Ellen Phiddian
Dünya Meteoroloji Örgütü’nün (WMO) aktardığı kadarıyla, Dünya, yüzde 50 ihtimalle 2026 yılından evvel en az bir yıl boyunca Sanayi Devri öncesindeki düzeylerin 1,5 santigrat derece üzerine çıkan global ortalama sıcaklıklar yaşayacak. Önümüzdeki beş yıl içerisinde şahit olacağımız ve çok sıcak bir yıl manasına gelen bu artış süreksiz olacak.
İngiltere’de bulunan Met Office’te bir araştırmacı ve WMO’nun Global Yıllık ve On Yıllık İklim Güncellemesi Programı’nda yönetici olan Dr. Leon Hermanson, “1.5 santigrat derecenin üzerine çıkan sadece bir yıllık aşım, Paris Anlaşması’nın sembolik eşiğini ihlal ettiğimiz manasına gelmez; ama 1.5 santigrat derecenin uzun bir müddet boyunca aşılabileceği bir duruma daha da yaklaştığımızı ortaya koyar” diye izah ediyor.
SICAKLIK REKORU ÇOK YAKINDA TEKRAR KIRILABİLİR
WMO, bununla birlikte önümüzdeki beş yıldan en az birinin en sıcak yıl olma rekorunu kırma ihtimalinin yüzde 93 olduğunu tabir ediyor. Kayıtlardaki en sıcak yıl 2016 idi.
Küresel sıcaklıklar, 2021 yılında ortalamanın 1.1 santigrat derece üzerindeydi. Peş peşe yaşanan ‘La Niña’ (küresel ölçekli fırtına) olaylarının global sıcaklıklar üzerinde hafif bir soğutucu tesiri oldu; ama bu sırf süreksiz bir rahatlama yarattı. Buna karşılık gelen 2016 üzere bir El Niño yılı, muhtemelen çok daha sıcak olacaktır.
WMO Genel Sekreteri olan Profesör Petteri Taalas, “1.5 santigrat derece sonu rastgele bir istatistiksel bilgi değil” diyor: “O, iklimsel tesirlerin beşerler ve aslında bütün bir gezegen için git gide daha ziyanlı bir hale geleceği noktanın bir işareti niteliğinde. Sera gazı salmaya devam ettiğimiz surece, sıcaklıklar artmaya devam edecek. Kuzey Kutbu’nda görülen ısınma orantısız derecede yüksek ve orada olan şeyler hepimizi etkiliyor.”
Yayınlanan raporda, ayrıyeten, Avustralya’nın 2022 yılını ortalama olarak daha kurak geçireceği öngörülüyor.
ÇOK KISA MÜDDETTE ÇOK SEVİYEDE BİR ISINMAYA NEDEN OLDUK
Melbourne Üniversitesi’nde iklim bilimi alanında öğretim vazifelisi olan ve araştırmaya dahil olmayan Dr. Andrew King, “Bu güncelleme, gezegeni ne kadar hızlı biçimde ısıttığımızı vurguluyor. Paris Anlaşması’nın kabul edilmesinden beridir sırf altı buçuk yıl geçti ve yakın gelecekte 1.5 santigrat derece global ısınma sonunun çok kısa bir müddet için aşılabileceğine ait iddialara rastlıyoruz” diyor.
King, “Paris Muahedesi, uzun vadede global ısınmayı 2 santigrat derecenin ve tercihen 1.5 santigrat derecenin altında tutmayı amaçlasa da sırf bir yıl boyunca olsa dahi 1.5 santigrat derece hududunu aşma ihtimali telaş verici” diye ekliyor. ARC İklim Sistemleri Bilim Merkezi ve Yeni Güney Galler Üniversitesi’nde misyon yapan ve araştırmaya dahil olmayan Profesör Steven Sherwood da bu bahiste King’le hemfikir.
Sherwood, “Hedefi sahiden aşmak için, ‘normal’ geçen bir yılda bile 1.5 derecelik hududun üzerinde olmamız gerekir ve bu çok daha az mümkün. Buna rağmen, yayınlanan rapor bizlere bu eşiğe tasa verici biçimde yaklaştığımızı hatırlatıyor” diyor.
Hükümetler Ortası İklim Değişikliği Paneli’nin öngörülerine nazaran, global emisyonların 2025’e varmadan doruğa ulaşması ve bunun akabinde uzun vadeli ısınmanın 1.5 santigrat derece hudutlarında kalması için hızla azaltılması gerekiyor.
King, ”Sera gazı emisyonlarımız hâlâ rekor düzeylere yakın seviyelerde ve emisyonları net sıfıra indirinceye dek global ısınmayı yaşamaya devam edeceğiz” diyor: “Eğer Paris Anlaşması’na sadık kalma talihimiz olacaksa, ivedilikle süratli ve sert bir formda emisyon azalmaya muhtaçlığımız var.”
Yazının yepyenisi Cosmos Magazine sitesinden alınmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)
