçekleştiğinden, ilgili kurumdan bilgi alınabileceği konusunu bilgilerinize rica ederiz” denildi.
‘KANSERE NEDEN OLACAK’
Yıkımda asbest tedbiri alınmamasını pahalandıran Mimarlar Odası Ankara Şube Lideri Tezcan Karakuş, “Olası asbest varlığı durumunda rüzgar ile dağılacak süreçte 10-15 yıl sonrasında insan sıhhatini etkileyecek akciğer kanserine neden olacak” dedi ve şöyle konuştu:
“MİT yerleşkesi; 1960’lı yılların sonunda, 1970’li yılların başında yapıldı. Burada asbestli gereçler kullanılmış olabilir. Asbestin kullanılması 2010 yılından sonra yasaklandı. 2010 yılından evvelki yapılarda asbest kullanılmış olabilir. Bunlar çimento asıllı materyaller olabilir, tavan ve taban döşemeleri olabilir; borular, ıslak hacimlerde kullanılan vitrifiyeler… Bunlarda asbestli gereçler kullanılmış olabilir. Münasebetiyle yıkım ruhsatı basamağında, kesinlikle bir asbest envanter raporu alınması gerekiyor, ‘asbest free’ raporu düzenlendikten sonra lakin yıkım ruhsatının düzenlenmesi gerekiyor. Bu yapılmadığı mühlet içerisinde hem insan sıhhatine inanılmaz bir ziyanı var. Akciğer kanserine yol açıyor. Havagazı Fabrikası sürecinde oldukça deneyimlemiş olduk bunu.”
’10 KİLOMETRE TAŞINABİLİR’
Candan mümkün asbestin rüzgarla 10 kilometreye kadar taşınabildiğini söyledi ve ölçümlerin kesinlikle yapılması gerektiğini belirtti. Candan, “Asbesti sökenlerin de uzman olması gerekiyor. Asbesti söktükten sonra yıkım sürecine girmesi gerekiyor. (Çevre Bakanlığı’nın cevabına göre) Sizin söylediğinize nazaran şu anda asbest raporu yok. Mümkün asbest varlığı durumunda rüzgar ile dağılacak süreçte 10-15 yıl sonrasında insan sıhhatini etkileyecek, akciğer kanserine neden olacak” diye konuştu.
ASUD: UYARIYORUZ
Asbest Söküm Uzmanları Derneği (ASUD) Lideri Mehmet Şeyhmus Ensari ise Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın verdiği karşılık için şu yorumu yaptı:
“Yaklaşık 1 milyona yakın insan buradan ortama yayılacak asbestten ötürü kanser riskiyle karşı karşıya. Yetkilileri uyarıyoruz. Buradaki tozu Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan, Ankara Büyükşehir Belediye Liderimiz Sayın Mansur Yavaş, Yenimahalle Belediye Liderimiz Sayın Fethi Beyefendi, buradan ortama yayılacak asbestten ötürü kanser riskiyle karşı karşıya. Bu asbesti soluyorlar. Etraf Şehircilik Bakanlığı’nın, 1 Temmuz 2022’ye ötelediği yönetmeliği bir an evvel hayata geçirmesini bekliyoruz.”
ASBEST NEDİR?
Asbest (amyant), beyaz toprak olarak da bilinen, ısıya, aşınmaya, kimyasal hususlara epey güçlü, yapısal özellikleri açısından esnek, lifli yapıda bir mineraldir. Asbest endüstride pek çok sanayi kolunda kullanılmıştır. Türkiye’de asbest üretimi ve kullanılması 31 Aralık 2010 tarihinde yürürlüğe giren yönetmelikle yasaklandı. Lakin daha evvelden kullanıma girmiş olan asbestli hususların sökümü, yıkımı, tamiratı, bakımı, geri dönüşümü sırasında asbeste iş yerlerinde maruz kalındığı biliniyor. Asbest, dokumacılık sanayisi (lifler, kumaşlar, ipler), çimento sanayisi (saç, boru), inşaat materyalleri sanayisi (çimento eserlerinin işlenmesi), kimya sanayisi (boya dolgusu, dolgu malzemeleri, sentetik reçine kompresyon kalıp gereçleri, termoplastikler, kauçuk ürünleri), izolasyon sanayisi (ısı, ses ve yangın izolasyonu), kağıt sanayisi (asbest kağıdı, karton), fren, debriyaj, balata üretimi, gemi imali ve vagon üretiminde kullanılıyordu. (ANKA)
