Çok aşığın var diyorlar Palavra de kâfi bana
İncesaz ın herhalde en çok bilinen dinlenilen Maltepe Escort müziğinin birinci satırı
İstanbul un cumbalı konutlarının altından Arnavut kaldırımlı sokaklarının üstünden veya yalılar ortasından selam veren Boğaz mavisinin yanından geçerken içimde müzikler çalar Bu içimden geçen şarkılar repertuarının değerli Tuzla Escort bir kısmını da İncesaz ın kimi müzikleri oluşturur Bunun tek nedeni bir vakitler yaşadığım mahallede çekilmiş olan ünlü dizinin müziklerini yapmaları hasebiyle o mahallenin misal mahallelerin gündelik hayatının fon müziği olmaları değil herhalde İncesaz İstanbul müziği yaptığı için tahminen İstanbul un dokusu kokusu hâlâ hissedilebilen sokakları üzere İncesaz ın müziği de geçmişi ne kadar içinde barındırıyor olursa olsun bugünde yaşıyor İstanbul Escort bugünün ruhunu taşıyor
Cengiz Onural ın Yeni Türkü den ayrıldıktan sonra kurduğu küme bu yıl kuruluşunun 25 yılını kutluyor Şu andaki takımı Cengiz Onural Murat Aydemir Taner Sayacıoğlu Volkan Hürsever Akın Aral Emre Erdal Türker Çolak Bora Ebeoğlu ve Ezgi Köker Aldemir den oluşan İncesaz ın 25 yılını ve bugünkü yerini Onural la konuştuk
İncesaz ın kurulduğu günden bu yana 25 yıl geçmiş lisana kolay çeyrek asır Neler hissediyorsunuz
İnanması sıkıntı sahiden Vakit natürel çok izafi bir şey insan nasıl geçtiğini anlamıyor Çocuklar büyümese kimi toplumsal olayla yaşanmasa anlamayacağız vaktin geçtiğini 25 sene geçivermiş 10 albüm yapmışız bu müddette Pek çok konser vermişiz birçok değerli solistimiz olmuş kümede değişiklikler yaşanmış gelenler olmuş gidenler olmuş Lakin 25 senede güzel makûs varlığını sürdüren artık yavaş yavaş tanınan bir küme haline gelmişiz İnsanın güzeline gidiyor alışılmış gerçek bir damar yakaladıysan bu istikrarı sağlayabiliyorsun
İncesaz ı takip eden müzikseverlerin sayısı hiç de az değil Lakin asıl sizin müziklerinizi ya da yaptığınız müzikleri tahminen sizin olduğunu bilmeden tanıyan dinleyen seven milyonlar var Bunda en büyük etkenlerden biri herhalde televizyon dizileri Dizilere yaptığınız müziklerle on milyonlarca insan tarafından dinlenmiş bir grupsunuz
Evet bizim biz olduğumuzu bilmeden tanıyanlar daha fazla alışılmış Şu da bir yandan hâlâ hayrete düşürüyor beni Gidiyoruz mesela Erzurum a Trabzon a Diyarbakır a konserlerimiz doluyor Yani orada İncesaz ı bilen en az bir salon dolusu insan olduğunu fark ediyoruz Bu çok hoş bir şey ve bunu oraya gitmeden o konseri vermeden bilemezsin Bu kadar yılın çok da boşa gitmediğini gösteriyor ayrıyeten
BU İKLİME BİR ÖLÇÜ NEFES VERDİK
Mütevazı yaklaşıyorsunuz aslında üslubunuz da biraz bu türlü Üslup demişken kümenin biçimi da çok özel kendine has pek de gibisi çıkmadı Klasik Türk Müziği nin tesirlerinin çok ağır görüldüğü bir müzik olmakla birlikte bugünün de müziğini yapan müzik formu itibariyle klasikten beslense de bugünün müziğini söyleyen bir küme İncesaz Siz müziğinizi tanımlamaya isimlendirmeye çalıştınız mı hiç
Müzisyen açısından şöyle bir zorluk var sen de bunu çok yeterli anlayacaksındır müziği yapmak tanım etmekten daha kolaydır Aklında gönlünde bir şey var bir tını bir ses bir müzik Oturur uğraşır eninde sonunda o aklındakine benzeyen ona yaklaşan bir şey yaparsın Lakin birisi Hadi şu yaptığın şeyi tanım et bakalım dese çok zorlanırsın zira çok soyut bir şeyden kelam ediyoruz somut sözlerle anlatmak kolay değil Anlatmaya çalışıyoruz natürel lakin bence yetersiz kalıyor Bir kez İncesaz a öykünen ona yakın tınılara ulaşmaya çalışan pek çok küme oldu geçtiğimiz 15 20 senede ancak hiçbiri İncesaz ın tınısını yakalayıp önüne geçemedi Bu enteresan mesela Biz Türkiye deki en yetenekli beşerler filan değiliz kesinlikle bizi fersah fersah geçecek müzisyenler vardır Tahminen bizim gittiğimiz yol yaptığımız müzik geleceği olan bir şey olarak görülmediği için müzisyenler tarafından kendi yollarının bir yerinde diğer taraflara döndüler Yeniden de İncesaz ın 25 yıllık varoluşuyla Türkiye deki müziği etkilediğini düşünüyorum ben Az bir şey de olsa ucundan köşesinden de olsa Esasen o denli olabilir aksi halde çok tanınan bir küme olurduk Ki âlâ ki de değiliz bu da öteki bir bahis Galiba bir ölçü bir nefes verdik bu iklime
Tabii tanımlamanın sizin açınızdan sıkıntı olduğunu kestirim ediyorum Fakat sizin üslubunuz kullandığınız enstrümanlar makamlar Klasik Türk Müziği nden yola çıkılarak bugünün müziğini yapmak üzere bir niyetle yola çıktığınız izlenimi veriyor
Ben dededen gelen bir gelenekle neredeyse bebeklikte kemençeyle tanışmış biriyim Keza ney tambur Bunlara karşı büyük bir sevgim sempatim var Ancak pop müzik yüksek perdeden söylenen bir müzik zira binlerce rakibiniz var herkes bir üstten söylemeye çalışıyor O denli bir yaygaranın içinde tambura neye yer yok Bunlarla söylediğin vakit ki benim tabiatım da bu türlü konuşmam da öyledir fark ettiysen bu sesi duyurmak çok sıkıntı Diğer bir müzik yapmak lazım Bunların letafetini sakinliğini dinginliğini yansıtan diğer bir müzik yapmak lazım İşte o İncesaz Bizim biraz daha pop müziğe yaklaştığımız yerlerde mesela o sazların fonksiyonları azalıyor Daha çok onların üzerine bina edilen müziklerde İncesaz kendini tam olarak tabir edebiliyor
OSMANLI DA CUMHURİYET DE KLASİK TÜRK MÜZİĞİNİ SİLMEYE ÇALIŞTI
Evet lakin bilhassa 90 lardan bu yana ana akım pop müzikte Türk Müziği tesirlerini de ağır biçimde duyuyoruz Ud tambur kanun sıkça kullanılıyor Ney örneğin pop ve rock müzik sahnelerinin neredeyse tümünde endam ediyor artık Bunu nasıl yorumluyorsunuz
Bunun sosyolojik bir art planı var Türk Müziği nin çağdışı bir müzik olduğu Batı pahalarını temsil edemeyeceği düşünülmüş Osmanlı devrinden beri Tıpkı zihniyet Cumhuriyet in kuruluşunda da sürmüş Başta kendisi de bu müziği çok sevmesine ve dinlemesine karşın Atatürk olmak üzere Cumhuriyet in kurucuları Bu bizim geleceğimiz değil bu arkaik bir müzik geri bir müzik ve bizi temsil etmiyor deyip bu müziği silmeye çalışmışlar Burada bir toplumsal mühendislik eforu var Benim doğduğum 1960 lara gelirsek bu inşanın üzerinden 30 40 yıl geçmişti Bu müzik aşağılandı Derken 70 lerde Devlet Korosu kuruluyor biraz iade i prestij üzere o teşebbüs Kuruluyor lakin hepsi Batı orkestralarındaki üzere iki dirhem bir çekirdek Sahnede 80 bireyler ne yapıyorlarsa Tekrar bir prestij kazanma uğraşı bu O devirde senin de kelamını ettiğin popta yavaş yavaş bu müziğin tesirlerini görmeye başlıyoruz Barış Manço nun Dağlar Dağlar ına kemençenin girmesi bilmem nerede neyin tamburun kanunun udun girmesi üzere Fakat Türk müzisyeni de bu müziğin neresinden nasıl tutacağını bilemiyor zira Türk Müziği aşağılık bir müzik olarak anlatılmış O sazlarla Türk Müziği makamlarıyla hâlâ bugün taze aktüel bir şey söylenebileceğine dair kimsenin en ufak bir ümidi yok Bu bugün de bu türlü Tek tüktür bunun dışında düşünen Barış Manço biraz deldi bunu Anadolu pop denen biçimde biraz bu aşılır üzere oldu daha sonra Ergüder Yoldaş Sezen Aksu bu makamlarla çok kıymetli şeyler yaptılar doğal Bunları görmezden gelmiyorum fakat genel algıya bakarsak gelenekselimizden bu makamlardan bu şekillerden el alıp yeni bir şey üretmek felsefi olarak yanlış ve imkânsız görülüyordu Biz İncesaz olarak bu türlü bir rüzgâra karşı yelken açtık orsa gidiyoruz yani
Sizin kelamını ettiğiniz bu niyet bu doruktan inme kabul altta pek karşılık bulmuyor aşikâr ki bir pop müziğe udu koyduğunuz andan itibaren onun kitlelerdeki alımlanışı bir anda değişebiliyor Kitleler tek kanallı periyotta radyoda duyamasa da kemençeyi udu tamburu hiç unutmamış Öbür taraftan doğal bağlamayı kavalı da Halkın gönül telini hâlâ bu enstrümanlar ve bu makamlar titretiyor
Kastettiğim de buydu Müziğe üzüntü katmak için neden klasik kemençe kullanasın Neden sevinç katmak için kullanmıyorsun Ezberde bir zahmet var Bu damar var hâlâ fakat biraz çeyiz sandığı üzere bir havası var Yani içimizden koparılmaya çalışılmış Geçmişte radyoda Batı müziği çalınıyordu Pop ise onun da ismi Hafif Batı Müziği O kodların bir nebze olsun değiştirilmesi için 40 50 sene geçmesi gerekmiş Alışılmış ki Anadolu daki musiki dernekleri cemiyetler saz öğretenler bitmemiş devam etmiş Bir de şunu hatırlatmak lazım ki Halk Müziği biraz daha şanslı zira resmi ideolojide Halk Müziği nin öz Türk ü yansıtan müzik olduğuna dair bir inanç var Makûs olan ise makamsal müzik
Osmanlı ile hesabı olmasından dolayı
Tabii ki en çok bu nedenden ötürü Biraz olumsuz bir tablo çizdim natürel ancak şartları anlamak için bu tabloyu görmek lazım Biz işte bu kurallar altında 25 sene tambur kullanarak kemençe kullanarak makamları kullanarak tahminen 50 yıldır hiç tercih edilmemiş makamları kullanarak müzikler yaptık ve insanların güzeline gitti Burada hâlâ bir cevher var bir şeyler yakaladık galiba
Dizi müziklerine dönmek istiyorum müsaadenizle Siz İkinci Bahar Ekmek Teknesi üzere çok tanınan dizilerin müziklerini yaptınız Nasıl oldu bu Neden sizin müziğinizi üretimlerinde duymak istedi üretimciler
Ben Yeni Türkü ile birlikte 80 lerden itibaren dizi sinema belgesel müziği yapıyordum zati 97 de Yeni Türkü den ayrılıp İncesaz ı kurunca ana geçinme kaynağım bunlar oldu Mühendisim aslında mühendislik okudum lakin bir daha dönmedim oraya Müzikle hayatımı idame ettirmeye çabaladım Dizi müziği sinema ya da reklam müziği bir şeyin müziği dir kendi başına müzik değildir Halbuki İncesaz bir şeyin müziği değil kendisi müzik Ama İncesaz o kadar niş bir yerde sesleniyordu ki tanınması çok çok uzun sürecekti Buna bir kümenin dayanması çok sıkıntı Çelik üzere hudutların de olsa albümleri çok satmayan konserler veremeyen bir küme en fazla birkaç sene dayanabilir Bunun farkındaydım O sıra gelen dizilerden ikisi İncesaz ın üslubuna yakın geldi ve bunları İncesaz la yapalım diye düşündüm Bu olağan İncesaz ın ismini hiçbir biçimde duyuramayacağımız kadar duyurabilmemize vesile oldu Dinleyici müzikleri biliyordu lakin bizi bilmiyordu alışılmış Kelamını ettiğin diziler Türkiye de çok sevilen çok izlenen diziler oldular Müzikleri de kült oldu doğal
İNCESAZ MÜZİĞİNİ BÜYÜK USTALARIN MÜZİĞİNİN DEVAMI ÜZERE GÖRÜYORUM
Bu iki dizinin ortak özelliği nostaljik ve muhakkak ki çok özlenen bir mahalle kültürünü yansıtmalarıydı Öteki bir İstanbul u anlatıyordu ikisi de Bugün ne Samatya o Samatya ne Kuzguncuk o Kuzguncuk Bu türlü bakınca siz de İstanbul müziği yapıyor üzeresiniz Bu dizilerin tesiri midir bu niyetimin kaynağı bilmiyorum ancak sizin müziğiniz de çok eski olmayan ancak özlenen bir bölümün müziği üzere Bir hayal üzere bir an var olmuş ve sonra da çabucak yok olmuş bir vaktin müziği Katılır mısınız buna
Müziğimizle ilgili olarak vakit sorununu ben şöyle kurguluyorum İçinde geçmiş kıymetleri Klasik Türk Müziği nin birikimlerini taşıyan ancak bugün yapılan müzik Münasebetiyle geçmişle bugünü birleştiren bir müzik olduğunu düşünüyorum İncesaz ın Biz de tam olarak İstanbul müziği olarak tanımlıyoruz müziğimizi Çok severek hürmetle yâd ettiğimiz ve yapıtlarını icra ettiğimiz o üstatlar bugün yaşasaydı bu türlü bir şey mi yapardı sanki Biz bugün bu türlü yapıyoruz sanki duysalardı ne derlerdi diye düşündüğüm çok olur Onlar bugünün müziğini yapıyorlarmış üzere düşünüyorum ve bizi onların devamı üzere görüyorum
Çok Aşığın Var Diyorlar üzere çok tanınan olmuş müzikleriniz da var Sizce daha çok beşere ulaşabilmiş bu üzere müziklerinizin ortak bir özelliği var mı Bunu müzikal olarak da içerik olarak da soruyorum
O şeytan tüyü neyse onun bir formülü yok Gerçi onu ismini koymadan sözlerle anlatamadan yakalamış sanatkarlar var Paul McCartney var Sting var Sezen Aksu var Bu beşerler anlat desen tahminen formüle edemez ancak onu yakalamışlar Bizim o denli bir halimiz de argümanımız da yok Yaptığımız 40 müzikten biri ikisi lisana düşmüştür Lakin bir biçimde popülerleşmeden damarlara girdik üzere Küçük bir örnek vereyim ne demek istediğim daha düzgün anlaşılır Örneğin biri çıkıyor Üsküp ün İçinde Kumaş Biçerler diye bir kitap yazıyor zira sanıyor ki o eski bir Makedon kelamı Bilmiyor o kelamın bizim olduğunu ancak duymuş anonim sanıyor Demek ki içselleşmiş o kelam o müzik bir formda gitmişiz oraya Bunun üzere örnekler var Bir yere gidiyoruz bir musiki derneği veyahut bir lokalde müzik yapan gençler pat diye bizim müziğimizi okuyorlar lakin bizi tanımıyorlar ki böylesi daha hoş Yani o kadar niş o kadar sonlu bir yerde durmuyoruz artık demek ki bu düzgün bir şey Popülerleşmek yerine içselleşmek bunu tercih ederim
Farklı albümlerde farklı solistlerle çalıştınız uzun bir mühlet Neden bu türlü bir tercih yaptınız
Solistlerin değişmesi hoş bir şey Şöyle bir gerçek var bunu kabul etmek lazım Sen enstrümanist olarak ağzınla kuş da tutsan sahnede şarkıyı söyleyen kişi ilgiyi toplar Bunda da bir beis yok bunu kabul edeceksiniz Lakin o ilgiyi toplayan kişi solist bunu ne kadar kaldırabilir Bütün solistlerimizi tenzih ederek söylüyorum olağan hiçbiri bu türlü düşünmedi ancak bir insanın şöyle düşünmesi çok kolay Beni dinliyorlar ben tıpkı müziği gidip Ahmet le Mehmet le de yaparım Sonuçta beşerler bana geliyor Bu çok doğal bir niyet burada karakter zaafı yok makûs niyet yok Konser bitiyor dinleyici gelip seninle fotoğraf çektiriyor sana olan aşkını lisana getiriyor mektuplarını sana yazıyor bir yerde kelam ederken Bilmem kimin okuduğu şarkı diyor Yazık değil mi soliste bu kadar yük yüklemek Hasebiyle üç beş senede bir solist değişirse o insanı da harcamamış oluruz diye düşünüyoruz Lakin bunun müzikal nedenleri de var Rengin değişmesi mesela Geçmişe dön bak Dilek Türkan Melihat Gülses Cengiz Özkan Bora Ebeoğlu ne kadar büyük zenginlik bizim açımızdan
Bu durum kimi öteki kümelerde yaşanan istikrar sıkıntısına misal bir sorun yaşadığınız intibaı doğurmaz mı pekala
Olabilir Buna biz değil dinleyici karar verir nihayetinde 25 yılda İncesaz çok mu zikzak çizdi üslubunu çok mu değiştirdi olmaz yollara mı saptı Bu türlü bir şey olduysa bile bunu biz değerlendiremeyiz
Cengiz Özkan la bir türkü albümü yaptınız Sizin teklifiniz miydi bu paydaşlık
Cengiz aslında arkadaşımız Çok severek de dinlediğimiz bir isim Bizim fikrimizdi o albüm evet Cengiz de Ne çıkar sanki diye düşünüyordu lakin zannediyorum kendinden hiç taviz vermeden bizim de kendimizden taviz vermeden bu albümü bitirdiğimizi görünce hoş bir lisan yakalayınca başındaki soru işaretleri bitti Bir türkü albümü daha yapacağız ayrıyeten onun da bilgisini vereyim Sevgili Nida Ateş ile
KALAN MÜZİK DEVLETİN YAPAMADIĞINI YAPTI
Harika bir haber bu Yeniden Kalan Müzik le çalışacaksınız varsayım ediyorum Bir üretim şirketi olarak çok özel değerli bir yerde duruyor Kalan Müzik ne dersiniz Sizinki üzere üsluplarla tanışabilmemizin de kıymetli bir vesilesi örneğin
Sevgili Hasan Saltık ı sevgiyle rahmetle anıyorum Kültür Bakanlığı üzere radyo üzere televizyon üzere belediyelerin kültür işleri üzere devletin imkânlarıyla yapılması gereken pek çok işi Kalan Müzik üstlendi Türkiye de Bir çarpıklığı gösteren büyük bir anıttır bu türlü bakınca Sen Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu olarak kendi arşivinden kendi ürettiğin bantlardan bir tane albüm yapamazken Kalan Müzik onlardan albümler yaptı ve insanların beğenisine sundu Bu TRT için büyük bir utanç vesilesidir Tıpkı halde arşiv serileri etnik müzikler Bunların hepsi bu coğrafyanın insanları sen devlet olarak bunlara hiçbir vakit sahip çıkmıyorsun bunları tanımıyorsun bırak müziklerini edebiyatlarını derlemeyi bu insanları yok sayıyorsun bir bağımsız kurum çıkıyor ve bunu yapıyor Devlet tarafından mimleniyor üstelik Sen nasıl bu türlü bir şey yaparsın diye reaksiyon görüyor Bırak hesap sormayı bunu devlet olarak senin yapıyor olman lazımdı Kalan Müzik ten Allah razı olsun bu misyonu üstlendi Devlet hâlâ o çizgiye gelmedi yaklaşamadı bile Zira bir sefer o insanı kültürü sevmiyor saymıyor kabul etmiyor tanımıyor Ne acı Senin insanın bunlar ülkenin insanı Ancak yok umurlarında değil Neyse ki birisinin umurundaymış ve karşılığını da buldu Yalnız Türkiye açısından düşünmemek lazım üniversal bir arşivin dünya müzikleri arşivlerinin çok kıymetli bir kesimidir Kalan Müzik in arşiv albümleri
15 Şubat ta 25 yıl için özel bir konser yapıyorsunuz Hatta bir seri konser olacak sanıyorum Son olarak biraz da konserlerden kelam edelim dilerseniz
Biz çok sık konser çalan bir küme değiliz ancak pandeminin öncesinde çok ağır bir konser temposuna girmiştik Hem yurtiçinde hem Avrupa da Amerika da konserler veriyorduk Bu pandemi alışılmış bıçak üzere kesti
Şimdi 25 yıl vesilesiyle dediğin üzere bir seri konser vereceğiz 15 inde Güçlü PSM de olacağız 25 inde Ankara da büyük ihtimalle de 13 Mart ta İzmir de 25 yılın bir retrospektifi üzere düşündük Sevilen tanınan olmuş müzikler da olsun lakin yeni çıkaracağımız albümden de iki kesim aldık repertuara Bir nevi özet üzere tasarladık Bir de albümümüz çıkacak inşallah Mart en geç Nisan ayında Onuncu albümümüz bu tüm kayıtlar yapım süreçleri tamamlandı Ayrıyeten bir haber daha vereyim tüm yapıtlarımızı kapsayan bir nota kitabı bir külliyat basılacak Onun da ilkbaharda yayımlanmasını bekliyoruz Çok sıkıntı bir iş o redaksiyon çok incelikli Gözümüzden daima bir şeyler kaçabilir kaçıyor da Daha evvel birinci iki albümü kapsayan notalarımızı yayımlamıştık içinde 20 eser vardı Artık bir ciltte 40 müzik öbür ciltte 53 saz yapıtı olmak üzere 93 yapıttan oluşan önemli bir külliyattan kelam ediyoruz Bizim de bırakacağımız bir miras aslında
