Araştırmacılar, dünya çapında Covid-19 nedeniyle ölenlerin sayısının, resmi bilgilerin üç katı olan 18 milyondan fazla olduğunu kıymetlendiriyor. 191 ülkeyi kapsayan araştırma, ABD’deki Washington Üniversitesi bünyesindeki ‘Covid 19-ek vefatlar ekibi’ tarafından yapıldı. Çalışmada direkt virüs kaynaklı vefatlar kadar ve enfeksiyona bağlı vefatlar dikkate alındı. Bunun nedeni olarak da, ‘mevcut hastalıkların Covid-19 nedeniyle kötüleşebilmesi’ gösterildi.
Araştırma, salgın öncesi yılların mevt ortalamaları ile salgın devrindeki vefat ortalamalarının karşılaştırılması üzerine kuruldu. Bu hesabı yapabilmek için takım, Dünya Vefat Veritabanı, Avrupa İstatistik Kurumu üzere resmi kurum bilgilerini kullandı. Elde edilen bilgiler ülke ve bölge bazlı olarak dramatik farklılıklar gösterse de, global olarak mevt oranı, 100 bin bireyde 120 kişi olarak tespit edildi. Bu, 2020’nin başından 2021’in sonuna kadar olan iki yıllık müddette 18.2 milyon kişinin Covid nedeniyle hayatını kaybettiğini gösterdi.
Açıklanan resmi bilgiler global çapta, 5.9 milyon kişinin hastalık nedeniyle öldüğünü ortaya koyuyordu. Lancet mecmuasında yayımlanan araştırmaya nazaran, en yüksek vefat oranları, daha düşük gelire sahip Latin Amerika ülkeleri, Avrupa ve Sahra altı Afrika’da kaydedildi.
Ek ölümlerin en fazla tespit edildiği 5 ülke şunlar:
* Bolivya
* Bulgaristan
* Esvatini
* Kuzey Makedonya
* Lesotho
Ek ölümlerin en az olduğu ülkeler:
* İzlanda
* Avustralya
* Singapur
* Yeni Zelanda
* Tayvan
İngiltere için ise elde edilen ek vefat dataları, resmi bilgilerle paralellik gösteriyor. 173 bin vefat açıklanan İngiltere’de, ek mevt ortalaması 100 bin bireyde 130 olarak hesaplanıyor. Araştırmayı yapan grubun başı olan Hekim Haidong Wang, mevt datalarının doğu açıklanmasının kamu sıhhati kararlarının tesirli olarak alınmasında değerli olduğunu kaydediyor.
Epidemiyolojide, ‘ek ölüm’ kavramı, olağan yahut kriz dışı şartlar altında beklenenden daha fazla gerçekleşen vefatları tanımlıyor. Bunun hesaplaması da geçmiş yılların mevt ortalamalarına ve yıllık beklenen artışlara bakılarak yapılıyor. En yaygın kullanılan kolay prosedürlerden birisi de belirli bir tarih aralığında mevcut yılın vefat sayısı ile son beş yıllık ortalama ortasındaki farka bakmak. (BBC Türkçe)